ذره‌بین تاریخ ۵۵: از تاریخ‌سازی به جغرافیاسازی

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: در چند شماره‌ی پیشین ذرّه‌بین تاریخ، جغرافیای سیاسی سرزمین پارس را مرور و چند پرسش از تاریخ‌دانان و تاریخ‌نگاران لاری مطرح کردیم. شاید خوانندگان تصور کنند که افسانه‌پردازی آنها تنها در حوزه‌ی تاریخ رخ داده است. اما چنین نیست. این دروغ‌گویی به حیطه‌ی جغرافیا هم کشیده شده است. نمونه‌ای می‌آورم تا […]

۴ شهریور ۱۴۰۱

ذره‌بین تاریخ ۵۴: چند پرسش که بی‌پاسخ ماند

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: چه زیبا و دلنشین است زیستن در همسایگی مردمی مهربان و فرهیخته با تاریخی راستین! نخست چند نکته روشن گردانم. پیکره‌ها و نقشه‌های نوشته از آرشیو شخصی و به انتخابم می‌باشد. هرگاه از جایی دیگر برداشت شود، در حاشیه آورده می‌شود. نقشه‌ای که برای ذره‌بین ‌تاریخ (۵۳) انتخاب شده‌، متناسب با […]

۲۸ مرداد ۱۴۰۱

ذره‌بین تاریخ ۵۳: فارس از روزگار قاجار تاکنون

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: در ذرّه‌بین تاریخ ۵۲ تقسیمات کشوری تا میانه سلطنت ناصرالدین‌شاه قاجار را آوردیم و نوشتیم که از آن پس، «بنادر و جزایر خلیج فارس» از ایالت فارس جدا شد و یکی از ۲۷ ایالت و ولایت شمرده شد. همچنین نگاشتیم که ایالات را والی و ولایات را حاکم اداره می‌کرد. نیز […]

۲۱ مرداد ۱۴۰۱

ذره‌بین تاریخ ۵۲: جغرافیای پارس تا روزگار قاجار

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: در ذره‌بین تاریخ پیش (شماره ۵۱) تقسیمات فارس را در آغاز روزگار صفوی آوردیم. اکنون دنباله آن: تقسیمات سیاسی کشور در درازای روزگار صفوی تقسیم کشور از نظر سیاسی و مالی کاری‌ست که در ایران سابقه درازی داشته و از شاهنشاهی هخامنشیان به یادگار مانده است. این شیوه را نزد مورخان […]

۱۴ مرداد ۱۴۰۱

ذره‌بین تاریخ ۵۰: پیدایش لار در جغرافیای پارس در سده هشتم

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: در بخش پیش (ذرّه‌بین تاریخ ۴۹) از تقسیمات پارس به پنج کوره (خوره = شهرستان) به‌یادگارمانده از روزگار باستان تا تاخت‌وتاز مغول نوشتیم. همچنین آوردیم که تا این تاریخ (۶۲۳ ھ.ق. / ۱۲۲۶ م.) آبادی‌ای به نام «لار» در فارس را هیچ مورّخ و یا جغرافی‌نویسی گزارش نکرده است. به طور کلی، […]

۳۱ تیر ۱۴۰۱

ذره‌بین تاریخ ۴۵: پایان کار و حیات سید عبدالحسین لاری

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: در بخش پیش (ذرّه‌بین تاریخ ۴۴) از یورش نیروهای دولت مرکزی به فرماندهی «قوام الملک شیرازی» به «سیّد لاری» و هوادارانش در روستای «کورده» آوردیم و نوشتیم که چون «سیّد لاری» توان برابری با قشون دولتی را در خود ندید، باقیمانده‌ی نیروهایش را برجای گذاشت و از میدان مبارزه بیرون رفت. […]

۲۷ خرداد ۱۴۰۱

ذره‌بین تاریخ ۴۳: اعلام جهاد سیّد لاری علیه والی فارس

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: هفته‌ی گذشته در ذرّه‌بین تاریخ ۴۲، از سرکشی «سید لاری» از مشروطه‌خواهان و برپایی آشوب و ناامنی در جنوب نوشتیم. آوردیم که با این اقدامات سید لاری، مردم منطقه دچار پراکندگی و حکومت‌های ملوک‌الطوایفی گردید. حکّام خودساخته‌ی منطقه هم با یورش به بنادر و همسایگان خود، بر آشفتگی‌ها افزودند. در نتیجه […]

۱۳ خرداد ۱۴۰۱

ذره‌بین تاریخ ۴۱: آغاز سلطنت مشروطه و بازگشت سید به لار

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: در ذرّه‌بین تاریخ ۴۰ نوشتیم که در میانه‌ی سال۱۲۸۸ ه. خ. / ۱۹۰۹‌م. نزدیک به پایان استبداد صغیرِ محمدعلی‌شاهی، شهر لار به دست نصرالدوله پسر قوام غارت گردید و سید لاری از لار به کوهستان داراب پناه برد. ماه دیگر بساط استبداد برچیده شد و «احمدشاه» را به پادشاهی نشاندند. سید […]

۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۱

ذره‌بین تاریخ ۴۰: تصرف و غارت لار در دوران استبداد صغیر

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی:‌ در بخش پیش (ذره‌بین ۳۹) از افتادن شهر لار به دست «سید لاری» و تلاش او برای سلطه بر نواحی اطراف نوشتیم. همچنین نگاشتیم که با تشکیل نیروی نظامی که بیشتر از مردم کوهستان داراب تشکیل شده بود، منطقه را ناامن و به آشوب کشید. اکنون دنباله‌ی آن. «مورخ ‌لاری» در […]

۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۱

ذره‌بین تاریخ ۳۹: تلاش سید برای برپایی «حکومت‌ اسلامی» در لار

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: در بخش پیش (ذره‌بین ۳۸) از تلاش «سید لاری» برای به زیر فرمان در آوردن حکام مناطق جنوب فارس نوشتیم. او نخست با نامه‌نگاری آغاز کرد اما از ضابطان و کلانتران منطقه پاسخ مثبت دریافت نکرد. سران مشروطه‌خواه بندر بوشهر هر چند خود اقدام به در دست گرفتن حکومت نمودند، پیداست […]

۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۱