هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: در این بخش از تاریخ لار فارس، آهنگ پرداختن به سرگذشت لار در «انقلاب مشروطیت ایران» را داریم. از این روی به آگاهی عزیزان خواننده می‌رسانیم، که آنچه در این چند بخش پیشکش می‌گردد، برداشتی مستند از کتب تاریخ‌نگاران گذشته و اکنون، و خاطرات مردان سیاست و پژوهشگران است. این برداشت‌ها […]

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: در ذرّه‌بین پیشین (۳۱) نوشتیم که با درگذشت فتحعلی‌خان، پسرانش برای دستیابی به حکومت با هم به ستیز برخاستند. لیکن با پادرمیانی صولت‌الملک حاکم بستک، جهانگیریه و بنادر شیبکوه، و سردارخان، مأمورایالتی، آشتی کرده، به نایب‌الحکومه‌ای حاجی‌رستم‌خان رضایت دادند. در پایان سال ۱۳۱۲ ه.ق. «فداغ» یکی از بلوکات لارستان را از […]

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: در ذرّه‌بین پیش (شماره ۳۰) از شخصیت و شیوه‌ی حکومتداری فتحعلی‌خان نوشتیم. اینک دنباله مطالب. میانه‌ی سال ۱۳۰۵ ه.ق. / ۱۸۸۸ م. «احتشام‌الدوله سلطان اویس‌میرزا» به حکمرانی فارس می‌آید. قوام می‌نویسد: «بدون این که خود بنده استدعای بذل مرحمتی نماید، فرمان حکومت لارستان و جویم بیدشهر و داراب و ایلات خمسه […]

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: در جمادی ‌اوّل سال ۱۲۹۲ ه.ق. با حکمرانی «یحیی‌خان معتمدالملک» بر فارس، «اختیار تام و تمام مملکت [فارس] را به مشیرالملک میرزا ابوالحسن‌خان واگذاشته، به فراغت بال و آسودگی خاطر بر مسند آسایش قرار گرفت[۱]». در فرمانروایی «معتمدالملک»، «حسین‌قلی‌خان نظام‌السلطنه مافی» به عنوان وزیر فارس با او به شیراز آمد. «مافی» […]

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: در ذرّه‌بین تاریخ پیشین (شماره ۲۷) به نقل از «فارسنامه ناصری» آوردیم که در سال ۱۲۷۹ ه.ق. «دهباشی ‌علیرضای‌ گراشی»، نایب‌الحکومه لار، درگذشت. از آن تاریخ به مدت بیش از ۳۲ سال، تا سال ۱۳۱۲ ه.ق.، پسرش «فتحعلی‌خان گراشی» جای او را گرفته است. در سال ۱۲۸۴ هـ.ق / ۱۸۶۸ م. […]

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: در ذرّه‌بین تاریخ پیشین (شماره ۲۶) نوشتیم که، چون در سال ۱۲۷۱ ه.ق. «دهباشی‌ کربلایی ‌علیرضای گراشی» در لار مهماندار حکمران فارس بوده، پس پیش از آن سال، ضابط لار شده است. و پسر دومش «آقا فتحعلی» هم کدخدایی گراش داشته است. نیز «مصطفی‌خان بستکی» هم ضابطی جهانگیریه را به عهده […]

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: در ذرّه‌بین تاریخ پیشین (شماره ۲۴) از برچیده شدن حکومت خاندان «نصیرخانی (نصیرخان کالی)» بر لار در سال ۱۲۶۲ ه.ق. نوشتیم و افزودیم که برای مدت حدود چهارده سال، چند نفر به پیشکاری حکومت در لار رسیدند. در پایان هم شهر لار به حاکم بستک و جهانگیریه، «مصطفی خان بستکی» داده […]

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: در بخش پیش خواندیم که گزارش‌های «فارسنامه ناصری» از تاریخ لار در روزگار حکومت «علی‌خان» و جانشینانش با واقعیات تاریخی همخوانی نداشت. حال از «تاریخ جهانگیریه و…» می‌آوریم که به واقعیت نزدیک‌تر است. «محمداعظم بنی‌عباسیان» ‌نوشته: چون علی‌خان فوت کرد و اختلاف شدیدی بین خوانین لار ایجاد شد، «محمدعلی‌خان» برادر «علی‌خان» […]

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: در ذرّه بین تاریخ پیشین (۲۲) نوشتیم: بر پایه‌ی دستور فرمانفرمای فارس، «احمدخان بستکی» برای بیرون آوردن شهر لار از دست «نصیرخان دوم»، «در اندک مدتی مشایخ عرب قواسم و مرزوقی، آل‌علی، بشیری، حمادی، عبیدلی، نخیلوئی، نصوری، تمیمی، مالکی و حرمی [اقوام ساکن کرانه شمالی خلیج فارس در محدوده ایالت فارس] […]

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: «آقامحمدخان قاجار» در نوروز ۱۲۰۰ ه.ق. / ۱۷۸۶ م. در تهران رسماً سلطنت «قاجاریان» را اعلام نمود. تا سال ۱۲۰۸هـ.ق. هم بر آخرین پادشاه زند «لطفعلی‌خان» پیروز شد و قدرت را به دست خود گرفت. در این تاریخ، حکومت لار را دو برادر (محمدخان و عبدالله‌خان) پسران «نصیرخان اول» در دست خود […]

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: چون «کریمخان» به شیراز بازگشت، در بهار ۱۱۷۲ هـ.ق / ۱۷۵۸ م. «محمدحسن‌خان قاجار» (پدر آقامحمدخان) پس از در هم شکستن «آزادخان افغان» به سوی فارس لشکر کشید. این خبر که به «نصیرخان لاری» رسید، فرمان‌بری از خان زند را زیر پا گذاشت و با گروهی از تفنگچیان لاری و گرمسیری […]

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: پس از برقراری آرامش در سرزمین ایران، نادرقلی افشار فرمان داد از سراسر ممالک محروسه، حکام، رؤسا، قضات، علما، اشراف و اعیان ولایات، پانزدهم جمادی‌الاخر سال ۱۱۴۸ ھ.ق. / ۱۷۳۶ م. در «دشت مغان» (شمال باختر ایران) حاضر شوند. «تاریخ جهانگیریه و…» گزارش داده، که «شیخ‌ محمدسعید حاکم لار و برادرش […]