هفت‌برکه – غلامحسین محسنی مقدمه تاریخ سرگذشت نیاکان ماست. نه آنچه دلخواه و آرزوی ماست! آنچه در«ذره‌بین تاریخ» آورده‌ایم و از این پس نیز خواهد آمد؛ دیدگاه نویسنده نیست. تنها و تنها رویدادها و حوادثی است که تاریخ‌نگاران و مورخین در کتب تاریخِ موجود و در دسترس از خود به جای گذاشته‌اند. نویسنده‌ی «ذرّه‌بین تاریخ» […]

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: در بخش پیشین (ذره‌بین تاریخ ۳۴) از چگونگی دعوت و حضور «سید عبدالحسین مجتهد» در لار به قول تنی چند از تاریخ‌نگاران نوشتیم. اینک به دنباله‌ی آن می‌پردازیم. برای روشن‌تر شدن موضوع دعوت «سیّد» به لار، به نوشته ‌«شیخ ‌عبدالحمید مهاجری» که «آدمیّت» آن را بازگو کرده، نگاهی می‌افکنیم. او در کتاب […]

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: در این بخش از تاریخ لار فارس، آهنگ پرداختن به سرگذشت لار در «انقلاب مشروطیت ایران» را داریم. از این روی به آگاهی عزیزان خواننده می‌رسانیم، که آنچه در این چند بخش پیشکش می‌گردد، برداشتی مستند از کتب تاریخ‌نگاران گذشته و اکنون، و خاطرات مردان سیاست و پژوهشگران است. این برداشت‌ها […]

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: در ذرّه‌بین پیشین (۳۱) نوشتیم که با درگذشت فتحعلی‌خان، پسرانش برای دستیابی به حکومت با هم به ستیز برخاستند. لیکن با پادرمیانی صولت‌الملک حاکم بستک، جهانگیریه و بنادر شیبکوه، و سردارخان، مأمورایالتی، آشتی کرده، به نایب‌الحکومه‌ای حاجی‌رستم‌خان رضایت دادند. در پایان سال ۱۳۱۲ ه.ق. «فداغ» یکی از بلوکات لارستان را از […]

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: در ذرّه‌بین پیش (شماره ۳۰) از شخصیت و شیوه‌ی حکومتداری فتحعلی‌خان نوشتیم. اینک دنباله مطالب. میانه‌ی سال ۱۳۰۵ ه.ق. / ۱۸۸۸ م. «احتشام‌الدوله سلطان اویس‌میرزا» به حکمرانی فارس می‌آید. قوام می‌نویسد: «بدون این که خود بنده استدعای بذل مرحمتی نماید، فرمان حکومت لارستان و جویم بیدشهر و داراب و ایلات خمسه […]

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: در ذرّه‌بین تاریخ پیشین (شماره ۲۷) به نقل از «فارسنامه ناصری» آوردیم که در سال ۱۲۷۹ ه.ق. «دهباشی ‌علیرضای‌ گراشی»، نایب‌الحکومه لار، درگذشت. از آن تاریخ به مدت بیش از ۳۲ سال، تا سال ۱۳۱۲ ه.ق.، پسرش «فتحعلی‌خان گراشی» جای او را گرفته است. در سال ۱۲۸۴ هـ.ق / ۱۸۶۸ م. […]

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: در ذرّه بین تاریخ پیشین (۲۲) نوشتیم: بر پایه‌ی دستور فرمانفرمای فارس، «احمدخان بستکی» برای بیرون آوردن شهر لار از دست «نصیرخان دوم»، «در اندک مدتی مشایخ عرب قواسم و مرزوقی، آل‌علی، بشیری، حمادی، عبیدلی، نخیلوئی، نصوری، تمیمی، مالکی و حرمی [اقوام ساکن کرانه شمالی خلیج فارس در محدوده ایالت فارس] […]

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: پس از کشته شدن حاکم و کلانتر لار، «محمدخان بلوچ» از سوی خود جانشینی در قلعه‌ی لار گذاشت و به شیراز بازگشت. لیکن سال دیگر (۱۱۴۵ ه.ق.) به دستاویز بازگردانیدن «شاه تهماسب ‌صفوی (دوم)» به سلطنت، سرکشی آغاز کرد. آنگاه از «شولستان» به راه «جهرم» راهی «لار» گردید. محمدخان چون به […]

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: در هنگام شهربند اصفهان به دست افاغنه، «علی‌مردان‌خان‌ بختیاری» حاکم لار با پانصد نفر سپاهی برای یاری به محاصره‌شدگان در پایتخت بوده است. نوشته‌اند نیروهای بختیاری و لاری را به نگهبانی دو بارکالا که برای محاصره‌شدگان به شهر می‌آورده‌اند گماشته بودند تا به دست افغان‌ها نیفتد. لیکن «امان‌اله»‌نامی از افاغنه، این […]

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: چون شورش سال ۱۰۱۲ ه.ق. فرو نشانده شد و «قاضی ابوالقاسم ‌لاری» کشته می‌شود، از سوی «امام‌قلی‌خان» حاکم شهر، «قنبرعلی‌بیگ ‌ذوالقدر» وزیر لار می‌گردد. وی با سمت «وزیر (دست راست خان حاکم)» به لار آمد. او ویرانی‌هایی را که از زلزله و دو جنگ بر جای مانده بود، در درازای کمتر […]

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: پیشتر نوشتیم که با آغاز پادشاهی«شاه عباس اول»، فرمانروای فارس «یعقوب‌خان ‌ذوالقدر» بنای نافرمانی گذاشت. پادشاه برای گوشمالی او آهنگ سفر به شیراز نمود. با حضور توانمندترین پادشاه صفوی، فرصتی برای حکّام خُرد نواحی فارس به دست آمد تا فرمان‌برداری خود را به او نشان دهند. حاکم لار «ابراهیم‌خان ‌دوم (علاءالملک)» […]

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی*: چندی‌ست ناخواسته از دنبال کردن «ذرّه‌بین تاریخ» باز ماندیم، چرا که عزیزان تاریخ‌ساز لاری به نوشتن تاریخ دروغین شهر خود ادامه دادند. ما هم با طرح پرسش‌هایی از ناراستی‌های نوشته‌هایشان، کوشیدیم آنها را به پاسخ‌گویی واداریم چون بر این باور بودیم که گفتمان دوسویه راه راستی را می‌گشاید. لیکن پاسخی نیامد. […]