هفت‌برکه: فصلنامه «مَکران و خلیج فارس» به صاحب امتیازی «مرکز مطالعات راهبردی خلیج فارس» در روزهای اخیر و به مناسبت ۱۰ اردیبهشت ویژه‌نامه‌ای برای بررسی زندگی و آثار مرحوم «احمد اقتداری» منتشر کرده است. سردبیر و مدیرمسئول این مجله علی محرابی و دبیری تحریریه این ویژه‌نامه را امیرحسین نوبهار بر عهده داشته‌‌اند و در آیین «خلیج فارس، قلب ایران» از آن رونمایی شد (خبر در هفت‌برکه). فایل الکترونیکی این ویژه‌نامه را به رایگان از پایگاه اینترنتی مرکز (اینجا) و یا کانال تلگرامی مرکز (اینجا) دریافت کنید.

14020210 Makran va Khalij Fars Eghtedari

در این ویژه‌نامه ۱۸ عنوان متن، یادداشت، مقاله، مصاحبه و گزارش از اساتید دانشگاه، پژوهشگران و دانشجویان منتشر شده که در آن ابعاد مختلف آثار و حیات اقتداری مورد کنکاش قرار گرفته‌ است. در این مجله می‌توانید یادداشت‌ها و مقالاتی از امین عظیمی‌زاده، دکتر ابراهیم عباسی، دکتر یونس صادقی، مریم مظاهری، مهدی فتاحی، پدرام عسکری و مینا منصوری حبیب‌آبادی را بخوانید. همچنین مصاحبه‌هایی با صادق رحمانی و عبدالعلی صلاحی در این شماره وجود دارد که توسط راضیه متین و نگار دهقان انجام شده است. در این ویژه‌نامه گزارش‌هایی از فرناز صادقیان و سهیل پارسا تبار و گزارش‌های تصویری از عبدالله سراجی، مجید افشار، مسلم پورشمسی و امین نوبهار را نیز خواهید دید.

امین عظیمی‌زاده دانش‌آموخته علوم سیاسی در این ویژه‌نامه، آثار اقتداری در حوزه خوزستان را مورد مطالعه قرار داده است. او در بخشی از این یادداشت تحلیلی مطالعات خوزستان و کهگلویه‌ را در راستای مطالعات خلیج فارس دانسته و نوشته است: «تاکید وی بر خوزستان بی‌نسبت با مطالعات خلیج فارس نیست. زیرا از یک طرف این منطقه از فلات ایران در حوزه تمدنی خلیج فارس قرار دارد و از سوی دیگر نقش میانی خود را در انتقال دستاوردهای تمدنی به خلیج فارس ایفا کرده است».

امیرحسین نوبهار نیز در یادداشتی با عنوان «ضرورت بازخوانی آثار اقتداری» با توضیح مفهوم مختصری از آشنایی‌زدایی و تبیین وضعیت ایرانشناسی در دهه ۳۰ و ۴۰ نوشته است: «اطلاق نقش پدرانگی برای مطالعات خلیج فارس، صرف کردن عمری برای تحقیق و پژوهش و میهن‌دوستی عمیق و صادقانه اقتداری موجب می‌شود که هر منتقد منصفی در نقد آثار او احتیاط کند. شاید از همین رو است که تاکنون جز در مواردی محدود، نقد‌های استخوان‌دار بر آثار و شیوه‌ی کار او نگاشته نشده است.». نوبهار در این یادداشت به بازخوانی نقدهای عباس احمدوند و شایان تدین به آثار اقتداری پرداخته و سپس رویکرد منتقدانه خودِ احمد اقتداری درباره آثار پیشین را مرور کرده است. او در این بخش به نقدهای اقتداری در مجله «کتاب ماه» به آثار احمد فرامرزی و ویلم فلور پرداخته است.

در این ویژه‌نامه مقاله‌ای از یونس صادقی، دکترای ایرانشناسی، نیز منتشر شده که در آن به موضوع «تاریخ مطالعات خاندانی در خلیج فارس» و آرزویِ برآورده نشده‌ی احمد اقتداری پرداخته است. او در این مقاله به سراغ اسناد یکی از خاندان‌های مشهور جنوب ایران یعنی سادات قتالی رفته و آن را بر اساس نسخه خطی «تحفه القلوب»  تشریح کرده است.

مریم مظاهری، دانشجوی کارشناسی ارشد علوم سیاسی، در این مجله یادداشتی درباره ارتباط علمی و دوستانه احمد اقتداری با ایرج افشار نوشته و بخش‌هایی از اظهار نظرهای این دو ایرانشناس درباره یکدیگر را مرور کرده است. در بخشی از این مقاله می‌خوانید «دکتر اقتداری در مقدمه سفرنامه سدید‌السلطنه می‌نویسد: «ز خاک ایرج افشار بوی عشق آید» او در شعر سعدی دست برد تا عشق و ارادت را نثار رفیقی کند که بیش از ۶۰ سال رفیق گرمابه و گلستان‌اش بود. رفیقی که او را به جرگه ایران‌شناسی خویش دعوت نمود.»

مجله مکران و خلیج فارس در مصاحبه با صادق رحمانی، فرهنگ‌پژوه و ادیب، تلاش کرده است وجوه شاخص آثار اقتداری را دریابد و آن را مورد واکاوی قرار دهد. رحمانی در این مصاحبه می‌گوید: «مشاهدات و تصویربرداری او از بناها و مکان‌های تاریخی جنوب ایران و نیز تنوع آثار او دربارۀ فرهنگ و خرده‌فرهنگ‌های جنوب ایران او را از دیگر ایران‌شناسان متمایز می‌کند.» این مصاحبه توسط راضیه متین، کارشناس ارشد تاریخ، انجام شده است.

دیگر مصاحبه این ویژه‌نامه توسط نگار دهقان و در گفتگو با عبدالعلی صلاحی، پژوهشگر فرهنگ جنوب ایران، انجام شده است که در آن ابعاد مختلف «تاریخ خلیج فارس‌نویسی»  مورد بررسی قرار گرفته است. صلاحی در این باره اظهار کرده: «اگر بخواهیم نویسندگانی را که در قالب فارس‌نویسی به شیوه قدیم به خلیج فارس پرداخته‌اند نیز مد نظر قرار دهیم، باید از محمدجعفر خورموجی صاحب فرهنگ الاخبار و میرزا حسن حسینی فسایی صاحب کتاب فارسنامه ناصری به عنوان نقطه اتصال نوشته‌های قدیم با تحقیق به روش جدید نام ببریم.» صلاحی سپس پژوهشگران نویسندگان جدیدتر را نام برده و ویژگی‌های برخی از آثار و پژوهشگران از جمله اقتداری را شرح داده است.

فصلنامه «مکران و خلیج فارس» یک مجله تخصصی در حوزه مطالعات خلیج فارس است که تا کنون چهار شماره و دو ویژه‌نامه از آن منتشر شده است.