هفت‌برکه – گریشنا: در ادامه مناقشه درباره نام زبان منطقه، سایت آفتاب لارستان اقدام به انتشار سلسله گفتارهای اندیشمندان منطقه درباره این زبان کرده است. گریشنا برای ایجاد فضای گفتگو، مطالبی را که تاکنون در این مورد نوشته شده جمع‌آوری و بازنشر کرده است، که می‌توانید مجموعه آنها را در این صفحه (+) بخوانید.
در اولین گفتگوی این مجموعه که به صورت مصاحبه‌ی صوتی منتشر شده است، این سایت به سراغ دکتر بهزاد مریدی، دکترای زبان شناسی و فرادکتری فلسفه زبان و ارتباطات و مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی دو استان تهران و فارس، رفته است. دکتر مریدی همچنین دبیری همایش زبانشناسی و مردم‌شناسی لارستان در سال ۱۳۸۷ را بر عهده داشت. سوابق کامل علمی و شغلی دکتر مریدی را تا سال ۱۳۹۷ از (اینجا) دریافت کنید.
فایل صوتی این مصاحبه را نیز از سایت آفتاب لارستان اینجا و یا کانال تلگرامی گریشنا (اینجا) دریافت کنید.
دکتر مریدی در ابتدای این مصاحبه میگوید: «به عنوان یک فرزند لارستان کهن، خودم را یک لاری‌زبان فرض میکنم.» او در پاسخ به این که چرا این عنوان را برای این زبان استفاده می‌کند، و چرا عناوین دیگر مثل اچمی یا خودمونی یا جتی را به کار نمی‌برد، میگوید: «بسیاری از استفاده‌ها برمی‌گردد به تاریخچه‌ی ذهنی هر فرد. از منطقه‌ای که در آن زیست می‌کند و بر مینای آن هویتش شکل گرفته است.» او سپس به بیان مواردی می‌پردازد که به گفته‌ی او می‌تواند بسیاری از مناقشات در این زمینه را کم‌رنگ‌تر بکند. او با بحث در مورد هویت‌های مختلف و نحوه‌ی شکل‌گیری آنها شروع می‌کند و بر هویت قومی تمرکز می‌کند که می‌تواند بر مبنای نژاد، زبان، دین، خاطرات جمعی مشترک، و یا آداب و رسوم منحصربه‌فرد شکل بگیرد. پس از این نیز او به بازخوانی زبان‌های ایرانی و سیر تاریخی آنها می‌پردازد. دکتر مریدی انتساب قومیت و زبان منطقه به قوم موسوم به «جت» را نیز رد می‌کند.
دکتر مریدی در بخش‌های دیگری صحبت‌هایش میگوید:
«اگر داشته‌های علمی و تاریخی و فرهنگی ما به مسیری حرکت کرد که صحه گذاشت، من نمی‌گویم که بقیه باید حتما بپذیرند، ولی با تعصب کمتری به این قضیه مواجه خواهند شد. حداقل قشرهایی که عالمانه تصمیم میگیرند. قرار نیست بر اساس هجمه‌ها یا انتقال قدرت از یک شهر به شهر دیگر یا رویکردهایی که ممکن است برگرفته از مباحث سیاسی باشد…
«من زاده‌ی هر جایی از این خاک جنوب بودم، باز به لحاظ تاریخی و تمام مستندات علمی که وجود دارد، بی‌شک زبان را لاری خطاب می‌کردم. اما منظور من از لاری شهر لار نیست. منظورم همین لارستان کهن است. پس لارستانی هم می‌توانم خطاب کنم. اما امروزه ناگزیرم بیشتر از لارستانی، لاری را استفاده کنم، چون «ستان» برای مکان بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. ما کمتر می‌شنویم زبان کردستانی یا بلوچستانی. شاید یکی از اشتباهات تاریخی ما زمانی بود که شهر لار را به عنوان لارستان خطاب کردیم. این بزرگترین خطای ما در طول تاریخ حداقل دو دهه اخیر بوده است. شما وقتی عنوان یک پهنای جغرافیای وسیع را به عنوان یک جغرافیای سیاسی قرار می‌دهید، و شهر لار را لارستان خطاب میکنید، خطای عظیمی کرده‌اید. این لارستان متعلق به همه بود. همه‌ی مردمی که در جنوب فارس و شمال هرمزگان بودند. مربوط به هیچ شهری نبود. مصادره کردن این کلمه برای شهر لار یک خطای عظیم تاریخی بود. و از آن زمان این اشکالات به وجود آمد.
«بدیهی است که ممکن است انتقال قدرتی شکل بگیرد و با این انتقال قدرت، بدیهی است که بخشی از این مطالبات سر باز کند و طرح مساله بشود. ولی آیا حوزه فرهنگ و زبان جای این نوع مطالبه‌گری است؟ بحث هیچ اشکالی ندارد. ممکن است مرزهای سیاسی‌مان هر جایی در هر لحظه دچار تغییرات شود. همچنین مرزهای جغرافیایی. ولی مرزهای فرهنگی چه؟ مرزهای گویشوری چه؟ آیا وقتی بستک جدا شد، قرابت ما با بستکی‌ها به هم ریخته به لحاظ فرهنگی و زبانی؟
«به نظر من اینها برمی‌گردد به همین مطالبه‌گری که بعد از انتقال قدرت طبیعتا شکل می‌گیرد. معتقدم مطرح کردن هر کدام از عنوان‌ها هیچ اشکالی ندارد مشروط بر این که هیچکدام از ما روی مباحثمان متعصب نمانیم. اگر دوستان دیگر با واژگان دیگری که روح، تاریخ و ریشه داشته باشد… نه اینکه مستند بکنیم به سوسور، نه اینکه بر مبنای نقطه‌نظرات ادوارد سعید بحث خودی و دیگران را مطرح کنیم که کاملا به خطاست. ادوارد سعید کی مفهوم و معنای درون‌قومی را چنین مساله‌ای مطرح می‌کند؟
«همه‌ی علما و دانشمندان این حوزه بایستی مستنداتشان را عرضه کنند و بر اساس آنها مردم به درک بهتری خواهند رسید. ولی مناقشه و جنگ و جدال‌های اینچنینی به نظر من راه به جایی نخواهد برد. مناقشه برسر یک «عنوان» می تواند خسران برانگیز باشد.»
۷ اردیبهشت ۱۳۹۹
در جواب گراشی:
لطفا تو نوشتارتون ادب رو رعایت کنید و با ملاحظه بیشتری کامنت بگذارید متاسفانه مسئولین سایت نیز ظاهرا نظارتی بر روی کامنت ها ندارن شما تو سایت های لار بچرخید به هیچ عنوان توهینی نسبت به گراشیها و یا هیچ فرد دیگری از هیچ منطقه ای نمیبینید
۴ اردیبهشت ۱۳۹۹
[…]
چرا رسانه ها بعد از بعد مجددا این مسخره بازی ر و ادامه میدن . کم کم این مسله تموم شده بود که هم زمان این سایت و آفتاب لارستان شروع به مقاله نویسی کردند .
مسله دوم چه بخوای چه نخوای ما اصالت خودمان را حفظ میکنیم کبابی که تو لار میخوریم کباب لاری و کبابی که تو گراش میخوریم کباب گراشی
مسله سوم خیلی هم دم از بی عرضگی نزنید شما در آینده شاهد پیشرفت بسیار خنج خواهید بود البته لامردی ها از اونها سهم زیادی میگیرند اما این نعمت خداوند است که اونجا قرار دارد و حتی اگر روستا هم بود پیشرفت میکرد .
.
اتفاقا اگر سیستم ایران مانند اروپا اداره میشد شهرهایی مانند لار و گراش پیشرفت زیادی میکردند و سرمایه داران کارخانه های مختلف تاسیس می کردند اما وقتی در ایران رانت وجود دارد کسی پولش را اتش نمی زند .
درآمدی که قراره تو کارخانه با ۱۰ کارگر و دردسری های مالیات و بیمه در بیاره الان با یه مغازه کوچیک در دبی بدست میاد .
.
مسله آخر که بعضی ها میگن ۴۰ سال نماینده لاری بوده . چرا حسنی و علوی و موسوی را حساب نمی کنید و به اسم لار تمام می کنید .
.
این افراد هم کار خاصی نکردند فقط یه سری ارتقا اداری و تاسیس اداره .
90 درصد بیلان کل نماینده های ایران مانند هم است . خودتان و مردم رو گول نزنید با سخنان بیهوده .
سیاست کشور این است که صنایع نزدیک دریا باشد . مناطق کم جمعیت را پردجمعیت کند و …
خیلی هم خوشحال نباشید دنیای سرمایه داری نه به دنبال اشتغال جوانان بلکه منفعت خود است . همان بلایی که سر کارگران زغال سنگ در شمال و نفت در خوزستان اومده در آینده سر مردم این مناطق میاد. به زودی میبینید که اعتراض مردم خنج به عدم اشتغال جوانان یا سهم مناسب یا مشاغل بی خاصیت و خدماتی به مردم خنج اختصاص دادند
مسئله آخر در لار مردم به اون شدت دغدغه کار ندارند بلکه خواستار ارتقا هستند . در گراش هم همین است
با وجود نزدیکی به نوار طلایی اشتغال از عسلویه تا میناب اما درصد جوانانی که مایل به فعالیت در این مشاغل هستند بسیار ناچیز .
یعنی هنوز اونقدر دغدغه مالی ندارند که از دورترین نقطه ایران بیان در عسلویه و … کارهای خدماتی انجام بدن
۳ اردیبهشت ۱۳۹۹
در جواب آقای لاری از کویت باید بگویم نماینده شما بخاطر یک مطلب بی ارزش نامه به رییس صدا و سیما می نویسد و بعد رییس شورا شما اولین کسانی بودند که اعتراض کردند .مردم خنج در اولین واکنش به پیچ اینستا آقای جعفر پور حمله کردند و ایشان هم از ترس پیچ خود را قفل کردند . وقتی مردم خنج دوست ندارند نام لار کنار شهرشان بیاید دست از سرشان بردارید. شما دارید معرکه می گیرید وگرنه اگر از اول حرف نمی زدید الان اینجور نبود .پارچ را باید روی شما ریخت که بخاطر ارتقا گراش سوزش داشتید و فرهنگ منطقه را زیر سوال بردید .پارچ را باید روی شما ریخت که زمانی که لاریجانی اومد توی لار و از پروژه های لامرد و تونل و شرکت آلومینیم اش می گفت فریادتان بالا می رفت .پارچ را باید روی شما ریخت که استاندار وقت فارس در اوز می گفت که خیلی ها با ارتقا مخالف بودند و بهانه تراشی می کردند .پارچ را باید روی شما ریخت وقتی همه میگن اچم زبان هستید هنوز توی خیال ساختگی خود فکر می کنید لار مثلا از همه سرتر هست .به چی لار می نازید نه صنعتی و نه کارخانه بزرگی و نه تولیدی بزرگ.اینجور بعضی لاری ها صحبت می کنند که اینکار کارخانه هیوندا تو لار هست و شرکت پتروشیمی نفت ستاره و تولید بنزین توی لار به جهان خدمات میده.
۳ اردیبهشت ۱۳۹۹
جواب لاری از کویت
اونی که هنوز از شهرستان شدن گراش داره میسوزه لاریها هستند و هنوز مردم منطقه اختشاشات و راهپیمای و شکستن شیشه بانکها و مغازه ها در لار که بخاطر شهرستان شدن گراش بود فراموش نکردند.شما بهتره که توی اب بمونید از پارچ اب گذشته.
مردم گراش الحمد لله اول خدا و بعد از صدقه سر خیرین همه چیز دارند نیازی ندارند که کسی چیزی بهشون بده.شما اگر وقت نداشتید که بجای رفع مشکل منطقه نمیرفتید نامه به صداوسیما بخاطر چیزی که اولویتی نداشت بزنید.
۳ اردیبهشت ۱۳۹۹
ما مردم خونگرم خنج اوز گراش و بستک و …زبانمان اچمی است وهیچ کس نمیتواند وحدت ما و زبان مارا به تاراج ببرد کور خوندیدن زنده باد خنج و اوز و گراش و بستک و توابع
۳ اردیبهشت ۱۳۹۹
به‌به آغای‌مریدی! سلام وقتت بخیر
و به دور از کرونا.
یادمه روزی‌یه‌درخواست‌اداری‌ازتون‌داشتم
ونامه‌زدم‌بااینکه‌از‌دستتون‌برمی‌اومد وصاحب
اختیاراتی بودین ولی
نه تنها انجام ندادین بلکه جواب‌نامه‌منو
هم ندادین! ولی اون درخواست به‌حقی
که‌‌من‌کرده‌بودم، کارمندای‌یه‌استان‌دیگه
ازمدیرکل‌شون‌کرده‌بودن و مدیرکل‌شون
براشون انجام داده بود.خوش‌بحال‌اونا.
دکترجان یادم نمیره چون هنوز
مشکل وجود داره ولی اگه انجام داده بودین
حالا هنوز من درگیر اون مشکل نبودم.مثلا از
منطقه خودمون بودی که مدیرکل شده بودی و
منصفانه بود که وضعیت منو درک میکردی.
ولی متأسفانه انگار حتما باید لاری بودم که
مشکلو حل میکردی.
دکترجان! سعدی علیه‌الرحمه میفرماد:
سعدیا مرد نکونام نمیرد هرگز
مرده آن است که نامش به نکویی نبرند.
مشکل اساسی منو نادیده گرفتی بعدش‌رفتی
هزینه‌بسیارکلان و چندین‌برابر اون برای همایش
زبان لارستانی اجرا کردی!
متأسفم.
۳ اردیبهشت ۱۳۹۹
لطفا یکی بیاد و یک پارچ آب روی (اچمی از بندر عباس و گراشی ) بریزه ظاهرا بدجور داغ کردن
شماها فقط اروم باشین همه چی مال شماها
لاری ها وقت ندارن درباره یک مساله کوچیک و حقیر بحث کنن
۳ اردیبهشت ۱۳۹۹
(بعنوان فرزند لارستان کهن خودم را لاری زبان فرض میکنم )
اقای دکتر شما خودتون هرچه میخواهید فرض کنید کسی شما را مجبور نکرده اچمی فرض کنید.این نماینده لار بود که علیرغم میل مردم خنج گفته که زبان مردم خنج لاری است.این شما هستید که برای دیگران تعیین تکلیف میکنید.شهرستان خنج الان مستقل است و مردم اش خودشان تصمیم میگیرند که با چه زبانی صحبت کنند.
۳ اردیبهشت ۱۳۹۹
با سلام
اقای محترم این نظر شخصی خودتون است که مردم لار با چه زبانی حرف میزنند.
ولی مردم گراش اوز خنج بستک بندرلنگه….
همه اچمی صحبت میکنند.مهم نیست قبلا چه بودیم مهم اینه که الان چه هستیم.
شما لاریها لاری صحبت کنید و اگر کسی از ما پرسید مردم لار با چه زبانی صحبت میکنند ما میگیم زبانشان لاری است ولی ما زبانمان اچمی است.و افتخار هم میکنیم.
کباب ماستی هم مال گراش است نه لاری.
۳ اردیبهشت ۱۳۹۹
سلام قولامن رب رحیم
این یک پاراگراف ازفرمایشات دکتررحمانی می تواند فصل الخطاب تمام مناقشات،باشد:
دکتررحمانی:به یاد داشته باشیم که در نوشتار علمی و گفتار دانشگاهی این گونۀ زبانی از زمانِ دست به دست شدن قدرت از خنج به لار و تثبیت قدرت در اواخر قرن هشتم در این شهر، با نام زبان لاری یا زبان لارستانی شناخته می شود و به صورت رسمی تثبیت شده است. ای بسا اگر خنج همچنان قدرت منطقه ای را در اختیار داشت فارسی میانه به زبان خنجی تغییر نام یافته بود.
درمکتب تاریخ گرایی نوین نیزبدین مطلب اشاره شده است که نباید به صِرف اینکه درتاریخ نام زبان لارستانی به ثبت رسیده است پس نمی توان درآینده نام دیگری برآن نهاد؛چه اینکه براساس گفتمان غالب آن زمان که قدرت در دست لاری ها بوده است این تغلیب صورت گرفته است .
لذا ضمن تایید زبان لارستانی ،ازآنجائیکه بیشترمردم منطقه زبان خودرااچمی می نامند(ولواستنادتاریخی نیزنداشته باشد)بلامانع است که عنوان این زبان، *اچمی *نامیده شود .
کمااینکه درعلم زبانشناسی ،برخی واژه هاوجودداردبه رغم اینکه تلفظ آن دربین مردم به اشتباه خوانده می شود ولی ازآنجائیکه جاافتاده است آن راصحیح می دانند مانند واژه بیت المقدس که دراصل بیت المَقدِس بایدخوانده شود ولی همه به اشتباه می گویندبیت المُقَدَّس .
همیشه موید باشید.
۳ اردیبهشت ۱۳۹۹
مردم گراش و خنج و اوز دوست ندارند لفظ لاری زبان تکلم شان داشته باشد .باور کنید اگر ورودی سه شهر گراش و اوز و خنج نوشته شود به شهر اچم زبان خوش آمدید یا به دیار مردم خونگرم اچم زبان خش اندسی دیگه کارشان ساخته هست .باید کفر لاری ها را در آورد تا خوب ادب شوند .یادشان رفته اون زمان گردن کشی می کردند الان دیگه هیچ راهی ندارند دیگه حتی رسانه رسمی هم زبان منطقه را اچم می داند .یعنی من اگر دستم می رسید تمام منابع ساختگی که لفظ منحوس ل ا ر ی دارد را به آتیش می کشیدم
۲ اردیبهشت ۱۳۹۹
یعنی اگر ما بگوئیم زبان ل ا ر ی خسران برانگیز نیست و اگر بگوئیم نام لاری را نمی خواهیم خسران برانگیز هست؟؟؟؟؟؟؟؟؟
عجب منطقی دارید. ۱۰ سال چه درسی خوانده ایییییید؟ در اوز ضرب المثلی داریم که میگوید *خش نِنَه ای تعریف دُت اش بکُت*.
شما تعریف لار نکنید میخواهید که تعریف که بکنید؟ ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
نام ل ا ر ی برای خودتان و پیشکش خودتان ما نمی خواهیم. لارستان کهن؟؟؟؟؟؟ نام لار از حدود ۷۵۰ سال پیش دیده میشود، شما به دوره زمانی ۷۵۰ سال میگویید *کهن*؟؟؟؟؟؟ پس با این وضع که ۴۰۰۰ سالی حدودا قدمت دارد، باید نامش را چه بگذاریم؟ ؟؟؟؟؟؟؟