هفت‌برکه – فاطمه یوسفی: چهار سال مهلت قانون جهش تولید مسکن در شهریور ۱۴۰۴ به پایان رسید. قانونی که بر اساس اصلی وعده دولت رئیسی تصویب شد و قرار بود در چهار سال، چهار میلیون مسکن ساخته شود. اما در شهرستان گراش هر چند فازهای مختلف پروژه در حال کار است، ولی هنوز حتی یک شهروند، در خانه خود در مسکن ملی ساکن نشده است.
به گزارش هفت‌برکه، پروژه‌های نهضت ملی مسکن در گراش با ورود به فازهای اجرایی، شاهد پیشرفت‌هایی بوده است؛ در آخرین مورد سه‌شنبه ۴ شهریور ۱۴۰۴ کلنگ آماده‌سازی فاز ۴ مسکن ملی گراش به زمین زده شد. در فاز ۴ نهضت ملی مسکن گراش ۹۲ هکتار زمین برای احداث ۹۵۰ واحد مسکونی آماده‌سازی می‌شود. (خبر در هفت‌برکه)
شش سال از آغاز طرح اقدام ملی مسکن در دولت روحانی و چهار سال از طرح نهضت ملی مسکن در دولت رئیسی می‌گذرد و اجرای طرح‌های مسکن ملی با چالش‌های زیادی به ویژه در حوزه تأمین زیرساخت‌ها و تامین مالی درگیر بوده است. در این گزارش با گفتگو و همراهی مهندس محمدکاظم جعفری، معاون برنامه‌ریزی فرمانداری گراش، وضعیت مسکن ملی گراش را فاز به فاز در پایان دوره فرمانداری محمود طاهرزاده بررسی می‌کنیم.
به طور خلاصه فاز یک در مرحله اجرای تاسیسات و نازک‌کاری قرار دارد، در فاز دو اجرای اسکلت به پایان رسیده است، در فاز سه مراحل صدور پروانه طی می‌شود و پیمانکار عملیات فونداسیون را آغاز کرده است و کلنگ آماده‌سازی فاز چهار نیز شهریور ۱۴۰۴ به زمین زده شد. برخی واگذاری‌ها در تنگه حسین انجام شده و امید زیادی به نهایی شدن تصویب یک شهرک جدید ۸۰۰ هکتاری وجود دارد.
بیش از ۷۰۰۰ متقاضی
بر اساس گزارش‌ها و اظهارات مسئولان، با وجود چالش‌ها، شهرستان گراش در طرح نهضت ملی مسکن شاهد پیشرفت‌هایی هم بوده است. گراش که زمانی در رتبه ۳۲ استان فارس قرار داشت، توانست به رتبه ۴ استانی و رتبه اول در حوزه اداره کل راه و شهرسازی لارستان (از بین هفت شهرستان) ارتقاء یابد. (خبر در هفت‌برکه)
بر اساس آماری که فرماندار پیشین گراش در پایان سال ۱۴۰۳ اعلام کرد: «تاکنون بیش از ۷۰۰۰ نفر برای نهضت ملی مسکن در گراش ثبت‌نام کرده‌اند و پرونده حدود ۵۰۰۰ نفر تایید نهایی شده است. در مجموع برای ۱۸۲۱ نفر، زمین واگذار شده است و ۹۵۰ متقاضی دیگر آماده واگذاری و قرعه‌کشی هستند.»
در حال حاضر امکان ثبت‌نام متقاضیان جدید وجود ندارد. بعید نیست با باز شدن سامانه ثبت‌نام، تعداد متقاضیان باز هم به صورت جهشی افزایش پیدا کند.
به این تعداد باید متقاضیان طرح جوانی جمعیت را هم روزانه اضافه کرد. افرادی که در این مدت با داشتن فرزند سوم یا چهارم واجد شرایط واگذاری زمین در طرح موسم به جوانی جمعیت می‌شوند.
فاز یک: در مرحله نازک‌کاری
فاز ۱ (۱۶۴ واحد): حدود شش سال پیش، در ۲۶ آذرماه ۱۳۹۸ ثبت‌نام طرح اقدام ملی مسکن اعلام شد. ظرفیت ۲۰۰ متقاضی این طرح برای گراش در کمتر از پانزده دقیقه تکمیل شد. اما این ثبت‌نام سریع، بعد از شش سال هنوز منتهی به خانه نشده است.
نخستین فاز مسکن ملی گراش، در زمینی به مساحت ۲ هکتار و ۲۰۰ متر مربع، در انتهای خیابان عاشورا جنب مسکن مهر قدیم گراش قرار دارد. این فاز ابتدا قرار بود به صورت چهار طبقه ساخته شود که با تغییر نقشه در نهایت به آپارتمان‌های چهار واحدی در دو طبقه تبدیل شد. همین موضوع بیش از دو سال طرح را به تعویق انداخت. البته نباید در این بازه زمانی، آغاز کرونا در اسفند ۱۳۹۸ را از یاد ببریم که برای مدت‌ها دنیا را به رکود فرو برد.
فاز یک در حال حاضر در مرحله نازک‌کاری و اجرای تاسیسات و نما قرار دارد. زمین‌های فاز یک از سوی راه و شهرسازی به بنیاد مسکن تحویل داده شد و به صورت «گروه ساخت» پیش رفت. ساخت اکثر این واحدها تا مرحله سفت‌کاری بر عهده پیمانکار بود و تکمیل آن در اختیار مالکین است. مهندس محمدکاظم جعفری می‌گوید: «مشکلات پیش‌آمده در اجرای نازک‌کاری توسط خود متقاضیان در این فاز، نیاز به اتخاذ «تصمیم دیگری» برای فازهای بعدی را مطرح کرده است. برای اجرای فاز دیگر خیابان عاشورا نیز نیازمند تفاهم بین شهرداری و اداره کل راه و شهرسازی است.»
به گفته جعفری بخش عمده زیرساخت‌هایی نظیر شبکه گاز، آبرسانی، و زیرسازی معابر این فاز تکمیل شده‌اند و تک‌لبه‌های معابر نیز اجرا شده است. شبکه برق‌رسانی مهم‌ترین زیرساختی است که قرار است تا دو ماه آینده تکمیل شود و مثل همیشه مخابرات هنوز برنامه‌ای برای فیبرنوری آن ندارد.
فاز ۲: اجرای اسکلت در مرحله پایانی
فاز ۲ (۹۰۶ واحد): خرداد ۱۴۰۰ بعد از مدت‌ها، دوباره سامانه ثبت‌نام مسکن برای گراش باز شد و بیش از ۱۶۴۴ نفر ثبت‌نام کردند (خبر در هفت‌برکه). در گراش واجدین شرایط این مرحله و حدود ۸۰ نفر در فاز یک، و دیگر متقاضیان در فازهای بعدی مسکن ملی قرار گرفتند.
فاز دو مسکن ملی گراش در زمینی به مساحت ۷۷ هکتار و ظرفیت ۹۰۶ واحد در کوی آبشار گراش و پشت آبشار اندیشه قرار دارد. حدود دو سال پس از ثبت‌نام متقاضیان و انجام مراحل تکمیل مدارک، قرعه‌کشی، آماده‌سازی و …، کلنگ آغاز ساخت فاز ۲ , ۳ در شهریور ۱۴۰۲ به زمین زده شد. (خبر در هفت‌برکه)
مهندس جعفری در مورد آخرین وضعیت فاز دو می‌گوید: «عملیات اجرای اسکلت آن در مرحله پایانی است و اجرای شبکه گازرسانی در دست اقدام است. این اراضی نیز از سوی راه و شهرسازی تحویل بنیاد مسکن شده و به صورت «گروه ساخت» پیش می‌رود. گازرسانی فاز ۲ در حال انجام است و پیمانکار در منطقه حضور دارد، هر چند هنوز تکمیل نشده است.» اما هنوز خبری از آب و برق و فیبرنوری نیست.
مشکل اسناد ۴۱۹ قطعه در فاز ۲ که به خزانه رفته بود از مشکلات فرایند ساخت این فاز بود. جعفری در این مورد می‌گوید: «این مشکل نیز حل شده و در حال حاضر مانعی در این زمینه وجود ندارد. زیرسازی معابر این فاز نیز تکمیل شده است.»
در شهریور ۱۴۰۴ کلنگ بلوار اصلی و ۳۵ متری این فاز نیز به زمین زده شد. موضوع پرداخت بخشی از هزینه‌های آماده‌سازی این پروژه از سوی متقاضیان تازه‌ترین چالش مسکن ملی است و به نظر می‌رسد گام گام به دولت از سهم خود در پروژه کم می‌کند.(خبر در هفت‌برکه)
فاز ۳ : در مرحله صدور پروانه
فاز ۳ (۴۴۲ واحد نهضت ملی و ۱۲۰ قطعه طرح جوانی جمعیت): تا اسفند ۱۴۰۰ ثبت‌نامی‌های مسکن ملی برای گراش به ۵۱۰۰ نفر رسید. (خبر در هفت‌برکه) با افزایش متقاضیان در ۲۱ بهمن ۱۴۰۳ بعد از آماده‌سازی، واگذاری زمین‌های این فاز نیز آغاز شد. این فاز در زمینی به مساحت ۶۳ هکتار در امتداد فاز یک و دو واقع شده است.
مهندس جعفری می‌گوید: «فاز ۳ در مرحله فونداسیون قرار دارد. پیمانکار آن انتخاب شده و پروژه در مرحله صدور پروانه ساختمانی است. فراخوان سازنده ذیصلاح برای فاز سه در سال ۱۴۰۳ اعلام شد و مهندس محمدجواد حسن‌زاده پیمانکار فاز ۲ با مبلغ کمتر از سایر متقاضیان برای فاز ۳ انتخاب شده است. تجهیز کارگاه و آماده‌سازی زمین از سوی پیمانکار شروع شده، قسمتی از مصالح خریداری شده و به‌زودی اجرای کلاف افقی تحتانی که به اصطلاح عامه فونداسیون گفته می‌شود، آغاز خواهد شد.»
مراحل ساخت فاز ۳ مشابه فاز ۲ است و این امیدواری وجود دارد که با تجربه فاز قبلی این بار عملیات ساختمانی سریع‌تر به سرانجام برسد. مهندس جعفری می‌گوید: «اراضی فاز ۳ نیز به بنیاد مسکن تحویل داده شده و با روش «گروه ساخت» اجرا می‌شود. عملیات زیرسازی معابر فاز ۳ نیز به پایان رسیده است.»
این فاز هم مشکلات خاص خود را داشت. جعفری می‌گوید : «در این فاز، ۳ قواره زمین اوقافی که در نقشه طراحی شده شامل ۳۳ قطعه زمین مسکونی می‌شد که به دلیل عدم توافق اوقاف با راه و شهرسازی، با تصمیم کمیسیون ماده ۵ به فضای سبز تبدیل شد. از این ۳۳ قطعه، ۳ قطعه به بنیاد برای طرح نهضت ملی مسکن تحویل داده شده بود که اصلاح شد.»
برای وام‌های فاز سه، بانک عامل مشخص شده است، اما چون هنوز پروانه‌های ساختمانی و اسناد رسمی صادر نشده است، امکان مراجعه به بانک و تشکیل پرونده وجود ندارد (صدور پروانه‌ها و اسناد از سوی شهرداری و اداره ثبت در حال انجام است). زیرساخت‌های آب و برق نیز برای شروع عملیات عمرانی در حال پیگیری هستند.
فاز ۴ : آماده برای قرعه‌کشی
فاز ۴ با ۹۲ هکتار زمین، تاکنون بزرگ‌ترین فاز نهضت ملی مسکن در شهرستان گراش است. قرار است از ۹۵۰ واحد این فاز، ۷۵۰ واحد به مسکن ملی و ۲۰۰ قطعه به طرح جوانی جمعیت اختصاص پیدا کند.
فاز ۴ نیز در ادامه سه فاز قبلی قرار دارد و موازی بلوار دکتر احمد اقتداری، به سمت اوز امتداد پیدا می‌کند. این بخش در محدوده خدماتی شهر گراش قرار نداشت و خرداد ۱۴۰۴ با تصویب در کمیسیون ماده ۵ به شهر گراش اضافه شد. مهندس جعفری می‌گوید: «این فاز به تصویب کمیسیون ماده ۵ رسیده و در مرحله اخذ تاییدیه طرح تفصیلی و مُهر ماده ۱۱ قرار دارد.»
با کلنگ‌زنی زیرسازی این پروژه در شهریور ۱۴۰۴، مرحله بعد انجام قرعه‌کشی از میان متقاضیان است تا پس از تعیین پیمانکار و صدور پروانه ساختمانی، ساخت و ساز در این فاز نیز آغاز شود.
واگذاری به افراد غیر بومی در تنگ حسین
تنگ حسین (۶۰ هکتار): از ابتدای الحاق محدوده تنگ حسین به شهر گراش برای نهضت مسکن، این محدوده با چالش‌هایی روبه‌رو بود. تنگ حسین به دلیل حضور تعدادی از دامداران و خانواده‌ها و وجود کشتارگاه گراش از مناطق حاشیه‌نشینی محسوب می‌شد. راه و شهرسازی معتقد بود اسکان این افراد قانونی نیست و این اراضی ملی است.
در این محدوده، تاکنون ۱۵۱ قطعه زمین برای طرح نهضت ملی مسکن واگذار شده است که شامل مجموع اراضی واگذاری به نیروهای نظامی و انتظامی (سپاه، پلیس راه و نیروی انتظامی شهرستان) است. هر چند ساخت و ساز در این بخش انجام شده است، اما غیر بومی بودن بخش عمده دریافت‌کنندگان زمین و فروش بخشی از قطعات، در آینده می‌تواند چالش برانگیز باشد.
زیرسازی معابر تنگ حسین نیز انجام شده است. هر چند قرار داشتن یکی از خیابان‌های اصلی این فاز در مسیر رودخانه فصلی یکی دیگر از مشکلات این بخش است و بخش از محدوده الحاق شده به دلیل پستی و بلندهای موجود امکان بارگذاری مناطق مسکونی را ندارد.
برای گازرسانی تنگ حسین، پیمانکار در منطقه است و پس از تکمیل فازهای ۱ و ۲، عملیات در این قسمت آغاز می‌شود. برای اجرای شبکه آب و برق، خود تعاونی کارکنان دستگاه‌هایی که زمین به پرسنل آن‌ها واگذار شده، یک سوم هزینه را تأمین کنند (طبق دستورالعمل، در فازهای یک و دو و سه این مبلغ توسط اداره کل راه و شهرسازی تامین می‌شود).
همچنین ۱۰۴ قطعه زمین مسکونی برای طرح جوانی جمعیت در نظر گرفته شده است که باید پس از رفع مشکلات موجود، واگذاری در تنگ حسین نهایی شود.
تعدادی دیگر از ادارات مانند آموزش و پرورش و علوم پزشکی نیز با تشکیل تعاونی به دنبال واگذاری زمین به اعضا هستند که وضعیت این تعاونی‌ها مشخص نیست که آیا واگذاری در تنگه حسین خواهد بود یا نقطه دیگری از شهر گراش.
امید به یک شهرک برای ادامه‌ی مسکن ملی
شهرک منفصل (طرح مکان‌یابی ۸۰۰ هکتاری): این طرح به عنوان نقطه قوت و آینده توسعه مسکن گراش شناخته می‌شود. معاون عمرانی فرمانداری گراش در مورد آخرین وضعیت این شهرک می‌گوید: «طرح مکان‌یابی آن به تایید شورای عالی معماری و شهرسازی کشور رسیده و طرح جامع فاز یک آن (۴۰۵ هکتار) نیز تاییدیه شورای برنامه‌ریزی استان را کسب کرده و هم‌اکنون منتظر تاییدیه نهایی شورای عالی معماری و شهرسازی کشور است.»
پیش‌بینی می‌شود این شهرک بتواند سرریز متقاضیان نهضت ملی مسکن را در خود جای دهد. البته به شرطی که زیرساخت‌های آن مانند آماده‌سازی زمین، جاده، آب، برق و… سریع‌تر از وضعیت فعلی آماده شود.
۱۵۸ خانه در ارد
مسکن ملی در شهر ارد: در شهر ارد ۱۵۸ واحد در مرحله اسکلت قرار دارد و زیرسازی راه و شبکه آبرسانی انجام شده است. البته این طرح به صورت واگذاری انفرادی بوده و برخی افراد هنوز اجرای عملیات ساخت را شروع نکرد‌ه‌اند که مقرر شده است پس از اخطاریه بنیاد مسکن و در صورت عدم شروع ساخت، لغو واگذاری انجام و زمین به متقاضیانی که در نوبت هستند، واگذار شود.
با توجه به پیدا شدن معارض در برخی از اراضی؛ مهندس جعفری می‌گوید: «اراضی راه و شهرسازی معمولا از سوی منابع طبیعی و آبخیزداری تحویل داده شده و پیش‌فرض این است که معارض دیگری ندارد. اگر فردی مدعی اراضی دولتی است، ابتدا باید ادعای خود را در دادگاه ثابت کند و پس از اثبات ادعا، اگر در مرحله طرح باشد، اراضی از اجرای طرح کنار گذاشته خواهد شد و در صورت نیاز با مالکین اراضی تفاهم‌نامه امضا خواهد شد.»
در ارد نیز همانند گراش متقاضیان دیگری وجود دارند که منتظر هستند فاز ۲ مسکن ملی در ارد در دستور کار قرار بگیرد.
شبکه‌های خدماتی با کیست؟
یکی از مشکلات اساسی مسکن ملی در گراش این است که با وجود این که بخش عمده متقاضیان پول پرداخت می‌کنند، در بخش دولتی و بانکی پرداخت‌ها با تاخیر انجام می‌شود. جعفری به عنوان عضو شورای مسکن شهرستان می‌گوید: «اداره کل راه و شهرسازی که نماینده وزارتخانه مربوطه است، در تامین اعتبار سهم خود نتوانسته به خوبی عمل کند تا شرکت‌هایی مثل توزیع برق برای اجرای شبکه اقدام کنند. این در حالی است که در بحث آب، وضعیت با کمک‌های شرکت آبفا استان بهبود یافته و تزریق بودجه برای اجرای شبکه آبرسانی بهتر انجام شده است.»
طبق آیین‌نامه هیات دولت، هزینه‌ی شبکه آب و برق به سه قسمت تقسیم می‌شود یک سوم خود شرکت آبفا یا شرکت برق تامین می‌کند. یک سوم بر عهده وزارت راه و شهرسازی است و یک سوم دیگر را استانداری و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی باید پرداخت کند.
شبکه گاز نیز چون در قانون زمین شهری اشاره نشده، تمام هزینه اجرای شبکه را خودش بر عهده گرفته است. شورای مسکن در حال پیگیری موضوع اجرای شبکه مخابرات و فیبرنوری هم است.
چالش واگذاری اراضی برای طرح جوانی جمعیت
موضوع زمین‌های طرح جوانی جمعیت (سه یا چهار فرزندی) نیز از جمله چالش‌های اساسی در واگذاری‌های زمین در شهر گراش است. به ویژه سه موضوع قیمت بالاتر زمین در شهر گراش نسبت به شهرهای همجوار، نبودن زمین واگذاری در مناطق روستایی و همچنین زایشگاه بیمارستان گراش به عنوان یکی از مراکز اصلی درمانی منطقه باعث شده بود برخی از واجدین شرایط قانون جوانی جمعیت، متقاضی دریافت زمین در شهر گراش باشند.
متقاضیان طرح جوانی جمعیت در شهر گراش، حدود ۱۰۰۰ خانوار هستند که در حال حاضر بر اساس بخشنامه جدید وزارتخانه در اسفند ۱۴۰۳ در حال پالایش مجدد است.(بخشنامه در هفت‌برکه) تاکنون حدود ۱۲۰ قطعه زمین در فاز ۲ به متقاضیان واگذار شده است. ۲۴ قطعه زمین در تنگ حسین قرعه‌کشی شده بود که به دلیل مشکلاتی توسط اداره کل راه و شهرسازی متوقف شده است. ۸۰ قطعه زمین دیگر نیز در محل تنگ حسین برای جوانی جمعیت قرعه‌کشی شده است که با توجه به اختلاف نظر بین فرمانداری و اداره کل راه و شهرسازی در خصوص اجرای بخشنامه اسفندماه سال قبل متوقف شده است که پیش‌بینی می‌شود به‌زودی مشکل برطرف شود.
مهندس جعفری نیز تاکید دارد که اگر بخشنامه اسفندماه ۱۴۰۳ وزارت راه و شهرسازی به درستی اجرا شود، بسیاری از مشکلات حل می‌شود، به خصوص بند یک آن که می‌گوید افرادی که در شهرستان گراش متولد شده‌اند، باید از شبکه بهداشت تاییدیه بیاورند که در حداقل پنج سال گذشته از خدمات شهرستان بهره برده‌اند.
مسجد و مدرسه‌هایی که راه و شهرسازی باید بسازد
ساخت یک شهر تنها ایجاد مسکن و خانه نیست. بلکه برای سکونت در این خانه‌ها نیاز به راه‌ها، مدرسه و بخش‌های خدماتی است. در قانون این بخش بر عهده وزارت راه و شهرسازی و شهرداری‌ها ست. تاکنون راه و شهرسازی وعده ساخت ۲ مسجد و ۳ مدرسه را داده است.
مهندس کریمی معاون مسکن اداره کل راه و شهرسازی لارستان در آخرین جلسه سال ۱۴۰۳ شورای مسکن گراش در مورد کارهایی که سال ۱۴۰۴ باید در گراش انجام شود، گفته بود: «رودخانه‌ای که از فاز ۱ شروع می‌شود و تا فاز ۳ می‌رود طراحی‌های آن انجام شده است و هزینه‌های آن تامین شده است و از فروردین ۱۴۰۴ آغاز به کار می‌کند و ۳۸ میلیارد تومان تامین اعتبار شده است و تا ۵۰ میلیارد تومان هم می‌رود.»
کریمی وعده داد آسفالت فاز ۱ هم صحبت‌هایی انجام شده است و اعتبار تامین شده است و در فروردین ۱۴۰۴ انجام می‌شود. که این کار هنوز انجام نشده است.
کریمی در مورد اماکن عمومی گفت: «اعتبار دو مسجد تامین شده یکی در فاز ۲ دیگری در تنگ‌حسین و در مرحله‌ی طراحی است. در بحث مدارس که ۵۰ درصد با اداره کل راه و شهرسازی و ۵۰ درصد هم با سازمان نوسازی مدارس است که متاسفانه این سازمان هنوز پای کار نیامده ولی ما ۵۰ درصد هزینه را تامین کردیم و سه مدرسه‌ی ۱۲ کلاسه در طرح ما است و هزینه‌های آن از لحاظ ما تامین شده است.»
چالش‌ها: از تورم تا هزینه آماده‌سازی
با توجه به تجربه فاز یک و دو، مسئولان به دنبال انتخاب پیمانکار واحد برای ادامه پروژه هستند که موضوع در دستور کار شورای مسکن قرار دارد. برای مرحله نازک‌کاری فازهای بعدی هنوز تصمیمی اتخاذ نشده است.
در قراردادی که بین متقاضی و پیمانکار منعقد می‌شود، روش حل اختلاف مشخص است و بنیاد مسکن نیز ناظر بر اجرای قرارداد است. اختلاف اصلی بین برخی متقاضیان و پیمانکار در چند مدت گذشته، بیشتر در خصوص موضوع تورم و اثر آن بر قرارداد است. همچنین، بر اساس بخش‌نامه‌ها، آماده‌سازی اراضی مسکونی (از قبیل خاک‌برداری و تسطیح) بر عهده متقاضیان است و ایجاد زیرساخت‌ها (راه و شبکه آب و برق) بر عهده دولت. با توجه به ناهموار بودن اراضی در فاز یک و هزینه تحمیلی به پیمانکار و متقاضیان، مدیرکل وقت قول همکاری در تامین بخشی از هزینه‌های آماده‌سازی اراضی مسکونی را داد که پس از پیگیری‌ها، وزارتخانه آن را مغایر تعهدات دولت دانست.
همان طور که مشخص است بزرگ‌ترین چالش نهضت ملی مسکن در گراش نه در ساخت و ساز بلکه در تامین و تکمیل زیرساخت‌ها؛ به ویژه تامین اعتبار دولتی نهفته است که باعث شده است تاخیرهای پیش آمده متقاضیان را گرفتار غول تورم کند. واقعیتی که پیشرفت پروژه‌ها و زمان تحویل را با ابهامی جدی رو به رو کرده است.
خردادماه ۱۴۰۴ محمود طاهرزاده با همه تاکیدهاش روی موضوع مسکن ملی بدون این که هیچ کدام از فازهای مسکن ملی را به سرانجام برساند، فرمانداری را ترک کرد. باید دید تغییر فرماندار گراش و انتصاب یعقوب میرزایی قیری و نقش او به عنوان رییس شورای مسکن شهرستان چه اندازه می‌تواند بر آینده‌ی نهضت ملی مسکن گراش تاثیرگذار باشد و مسیر خانه‌دار شدن جوانان گراشی را هموارتر کند.
کی اولین خانواده گراشی در مسکن ملی ساکن می‌شود؟
