گریشنا: خانه علی‌پور، یادگار مرحوم استاد امیدعلی علی‌پور از معماران سنتی و شاخص گراش، توسط شورای اسلامی شهر گراش و با همکاری انجمن مردمی معرفی و حفظ آثار و بناهای تاریخی و فرهنگی گراش (ایکوموس) خریداری شد. این خانه قرار است بعد از طی مراحل ثبت به عنوان دوازدهمین اثر ثبت ملی میراث فرهنگی و گردش‌گری شهرستان گراش، تبدیل به نخستین اقامت‌گاه گردش‌گری در جنوب استان فارس شود.

KhanehAlipur02

مهرابی: هدف حفظ آثار میراث فرهنگی است.

حبیب‌الله مهرابی که مذاکره‌کننده اصلی در خرید این خانه است در گفتگو با خبرنگار گریشنا می‌گوید: «این خانه منحصر به فرد را در جهت حفظ آثار میراث فرهنگی، که یکی از سیاست‌های راه‌بردی شورای شهر است، خریداری کردیم. سند قطعی این خانه را از استاد غلام‌علی علی‌پور، فرزند معمار امیدعلی دریافت کرده‌ایم، و در آینده‌ای نزدیک با صحبت‌هایی که با بانیان خیر خواهیم داشت، کار مرمت و آماده‌سازی این بنا به عنوان اقامت‌گاه گردش‌گری را شروع خواهیم کرد.»

نایب‌رییس شورای شهر گراش در خصوص ایده‌ی خرید این خانه می‌گوید: «در شورای چهارم، توجه به آثار میراث فرهنگی یکی از سیاست‌های کلان است. در مورد این خانه، بعد از تور گراش‌گردی که انجمن ایکوموس آن را برگزار کرد، اولین پیشنهاد جدی برای خرید خانه مطرح شد و ما وارد کار شدیم. خوشبختانه مالک بنا نیز با ما همراهی کرد.»

به گفته مهرابی، مالک فعلی این خانه، استاد غلام‌علی علی‌پور فرزند استاد امیدعلی است که خود یکی از معماران شناخته‌شده گراش است، و ساخت بناهایی همچون مدرسه علمیه چهارده معصوم گراش و سالن آموزش و پرورش را در کارنامه‌اش دارد.

مهرابی در آخر اضافه می‌کند: «چند خانه‌ی دیگر را نیز در نظر داریم و به شیوه‌های مختلف با مالکین این خانه‌ها تعامل و گفتگو می‌کنیم، تا آنها را نیز در جهت حفظ و معرفی آثار میراث فرهنگی گراش خریداری کنیم. برنامه‌های نزدیکی هم برای خانه شهیدان عظیمی و مجموعه برکه‌ها مثل هفت‌برکه و پنج‌برکه داریم.»

 KhanehAlipur03

انجمن ایکوموس و اولین دست‌آورد مهم

حامد عبدالهی، کارشناس معماری و عضو موسسه ایکوموس ایران (نمایندگی سازمان ملل در تهران)، که در تاسیس و پیش‌برد انجمن مردمی معرفی و حفظ آثار و بناهای تاریخی و فرهنگی گراش (ایکوموس) نقش کلیدی داشته است، و اکنون دبیری این انجمن را به عهده دارد، می‌گوید: «استاد علی‌پور یکی از معماران شاخص گراش بوده است، و خانه‌های زیبایی نظیر خانه شهیدان عظیمی، خانه محسن‌زاده و خانه اکبری از یادگارهای اوست. این خانه نیز با ۴۵۰ متر مربع مساحت، یکی از زیباترین خانه‌های سنتی گراش است که در بافت تاریخی شهر گراش قرار دارد. تزیینات بسیار زیبا، هندسه نیم دایره‌ای طاق‌ها، نورگیرهای فضاهای داخلی که هر کدام تزیینات بسیار خاص و زیبایی دارند، و حیاط مرکزی با رعایت اصول مقیاس انسانی، نظر هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند.»

حدود سه سال پیش با شروع پژوهش های بررسی انواع خانه های سنتی شهر گراش، حامد عبدالهی و محمد امین نوبهار همراه با مرتضی زارعی از نوادگان مرحوم استاد علیپور برای اولین بار عکس هایی از این خانه در رسانه های محلی منتشر کردند و به تدریج این بنا مورد توجه مردم و مسئولین شهر قرار گرفت. حضور مهندس معمار از اساتید دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز در آن زمان و تاکید ایشان مبنی بر حفظ و معرفی اثر منحصربه‌فرد استاد علی‌پور، جوانان دل‌سوز میراث فرهنگی گراش را بر این داشت که برای معرفی و حفظ ان گام های موثرتری بردارند.

پس از تشکیل انجمن ایکوموس توسط جمعی از جوانان علاقه‌مند به حفظ و معرفی میراث فرهنگی شهر، حفظ این بنا در دستور کار انجمن قرار گرفت.  با برگزاری تور گراش‌گردی در تاریخ هفتم فروردین‌ماه، این بنا به عنوان یکی از زیباترین خانه‌های سنتی شهر گراش، به گردش‌گران معرفی شد و زیبایی و معماری خاص آن مورد توجه قرار گرفت. (گزارش و تصاویر این تور در گریشنا) در نتیجه این ابتکار و پیشنهاد اعضای انجمن به شورای اسلامی شهر، اولین دست‌آورد مهم این انجمن با خرید خانه به ثبت رسید.

مهندس عبدالهی اضافه می‌کند: «قرار است با همکاری اساتید مجرب مرمتی، پس از مرمت و احیای خانه و ثبت آن به عنوان میراث ملی، این مکان را به اولین اقامت‌گاه گردش‌گری در جنوب فارس تبدیل کنیم.» بدین ترتیب، او همکاری انجمن ایکوموس برای ادامه‌ی راهِ مرمت و استفاده بهینه از این خانه تاریخی را نیز تضمین می‌کند.