هفت‌برکه – سیده عاطفه معصومی: در مطالب قبلی در مورد ضرورت کاهش زباله و همچنین اثرات مخرب پلاستیک اشاراتی شد. در این متن به طور ویژه به مبحث خرید با کیسه پارچه‌ای می‌پردازیم. حذف کیسه‌های پلاستیکی از این جهت اهمیت دارد که روزانه با آن سر و کار داریم، به راحتی قابل حذف و جایگزینی است، کمتر بازیافت میشود و به دلیل سبکی و فرم آن، به راحتی با باد جابه‌جا میشود و… احتمالا رد پای آنها را در جاده‌ها در حالی که به بوته‌ها و شاخه‌های درختان چسبیده‌اند دیده باشید. البته ردپای آنها که نه، ردپای انتخاب و تصمیم‌های بشر!
معمولا توجیهی که افراد برای دریافت کیسه پلاستیکی هنگام خرید از فروشنده دارند این است که بعدا به عنوان کیسه زباله استفاده کنند. اگر تا اینجای مبحث همراه بوده باشید، خوانده‌اید که حجم زباله به راحتی قابل کم شدن است و از طرفی تعداد کیسه‌های خرید که روزانه به خانه می‌آوریم بسیار بیشتر از تعدادی است که برای زباله مصرف می‌کنیم.
برخی دوستان پیشنهاد کردند که بهتر است فروشنده‌ها، کیسه کاغذی را به جای کیسه پلاستیکی به مشتری بدهند. چند مسئله وجود دارد: اول اینکه هدف، کاهش تولید زباله است، چه کاغذی چه پلاستیکی؛ دوم اینکه مقاومت و انعطاف‌پذیری کیسه‌های کاغذی کمتر است و احتمال اینکه زودتر به چرخه زباله وارد شود، بیشتر است؛ سوم اینکه بازیافت خوب است ولی راه حل اصلی نیست، چون در هر صورت برای بازیافت، سوخت و انرژی مصرف میشود. هدف پسماند صفر، کاهش زباله و کاهش مصرف انرژی تا حد امکان است.
از طرفی، طبق برآورد آژانس حفاظت محیط زیست ایالات متحده، برای ساخت کیسه‌های کاغذی نسبت به انواع پلاستیکی آن، انرژی بیشتری مصرف و آب بیشتری آلوده میشود. امروزه جواب هوشمندانه به سوال «کاغذ یا پلاستیک؟» این است: «هیچ‌کدام، من کیسه خودم را آورده‌ام.»[i]
در حال حاضر بهترین راه، استفاده از کیسه‌های پارچه‌ای است. هر کیسه پارچه‌ای برای چهار سال قابل استفاده است و می‌تواند جایگزین ۶۰۰ عدد کیسه پلاستیکی شود.[ii]
اولویت با کیسه پارچه‌ای‌هایی است که در خانه داریم و یا اگر دستی به خیاطی دارید، تکه‌پارچه‌های بلااستفاده را نجات دهید و از آنها کیسه‌های بادوام و محکم بدوزید.
من طی این چند سال، در اکثر مواقع، یا از کیسه پارچه‌ای استفاده کرده‌ام و یا کیسه‌های پلاستیکی را با خود از خانه برای خرید برده‌ام. منظورم از کیسه‌های پارچه‌ای که تابه‌حال استفاده کرده‌ام، کیسه‌های پارچه‌ای است که فروشگاه‌های مختلف به جای کیسه‌های پلاستیکی به مشتری می‌دهند و یا اینکه این کیسه‌ها را دوستانی و آشنایانی که استفاده ندارند، به من داده‌اند. تابه‌حال کیسه پارچه‌ای نخریده‌ام. استفاده از چیزهایی که در خانه داریم، در چرخه ماندن این کیسه‌ها و اینکه دیرتر به چرخه زباله وارد شوند و همینطور اجتناب از خرید هیجانی و بیهوده، یکی از اصلی‌ترین اهداف پسماند صفر است.
کیسه‌های پارچه‌ای قابل شستشو است و در صورت استفاده درست (بیش از حد سنگین نشود، در معرض وسایل تیز و برنده نباشد و…) سال‌های سال قابل استفاده است. در صورت پارگی، اگر قابل ترمیم است، آن را بدوزید و اگر به نحوی است که قابل ترمیم نیست، می‌توان آن را تغییر کاربری داد و یا به مراکزی که از تکه‌پارچه‌ها برای پر کردن یک سری لوازم خاص استفاده می‌کنند، تحویل داد. برای دور انداختن تامل کنید.
اگر نیاز به خرید کیسه پارچه‌ای دارید، برند «کاما دیزاین» @camadesignco یکی از باکیفیت‌ترین و بهترین کیسه‌های پارچه‌ای را عرضه می‌کند و طراحی آن به نحوی است که به راحتی قابل جمع شدن است و در کیف جا میشود.
اگر تمایل دارید برای دوخت این کیسه‌ها پارچه بخرید، پارچه متقال برای این منظور بهترین جنس است.
پانویس‌ها:
[i] هوش محیط زیستی، دکتر دانیل گلمن، ترجمه حمیدرضا بلوچ / کورش اکبری، نشر پندار تابان، ۱۳۹۱ (صفحه ۳۰)
[ii] Mark Anthony Browne et al. (2011), Accumulation of Micro plastic on shorelines Worldwide: Sources and Sinks
ستون پسماند صفر را از این صفحه دنبال کنید.
