هفت‌برکه: رییس اداره محیط زیست می‌گوید گراش آلودگی صنعتی ندارد و مشکل اصلی فاضلاب شهری به ویژه در انتهای خیابان بسیج است که می‌توان با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی آن را حل شود.
احتمالا خیلی از شما نمی‌دانید اداره محیط زیست گراش کجاست. برای گفت و گو به مناسبت روز محیط‌بان در یک صبح پاییزی به سراغ رئیس اداره‌ی محیط‌زیست گراش رفتیم و فرصتی شد درباره مسائل دیگر محیط‌زیست شهرستان هم گفت و گو کنیم.
این اداره در ابتدای خیابان شهدا و در یک واحد از ساختمانی روبه‌روی اداره‌ی آموزش و پرورش شهرستان گراش قرار دارد. محیط زیست در این ساختمان با ادارات دیگری نظیر اداره‌ی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی گراش همسایه است. حسن کریمی و ابوذر قائدی دو نیروی مستقر در این اداره که یکی از آنها در جایگاه رئیس و دیگری در جایگاه کارمند، چند سالی است که مسئول طبیعت و زیست شهریِ گراش هستند.
حسن کریمی با اشاره به دو محور اصلی فعالیت این اداره، یعنی «محیط طبیعی» و «محیط انسانی»، از وضعیت مطلوب شهرستان در زمینه آلودگی‌های صنعتی خبر داد و در عین حال کمبود نیرو و مشکلات مربوط به فاضلاب شهری را از مهمترین چالش‌های زیست‌محیطی گراش دانست. حسن کریمی تأکید کرد که با وجود نبود صنایع آلاینده، حل معضل فاضلاب در برخی محله‌ها نیازمند ورود سرمایه‌گذاران و همراهی مردم است.
به‌گفته‌ی حسن کریمی محور کار محیط‌زیست در دو بخش محیط طبیعی و محیط انسانی خلاصه می‌شود؛ بخش محیط طبیعی شامل حفاظت و حراست از عرصه‌های طبیعی و جلوگیری از شکار غیرمجاز و قطع درختان است، بخش محیط انسانی در پایش و برخورد با آلودگی‌های زیست‌محیطی مثل واحدهای صنعتی، تولیدی و خدماتی که آلودگی دارند، پساب، فاضلاب، دودکش‌ها است، بخشی دیگر از این حوزه نیز بحث استقرار صنایع است که هر صنعتی در شهرستان بخواهد مستقر شود باید طبق ضوابط محیط‌زیست انجام بشود.
کریمی در توضیح آن می‌گوید: «مثلا کارخانه‌ی آسفالت نمی‌تواند در نزدیکی شهر تاسیس شود و حتما باید فاصله‌ی زیست‌محیطی و ضوابط زیست‌محیطی را رعایت کند. این بخش واقعا مسئولیت سنگینی است و ما کمبود نیروی شدید داریم.»
گراش؛ بدون صنایع آلاینده
«شهرستان گراش آلودگی‌های صنعتی ندارد، چون اینجا یک شهر صنعتی نیست و واحدهای فاضلاب‌زا و دودزا کم است. بیشتر فاضلاب‌های اینجا از بیمارستان است که الحمدالله بیمارستان گراش از نظر سیستم تصفیه فاضلاب و زیست‌محیطی در سطح اول استان است و کاملا رعایت می‌کنند، آزمایشگاه‌های معتمد سازمان به طور فصلی می‌آیند و خروجی فاضلاب را تست می‌کنند، همچنین دستگاه زباله‌سوز آنها نیز تست می‌شود.»
«هزینه‌های پاکسازی‌های کوه‌ها و از این دست کارها از واحدهای صنعتی که آلودگی زیست محیطی دارند تأمین می‌شود و باید یک در هزار فروش‌شان را در این زمینه مصرف کنند.»
نظارت بر واحدهای تولیدی و صنعتی
«شهرک صنعتی گراش هم واحدهای فاضلاب‌ساز ندارد، الان هم که با مشکل آب روبه‌رو هستند و یک کارخانه‌ی آسفالت (متعلق به سلمان رضایی) در اناغ است و فعلا فعالیتی ندارد و تعطیل شده و به حوزه‌ی لارستان منتقل شده است. یک کوره‌ی آجرپزی هم متعلق به آقای زهروای در شهرستان است که ایشان را ملزم کردیم دودکشش به‌صورت فصلی استفاده کند و از آزمایشگاه متعمد سازمان تست هم می‌شود و ۵ واحدها سنگ‌شکن در شهرستان داریم که آلودگی‌های دودکش آنها را به صورت چشمی بررسی می‌کنیم.»
«دو سایت زباله شهری در شهرستان داریم، یکی در گراش و یکی هم در ارد که سایت‌های زباله، زباله‌ها را آتش می‌زدند، چندین بار با آنها برخورد کردیم و با اخطاریه‌هایی که صادر کردیم به صورت موقت چند مدتی آتش را خاموش و رعایت می‌کنند و بعد از مدتی باز فراموش می‌کنند.»
مشکل قدیمی فاضلاب در محله‌های قدیمی
«برای فاضلاب گراش ما چندین بار جلسه گرفتیم و متاسفانه محله‌ی پاقلعه و این نوع محله‌ها مشکل فاضلاب دارند و آنها فاضلاب خود را در کوچه رها می‌کنند، البته بیشتر فاضلاب آنها از شستشو است، چون بافت محله طوری است که چاه جذبی نمی‌توانند بزنند و فاضلاب خانه‌ها در کوچه رها می‌شود. یا اینکه بیشتر فاضلاب‌ها در انتها خیابان بسیج جمع می‌شود، بارها جلسه گرفتیم که اگر سیستم فاضلاب هزینه‌ی زیادی دارد فعلا به صورت موقت کانال بزنید و فاضلاب‌ها را به بیرون از شهر هدایت کنید، ولی متاسفانه چندین بار از طریق کسانی که در آنجا باغ دارند مخالفت شده چون کانال از جلوی باغ آنها رد می‌شود. سیستم تصفیه‌ی فاضلاب هزینه‌اش زیاد است و نه شهرداری و نه آبفا زیر بار آن نمی‌روند و باید به باید به یک سرمایه‌گذار خصوصی واگذار شود چون فاضلاب درآمد خوبی دارد.»
فرصت اقتصادی تصفیه‌ی فاضلاب
«درآمد از فاضلاب خیلی خوب است، آب فاضلاب را تصفیه می‌کنند و به شهرداری و فضای سبز آن می‌فروشند. ما اگر سیستم تصفیه فاضلاب داشته باشیم می‌توانیم از آب آن برای آبیاری فضای سبز شهری استفاده کنیم و آب را دوباره به چرخه برگردانیم. فاضلاب شهر گراش فقط حاصل شستشو است و فاضلاب صنعتی ندارد که خطرناک باشد، آب در سیستم تصفیه می‌شود و برمی‌گردد به چرخه و می‌توان به باغ‌دارها و شهرداری فروخت و سرمایه‌گذار می‌تواند آب حاصل از تصفیه‌ی فاضلاب را بفروشد. این کار باعث کاهش مصرف آب شهری می‌شود و هم درآمد خوبی دارد.»
«البته کار سیستم تصفیه فاضلاب در انتهای خیابان بسیج مقداری کارش را هم کردند، ولی این پروژه به سرانجام نرسید و سرمایه‌گذار آن فعلا دست از کار کشیده است. یک قطعه زمین برای این کار در آن محدوده فریز شده. یک ماه قبل در شورای شهر جلسه داشتیم و بررسی کردیم و گفتند یک سرمایه‌گذاری هم پیدا شده که این کار را انجام بدهد.»
خانه‌ی محیط‌زیست در گراش راه‌اندازی می‌شود
«انجمن‌های محیط‌زیستی از این سازمان مجوز می‌گیرند، ما نشست‌های ماهیانه انجام می‌دهیم و برنامه‌های آموزشی در سطح مدارس را به انجمن واگذار می‌کنیم و اگر جایی آبشخور لازم باشد و خیرین بخواهند ورود کنند از انجمن حمایت می‌کنیم.»
«در شرف تاسیس یک خانه‌ی محیط‌زیست در شهرستان هستیم و با انجمن هم جلسه گذاشتیم و قرار شده انجمن یک مکان به ما معرفی کند که ما در آنجا خانه‌ی محیط‌زیست را افتتاح کنیم تا این خانه هم پایگاه انجمن باشد و هم مراجعات مردمی و خیرین در آنجا انجام شود. دکتر احمد عبدالهی نیز در جلسه به ما قول داد که در دانشکده‌ی علوم پزشکی یک محلی را مشخص می‌کنیم. ابتدای سال نیز مدیرکل سازمان محیط‌زیست استان فارس خانم مهندس تاجگردون هم به گراش آمدند و با او هم جلسه گذاشتیم و با این کار هم موافقت کردند و این کار جزو برنامه‌های عملیاتی سال ۱۴۰۴ است.»
صحبت پایانی کریمی با یک تقاضا از مردم همراه بود، گفت: «مردم پای کار باشند و از محیط زیست، زیستگاه حیات‌وحش و طبیعی در شهرستان حفاظت کنند با این شرایط کمبود نیرو در شهرستان تا مردم پای کار نیایند هیچ چیزی درست نمی‌شود.»
