هفت‌برکه: پس از نزدیک به یک دهه بلاتکلیفی و کش‌وقوس‌های فراوان، طرح تفصیلی شهر گراش در اولین جلسه کمیسیون ماده پنج اداره کل راه و شهرسازی لارستان در سال ۱۴۰۴، تصویب شد و گام نهایی ابلاغ آن با امضای معاون استاندار است. انتظار برای تصویب این طرح بالاخره به پایان رسید و حالا باید دید آیا انتظاری که از این طرح برای مدیریت توسعه‌ی شهری و جلوگیری از ساخت و سازهای غیرمجاز و پایان دادن به چالش‌ها و مشکلات شهر می‌رود نیز برآورده خواهد شد یا نه؟
به گزارش هفت‌برکه، روابط عمومی اداره کل راه و شهرسازی لارستان در گزارشی از تصویب طرح تفصیلی گراش در جلسه کمیسیون ماده پنج خبر داد. در این گزارش آمده است، جلسه‌ی کمیسیون ماده پنج با حضور اعضای کمیسیون و به دبیری مهندس میرزایی، مدیرکل راه و شهرسازی لارستان در سالن جلسات این اداره کل برگزار شد. در این نشست، درخواست‌ها و طرح‌های شهری مرتبط با شهرهای لار، اوز، جویم، علامرودشت، لامرد، اهل و گراش مورد بررسی و تصمیم‌گیری قرار گرفت. از جمله مهم‌ترین موارد مطرح‌شده در دستور کار این جلسه بررسی طرح تفصیلی و تفکیکی ۹۲ هکتاری نهضت ملی مسکن و تامین اراضی جوانی جمعیت در اراضی ملی شهر گراش بود که مورد تصویب اعضا قرار گرفت.
برای گرفتن اطلاعات بیشتر از هفت‌برکه با علی بیضایی، سخنگوی شورای شهر گفت و گو کردیم.
تأخیر طولانی‌مدت و نقش منافع شخصی: روایتی از یک دهه انتظار
علی بیضایی، در گفت‌وگو با هفت‌برکه می‌گوید: «این طرح که نقشه راه اجرایی طرح جامع توسعه شهری محسوب می‌شود، پس از امضای معاون عمرانی استانداری فارس، لازم‌الاجرا خواهد شد و به شهرداری گراش امکان می‌دهد تا بر اساس آن، مجوزات و پروانه‌های ساختمانی را صادر کند.»
تهیه و تصویب طرح تفصیلی گراش، در ابتدا قرار بود در سال ۱۳۹۶ به تصویب برسد، اما این روند حدود یک دهه به طول انجامید. این تأخیر طولانی، که انتقادات گسترده‌ای را در پی داشته، همواره با گمانه‌زنی‌هایی درباره دخالت افراد منفعت‌طلب و سودجو همراه بوده است. با تغییر رویکرد شورای پنجم به دلیل درخواست‌هایی چون بازنگری طرح جامع یا الحاق زمین، روند تصویب مدتی متوقف شد. تلاش‌های بعدی اداره کل راه و شهرسازی و شورای ششم نیز در پیگیری این طرح با چالش‌هایی مواجه بود. فقدان این طرح حیاتی در سال‌های اخیر، بلاتکلیفی‌های زیادی را برای شهروندان و شهرداری ایجاد کرده و به ساخت‌وسازهای بدون ضابطه نیز دامن زده است. طرح جامع گراش نیز که در سال ۱۳۸۹ تصویب شده بود، عمری ۱۰ساله داشت و نیاز به بازنگری آن مطرح بود، اما توقف طرح تفصیلی به دلیل مناقشات بر سر طرح جامع، خود بر پیچیدگی‌ها افزوده بود.
نقش و اهمیت کمیسیون ماده ۵ و طرح تفصیلی
وظیفه اصلی کمیسیون ماده ۵، شورای عالی شهرسازی و معماری، بررسی و تصویب طرح‌های جامع و تفصیلی در محدوده و حریم شهر است، بیضایی می‌گوید:«این کمیسیون تضمین‌کننده این است که طرح‌های توسعه شهری، مطابق با اصول و ضوابط بالادستی تنظیم شوند. طرح تفصیلی گراش نیز پس از طی مراحل قانونی و طرح در کمیته‌های مربوطه، اکنون به تصویب این کمیسیون رسیده است.»
مراحل نهایی ابلاغ و امضاهای لازم
او ادامه داد: «برای ابلاغ نهایی طرح تفصیلی، امضای تمامی اعضای اصلی کمیسیون ماده ۵ الزامی است. این امضاها شامل استاندار فارس به عنوان رئیس کمیسیون (یا معاون عمرانی در غیاب ایشان)، مدیرکل راه و شهرسازی استان، شهردار و رئیس شورای شهر می‌شود. تمامی این امضاها اخذ شده و تنها امضای نهایی دکتر رضایی، معاون عمرانی استاندار، باقی مانده است. پس از امضای ایشان، طرح بلافاصله ابلاغ و برای شهرداری گراش لازم‌الاجرا خواهد بود. این یعنی شهرداری ملزم است تمامی مجوزات و پروانه‌های ساختمانی را بر اساس ضوابط این طرح صادر کند.»
تفاوت طرح جامع و طرح تفصیلی
طرح جامع به مثابه یک سند چشم‌انداز کلی برای توسعه شهری است که مسیر بلندمدت شهر را تعیین می‌کند. در مقابل، طرح تفصیلی برنامه اجرایی و جزئی‌تر این سند محسوب می‌شود. این طرح با تکیه بر مبانی طرح جامع، به تفصیل به مواردی چون کاربری اراضی، تراکم جمعیتی، و شبکه معابر می‌پردازد و راهنمای عملی برای ساخت و ساز و توسعه شهر است.
انتشار و دسترسی به طرح تفصیلی پس از ابلاغ
پس از اجرایی شدن و ابلاغ رسمی، طرح تفصیلی منتشر خواهد شد، بیضایی می‌گوید: «شهرداری گراش و معاونت شهرسازی یا اداره کل راه و شهرسازی، نسخه‌های قابل انتشار این طرح را در دسترس عموم قرار خواهند داد. افراد علاقه‌مند و ذی‌نفعان، به ویژه مالکان یا نمایندگان قانونی آن‌ها، می‌توانند با مراجعه به شهرداری، از وضعیت ملک یا زمین خود بر اساس ضوابط جدید آگاه شوند.»
برنامه‌های آتی پس از تصویب طرح تفصیلی
با طرح تفصیلی مسائل مناطقی مانند باغ موسی هنوز حل نشده باقی می‌ماند. بیضایی گفت: «با اتمام مرحله تصویب طرح تفصیلی، برنامه‌ریزی برای بازنگری طرح جامع در دستور کار قرار دارد. علاوه بر این، پیگیری و اجرای طرح‌هایی از جمله طرح دفع آب‌های سطحی و بازنگری طرح بافت فرسوده نیز در اولویت کاری شورای شهر قرار گرفته است. این اقدامات پس از سال‌ها تأخیر، گامی مهم در جهت برنامه‌ریزی جامع و پایدار برای توسعه شهری گراش خواهد بود.»
آخرین وضعیت فاز ۹۲ هکتاری مسکن ملی و شهرک ۸۰۰ هکتاری
بیضایی با دادن گزارشی از وضعیت فاز ۹۲ هکتاری مسکن ملی گفت: «این فاز که در مجاورت فاز ۳ و پس از فنی و حرفه‌ای به سمت اوز قرار دارد، به محدوده شهری الحاق شده و طرح آن آماده است. ظرفیت این فاز حدود ۱۰۰۰ قطعه زمین پیش‌بینی شده که تقریباً ۳۰ درصد آن (حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ قطعه) به طرح «جوانی جمعیت» اختصاص می‌یابد و مابقی برای «نهضت ملی مسکن» خواهد بود. با توجه به پالایش مجدد لیست ثبت‌نامی‌های جوانی جمعیت بر اساس قوانین جدید، امیدواریم تمامی متقاضیان واجد شرایط در این فاز زمین دریافت کنند و سایر ثبت‌نام‌کنندگان نهضت ملی مسکن نیز با اولویت‌بندی اداره کل راه و شهرسازی، زمین به آن‌ها تخصیص یابد.»
او ادامه داد: «طرح جانمایی ۴۰۵ هکتار از شهرک ۸۰۰ هکتاری (فاز اول) مراحل کمیسیون‌ها و کمیته‌ها را با موفقیت گذرانده و مصوبه شورای برنامه‌ریزی استان را نیز کسب کرده است. این طرح اکنون آماده ارسال به شورای عالی شهرسازی و معماری کشور است تا پس از بررسی و تصویب نهایی، مراحل اداری بعدی آغاز شود. در واقع، مراحل طرح جامع و تفصیلی این بخش از شهرک آماده ارسال از استان به شورای عالی است.»
تشکر از دست‌اندرکاران
سخنگوی شورای شهر از تمامی افرادی که در طول این سال‌ها به ثمر رسیدن طرح تفصیلی شهر گراش یاری رساندند قدردانی کرد و گفت: «از شوراهای گذشته و شهرداران قبلی گرفته تا شهرداری و شورای فعلی و همچنین مسئولان اداره کل راه و شهرسازی، قدردانی می‌کنیم. به طور خاص از مهندس سلمان مهرابی که شروع‌کننده این طرح در معاونت شهرسازی اداره کل راه و شهرسازی بودند و مهندس میرزایی که اکنون در این معاونت فعالیت دارند.»
