هفت‌برکه – گریشنا: نخل هویت جنوب است. درختی که تمام زندگی ما با آن گره خورده است و هر تکه از آن در جایی به کار گرفته شده است. شاید نخل یا همان فسیل دیگر آن جبروت سال‌های پیشین را نداشته باشد، اما هنوز هم مثل یک خاطره جمعی در روح ما زنده است. در این داده‌نما بخش‌های مختلف نخل به گویش گراشی بیان شده است. اگر جایی از قلم افتاده است یا شما همزبانی هستید که از واژه دیگری استفاده می‌کنید، ما را در تکمیل این داده‌نما یاری کنید.
این داده‌نما نخستین بار با طراحی مصطفی کارگر و عکس‌های امین نوبهار و عبدالله سراجی سال ۱۳۹۰ منتشر شده و اکنون بعد از ۸ سال در گریشنا با اصلاحاتی کلی توسط مدیر سایت گریشنا بازنشر می‌شود. برای دیدن تصویری با کیفیت بالاتر روی آن کلیک کنید.
بخش‌های برگ نخل
پِش: برگ نخل
گُرد: قسمت انتهای برگ نخل که به تنه اصلی متصل می‌شود.
خار مو: خاری که روی بدنه پش قرار دارد و با رشد درخت به برگ تبدیل می‌شود.
تُوَت: محل اتصا پش به فسیل که بعد از بریدن پش هم بر بدنه نخل باقی می‌ماند
پِری: الیاف نخل که در اطراف توت قرار گرفته است.
تَغل: وسط نخل که درخت از این نقطه رشد می‌کند.
خوشه خرما
تارَه: محفظهاى برای نگهداری شکوفه‌ی نخل. در نخل نر به این شکوفه، ابار Abar می‌گویند. در درخت ماده این شکوفه را همان تاره می‌نامند.
تارَه: شکوفه درخت نخل
اَبار: گرده درخت نر است که در درخت ماده قرار می‌دهند.
لِگـَرَه: رشته‌های زردرنگ که ردیف خارک و رطب و خرما را به «پاگ» وصل می‌کند.
پاگ: مجموعه خوشه‌هایی که خرما روی آن قرار می‌گیرد.
دارپاگ: بخش انتهای پاک و محل اتصال آن به نخل
کافِرَ: محل اتصال خرما به لگره که معمولا همراه خرما از درخت جدا می‌شود و در زمان مصرف خرما دور انداخته می‌شود.
هسَّ : هسته خرما
نام‌های خرما در مراحل رشد
خَلالِ: خارک نارس و سبزرنگ
مِگ: خَلالِ‌های ریزتری که به علت رشد دیرتر شکوفه‌های نخل به وجود می‌آیند.
خَرَک: خارک و میوه‌های نارس که معمولا سبزرنگ است.
دُمبَزَک: میوه‌ای که بخشی از آن رسیده است و به عنوان نوبرانه استفاده می‌شود.
اُرما: خرمای کاملا رسیده
کَگی: رطب و خرمای پوسیده و خشک شده
ماز: تفاله خرما بعد از ساخت شیره خرما (دیشاب)
دیشاب: شیره خرما. با ریختن دوباره شیره روی خرما، خرما مدت طولانی‌تری قابل نگهداری است.
بدنه نخل
مائی: تنه نخل به ویژه زمانی که نخل افتاده است.
آوندهای نخل:
ماکُشَـک: نخل کوچکی که بر بدنه درخت مادر میروید و برای تقویت درخت مادر آن را هرس می‌کنند و از پیزگ آن استفاده می‌شود.
دُمئد: پاجوش یا نخل کوچکی که در پای درخت مادر میروید.
پیزگ: پنیر یا پنیرک نخل که یک خوردنی شیرین و خاص است. پنیر نخل از شکافتن تغل، دمئد و ماکشک به دست می‌آید. (در ویکی‌پدیا)
۱۰ مرداد ۱۳۹۸
کاف یا همون کف روی دیشاب یادتون رفته.