هفت‌برکه - گریشنا خبر و فرهنگ در گراش

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: سخن از تنها پیکره‌ای‌ست که از «مرحوم سید عبدالحسین ‌مجتهد دزفولی، شوشتری (سیّد لاری)» بر جای مانده است. این پیکره هنگام نماز نیمروز در شیراز برداشت شده است. برابر گزارش «کتاب ‌آبی» ایشان در «سیزدهم ماه اکتبر (۱۹۰۷ م. / یکشنبه ۱۰ رمضان ۱۳۲۵ ھ.ق.) «با هفتاد [۷۰] نفر از مریدان […]

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: ۱۲ شهریورماه «روز ملی مبارزه با استعمار انگلیس» نامیده شده است. بزرگ‌داشت این روز به فراخور شهادت «رئیس‌علی ‌دلواری» دلیرمرد تنگستانی در پیکار با استعمار انگلیس (سال ۱۹۱۵ م.) است. ما به سال‌ها پیش (۹۲۱ ھ.ق. / ۱۵۱۵ م.) بازگشته، گوشه‌ی تاریکی از تاریخ آغازین چیرگی استعمار کهنه «پرتغال» بر «جزیره […]

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: در چند شماره‌ی پیشین ذرّه‌بین تاریخ، جغرافیای سیاسی سرزمین پارس را مرور و چند پرسش از تاریخ‌دانان و تاریخ‌نگاران لاری مطرح کردیم. شاید خوانندگان تصور کنند که افسانه‌پردازی آنها تنها در حوزه‌ی تاریخ رخ داده است. اما چنین نیست. این دروغ‌گویی به حیطه‌ی جغرافیا هم کشیده شده است. نمونه‌ای می‌آورم تا […]

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: چه زیبا و دلنشین است زیستن در همسایگی مردمی مهربان و فرهیخته با تاریخی راستین! نخست چند نکته روشن گردانم. پیکره‌ها و نقشه‌های نوشته از آرشیو شخصی و به انتخابم می‌باشد. هرگاه از جایی دیگر برداشت شود، در حاشیه آورده می‌شود. نقشه‌ای که برای ذره‌بین ‌تاریخ (۵۳) انتخاب شده‌، متناسب با […]

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: در ذرّه‌بین تاریخ ۵۲ تقسیمات کشوری تا میانه سلطنت ناصرالدین‌شاه قاجار را آوردیم و نوشتیم که از آن پس، «بنادر و جزایر خلیج فارس» از ایالت فارس جدا شد و یکی از ۲۷ ایالت و ولایت شمرده شد. همچنین نگاشتیم که ایالات را والی و ولایات را حاکم اداره می‌کرد. نیز […]

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: در ذره‌بین تاریخ پیش (شماره ۵۱) تقسیمات فارس را در آغاز روزگار صفوی آوردیم. اکنون دنباله آن: تقسیمات سیاسی کشور در درازای روزگار صفوی تقسیم کشور از نظر سیاسی و مالی کاری‌ست که در ایران سابقه درازی داشته و از شاهنشاهی هخامنشیان به یادگار مانده است. این شیوه را نزد مورخان […]

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: در ذرّه‌بین گذشته (شماره ۵۰) از تقسیمات فارس در روزگار ایلخانان مغول آوردیم و نگاشتیم که تا آن روزگار از شهری به نام «لار» در جنوب ‌خاوری فارسی سخنی در میان نیست و هیچ گزارشی از وجود آن در منابع تاریخی و جغرافیایی داده نشده است. نخستین گزارش درباره‌ی «ولایت ‌لار» […]

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: در بخش پیش (ذرّه‌بین تاریخ ۴۹) از تقسیمات پارس به پنج کوره (خوره = شهرستان) به‌یادگارمانده از روزگار باستان تا تاخت‌وتاز مغول نوشتیم. همچنین آوردیم که تا این تاریخ (۶۲۳ ھ.ق. / ۱۲۲۶ م.) آبادی‌ای به نام «لار» در فارس را هیچ مورّخ و یا جغرافی‌نویسی گزارش نکرده است. به طور کلی، […]