ملخ در منوِ اروپایی‌ها

هفت‌برکه: اتحادیه‌ی اروپا بر ملخ به عنوان یک غذای سالم و سرشار از پروتئین مهر تایید زد. آیا در آینده‌ی نزدیک باید شاهد دستورهای آشپزیِ اروپایی برای پخت ملخ باشیم؟

چند روز پیش، خبرگزاری رویترز و وبسایت واشنگتن‌پست از اضافه شدن ملخ به فهرست غذاهایِ موردِ تاییدِ اتحادیه‌ی اروپا خبر دادند. رویترز نوشت: «روز جمعه، به عنوان بخشی از برنامه‌ی اتحادیه اروپا برای کشاورزی و رژیم غذایی پایدارتر، ملخ به فهرست غذاهای مورد تایید این اتحادیه اضافه شد.» به نوشته‌ی رویترز، اتحادیه‌ی اروپا پیش از این، شفیره‌ی نوعی سوسک را در ماه ژوئن امسال تایید کرده بود، و اکنون نیز در حال بررسی ۹ حشره‌ی دیگر، از جمله نوعی جیرجیرک، است که به فهرست غذاهای مورد تاییدش اضافه کند.

البته اروپایی‌ها هنوز روش طبخ و سرو ملخ را یاد نگرفته‌اند. با نظر اتحادیه اروپا، این حشره که یک بسته‌ی پروتئینیِ پرنده است و خوردنش هیچ خطری ندارد، به سه شکل به بازار عرضه می‌شود: به عنوان اسنک (غذای آماده)، به صورت پودر، یا به صورت خشک‌شده یا منجمد در صورتی که بال‌ها و پاهایش جدا شده باشد.

واشنگتن پست هم توضیح داده است که این تصمیم در پی درخواست یک شرکت آلمانی که ملخ و دیگر حشرات را پرورش می‌دهد گرفته شده، و در راستای حرکت اتحادیه‌ی اروپا به سمت غذاهای حشره-محور است. این نشریه حوصله نداشته که تا جنوب ایران بیاید و درباره‌ی نحوه‌ی خوردن ملخ گزارش تهیه کند؛ اما از عادت مشابهی در مکزیک نوشته است: «خوردن حشرات در اروپا مرسوم نیست، اما در برخی نقاط دنیا چندان هم نامعمول نیست. در مکزیک و بعضی نقاط دیگر در آمریکای مرکزی، ملخ سرخ‌شده را به عنوان یک غذای آماده یا همراه با الکل می‌خورند. وقتی به آن نمک و فلفل تند و آب‌لیمو اضافه شود، آن را «چَپولین» می‌نامند.» نسل قدیم ما به این نوع چه ملخ می‌گفتند؟ «مِئگِه بِرِشته»؟

به نوشته‌ی رویترز، سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل (فائو) هم حشرات را بسیار مغذی و سالم، غنی از چربی، پروتئین، ویتامین، فیبر و مواد معدنی دانسته است. فائو تایید کرده که روزانه میلیون‌ها نفر در سراسر جهان حشره‌خواری می‌کنند، و باید این عادت را در بین حشره‌‌ترس‌ها هم جا بیندازیم.

فائو یک کتابچه‌ی مفصل هم (به زبان انگلیسی) با عنوان «حشره‌های خوردنی» منتشر کرده است (اینجا)، که وقتی به سرفصل‌هایش نگاه می‌کنید، همه چیز دستتان می‌آید: مقدمه: چرا حشرات را بخوریم؟؛ نقش حشرات؛ فرهنگ، مذهب و تاریخچه‌ی حشره‌خواری؛ حشره‌های خوردنی به عنوان منابع طبیعی؛ فرصت‌های زیست‌محیطی برای پرورش حشرات به عنوان غذای انسان و حیوان؛ ارزش غذایی حشرات برای مصرف انسانی؛ حشرات به عنوان غذای حیوانات؛ صنعت کشاورزیِ حشرات؛ آماده‌سازی حشرات به عنوان غذای انسان و حیوان؛ امنیت غذایی و نگهداری؛ استفاده از حشرات خوردنی به عنوان موتور محرکه‌ی بهبودِ معیشتِ انسان‌ها؛ مسائل اقتصادی: درآمد نقدی، توسعه‌ی سازمانی، بازارها و تجارت؛ تبلیغ حشرات به عنوان غذای انسان و حیوان؛ چارچوب‌های نظارتیِ حاکم بر امنیت غذایی در مورد استفاده از حشرات؛ حرکت رو به جلو!

درست است که ما مردم جنوب فارس چنین برنامه‌ریزی‌ دقیق و منظمی نداشته‌ایم، اما دست کم در مورد خوردن ملخ، از اروپایی‌ها جلوتریم! به نوشته‌ی واشنگتن پست، اتحادیه‌ی اروپا در اطلاعیه‌ای به مردم گفته است که خودتان باید تصمیم بگیرید که آیا دوست دارید این حشره را بخورید یا نه! همین حرف را گراشی‌ها، هم‌صدا با دیگر جنوبی‌ها، از دهه‌ها پیش می‌زدند، اما به چه چیزها که متهم نمی‌شدند!

پیش از این مطلبی با عنوان «ملخ را برشته میل می کنید یا پخته؟» (اینجا)، درباره‌ی عادت ملخ‌خوری در میان مردم جنوب فارس در هفت‌برکه منتشر شده بود. صادق رحمانی، شاعر نام‌آشنای گراشی، نیز در اردیبهشت ۹۸، در روزهایی که بحث خوردن ملخ در شبکه‌های اجتماعی داغ شده بود، شعری با نام «مثنوی ملخ» سروده که می‌توانید در هفت‌برکه بخوانید (اینجا).