هفت‌برکه: اکران دو فیلم مستند «لنه ۱۹۲۷ بندرعباس» و «میناب مینوسرشت» با حضور کارگردان فیلم‌ها، بهروز عباسی، هنرمند و پژوهشگر شناخته‌شده‌ی هرمزگانی (+)، فرصتی برای گفتگوی علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ منطقه فراهم کرد. به گفته‌ی کارگردان، این اولین اکران فیلم «میناب مینوسرشت» بود. فیلم گفتگوی بعد از اکران را می‌توانید از این لینک در یوتیوب مشاهده کنید.
این برنامه، شروعی برای یک دوره‌ی جدید با عنوان چشیاد است که موسسه هفت‌برکه به صورت ماهانه برگزار خواهد کرد و در آن، هر ماه یک یا چند فیلم مستند در مورد جنوب ایران با حضور عوامل آن اکران و در موردش گفتگو خواهد شد.
عباسی: جغرافیای من جغرافیای نخل است
پنجشنبه سوم مهرماه ۱۴۰۴، ساعت ۲۰، ابتدا دو فیلم مستند از بهروز عباسی در سینما فرهنگ اکران و سپس جلسه‌ای حدود ۸۰ دقیقه‌ای برای گفتگو در مورد دو فیلم برگزار شد.
بهروز عباسی و همسرش مهسا جاوید همراه با دوستان گراشی‌شان، برادران نظری، به گراش سفر کردند. دو تن از هنرمندان ساکن بندرعباس، رضا آزاد دریایی و حمید دلبخش، نیز آنها را همراهی می‌کردند. هنرمندان و علاقه‌مندانی از گراش، لار و اوز و دیگر شهرهای منطقه نیز در برنامه اکران و گفتگو حضور داشتند. هماهنگ‌کننده‌ی این برنامه، مهران امیدی، مدیر گروه هنری آبان بود و موسسه هفت‌برکه اجرای آن را با همکاری اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی گراش و موسسه مهرگان به عهده داشت.
بهروز عباسی پس از اکران دو فیلم ۲۵ دقیقه‌ای مستند، در ابتدای سخنانش گفت: «من خیلی خوشحالم که این فیلم‌ها در گراش زیبا و به قول همسرم گراش تمیز و جذاب اکران شد. خوشحالم که در شهری هستم که بزرگانی چون دکتر اقتداری را دارد. من همیشه از کتاب‌ها و تصحیحات و سخنرانی‌های ایشان استفاده می‌کنم.»
بهروز عباسی که پادکست مُگون را برای شناختِ تاریخ و فرهنگ جنوب ایران می‌سازد (در اینستاگرام)، در معرفی خودش خیلی کوتاه گفت: «بیشتر تئاتر کار کرده‌ام و چند سالی است به حوزه مستندسازی و تحقیق در مورد کل جغرافیای خلیج فارس کشیده شده‌ام، یعنی هر جایی که نخل هست! من به لحاظ جغرافیایی همه‌ی این شهرها را جزوی از جغرافیای خلیج فارس می‌دانم. هرچند به لحاظ سیاسی ممکن است ما در دو استان باشیم ولی به لحاظ حسی به نوعی ما خویشاوندان فکری هستیم.»
بهروز عباسی در بخشی از صحبت‌هایش قول داد که در پادکست مگون، به زودی به سراغ لار و گراش و دیگر شهرهای این منطقه نیز خواهد آمد.
«لنه» و یک آرشیو زیرخاکی
قصه‌ی ساخت فیلم مستند «لنه ۱۹۲۷ بندرعباس» بسیار با موضوع آن متناسب است. بهروز عباسی گفت: «ساخت فیلمی در مورد لنه اشایندر، نقاش آلمانی، از روی یک نقاشی برای من شروع شد. متوجه شدم که یک خانم هنرمند از آلمان، تقریبا صد سال پیش، یک سفر عجیب به ایران داشته و به بندرعباس هم آمده است. یک سال پژوهش این فیلم طول کشید، روزی ۵ تا ۶ ساعت.»
عباسی از پیدا کردن یک آرشیو ارزشمند سینمایی در طی پژوهش برای فیلم سخن گفت، فیلم صامتی که کلرمن و لنه، دو هنرمند آلمانی، در طی سفرشان در شهرهای مختلف ایران ضبط کرده‌اند: «در این فیلم آرشیوی را می‌بینید که تابه‌حال هیچ‌جا پخش نشده است. یعنی حتی خود آلمانی‌ها هم [تعجب کردند] وقتی این آرشیو را از مرکز آرشیو فیلم آلمان در آوردیم. فکر می‌کردند در جنگ جهانی دوم از بین رفته است، بخصوص با توجه به این که این دو فرد آلمانی، هم کلرمن و هم لنه که خودش یهودی هم بود، مخالف سیاست‌های آلمان نازی بودند. ما با کمک یک موسسه در نیویورک این فیلم را پیدا کردیم.»
عباسی در مورد خصوصیات این فیلم آرشیوی گفت: «این فیلم ۵۹ دقیقه‌ای صامت است. ما صداگذاری کردیم که کمی جذاب‌تر شود. دو سه سال قبل از این فیلم، آمریکایی‌ها فیلم «علف» را در مورد کوچ ایل بختیاری در ایران ساخته بودند. این دومین فیلم مستند ساخته‌شده در ایران است که هیچکس نمی‌دانست که سالم مانده است.»
آرشیو بعدی هم آرشیو نقاشی‌ها و عکس‌های لنه اشنایدر از سفرش به ایران است که در اختیار نوه‌ی او قرار دارد. عباسی گفت: «از طریق این موسسه در نیویورک، با نوه‌ی خانم لنه آشنا شدیم که خودش ۸۰-۹۰ ساله بود. با او ارتباط گرفتیم و توانستیم تعداد زیادی از نقاشی‌ها و عکس‌هایی را که در این سفر بوده، به دست بیاوریم.»
و با این دو آرشیو ارزشمند، نطفه‌ی تولید این فیلم بسته می‌شود: «بنابراین این شوق را پیدا کردم که این فیلم را بسازم. فیلم موفقی هم بود و حداقل در بیست کشور و در فستیوال‌های مختلف اکران شد و جوایز جالبی را کسب کرد. در ایران هم در دو جشنواره مهم، یعنی جشنواره فیلم کوتاه تهران و جشنواره کیش پذیرفته شد که در جشنواره کیش، جایزه بهترین فیلم بین‌الملل را کسب کرد.»
عباسی فیلم «لنه ۱۹۲۷ بندرعباس» را یک ادای دین به هنرمند آلمانی می‌داند: «شخصیت لنه دلنشین است چون بسیار سختی‌کشیده بود. چه بسا اگر جنگ جهانی دوم اتفاق نمی‌افتاد، او الآن در تاریخ هنر آلمان خیلی مهم‌تر بود، به گواه خود استادانی که روی آثارش کار کرده‌اند. این ادای دینی بود به کسی که با همه سختی‌ها آمد بندرعباس و در تمام مدتی که اینجا بود کار کرد: فیلم ساخت و نوشت و نقاشی کشید و یادگار خوبی برای ما به یادگار گذاشت.»
«میناب مینوسرشت»، یک فیلم ستایش‌محور
بهروز عباسی در ابتدای صحبتش در مورد فیلم دوم این نشست، «میناب مینوسرشت»، گفت: «این فیلم برای اولین بار در گراش اکران شد. ساخت فیلم به تازگی به اتمام رسیده و هنوز زیرنویس انگلیسی هم نشده است. دو نفر از عوامل فیلم اینجا حضور دارند: میلاد محمودی، مدیر تولید فیلم، و همسرم، مهسا جاوید، که زحمت اکران فیلم در کشورهای دیگر را به دوش می‌کشند.»
به گفته عباسی، این فیلم به سفارش بنیاد حکمت و فرهنگ میناب برای پخش در همایش هرموز باستانی ساخته شده است و یک نسخه‌ی کوتاه ۵دقیقه‌ای از آن در همایش پخش شده است. او توضیح می‌دهد: «این فیلم سفارش بنیاد حکمت و فرهنگ میناب است که جمعی از فرهیختگان مینابی پشت این بنیاد قرار دارند، و شاید مطرح‌ترین آنها پروفسور وثوقی، شیمیدان مینابی است. در سفری با او آشنا شدیم و از من خواستند که یک فیلم در مورد میناب بسازم.»
عباسی برای ساختن این فیلم، باز هم به سراغ سفرنامه‌ها رفته است: «من جستجو کردم که در این سال‌ها [عصر صفوی] چه کسی شیفته میناب شده است؛ چون در عصر صفویه کمتر به میناب پرداخته شده است. در تحقیقاتم به یک زمین‌شناس معروف به اسم آلفونس گابریل برخوردم که خیلی شیفته میناب شده است. او هم در مسیر مارکوپولو حرکت کرده و یک کتاب خیلی بزرگ دارد که موقوفه افشار چاپ کرده [با عنوان «مارکوپولو در ایران»] که آن هم خیلی کتاب درخشانی است. ما باز هم بخش‌هایی از این کتاب را که مرتبط به میناب است، تبدیل کردیم به این فیلم مستند.»
کارگردان فیلم در مورد موضوعات تصویرشده در فیلم می‌گوید: «این فیلم بیشتر یک فیلم نمادین است و مثل فیلم لنه، چندان آرشیوی نیست. در واقع فیلمی ستایش‌محور است و سفارشی و یک میناب زیبا را به نمایش می‌گذارد.»
موسسه هفت‌برکه با همکاری گروه هنری آبان و موسسه فرهنگی هنری مهرگان، با مجوز اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی گراش، برگزارکننده این برنامه بود.
