هفت‌برکه – گریشنا: پنجم تا یازدهم تیرماه «هفته مبارزه با مواد مخدر» نامگذاری شده است. به همین مناسبت، غلامرضا قناعت‌پیشه، بازرس اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی لارستان، مطلبی درباره‌ی «اثرات نامطلوب استفاده از مواد مخدر بر محیط کار» برای انتشار در گریشنا فرستاده است که با کمترین ویرایش می‌خوانید.
غلامرضا قناعت‌پیشه: هفته مبارزه با مواد مخدر که سالانه بین پنجم تا یازدهم تیر به این نام تعیین گردیده، بهانه‌ای شد تا نگارنده با تکیه بر تجربیات شغلی و با بهره‌گیری از نظرات برخی کارشناسان و پژوهشگران، تأتیرات نامطلوب استفاده از مواد مخدر را بر محیط کار و کارگران در حد بضاعت به رشته تحریر در آورد.
چنانکه ثابت گردیده، بروز بیماری‌های روانی و سیر تدریجی آن منجر به ایجاد رفتارها و عادت‌هایی در انسان می‌شود که در مواردی کنترل و ترک آن بسیار مشکل و گاهی غیر ممکن است. اعتیادِ انسان به مصرف مواد مخدر و داروها از جمله این عادت‌هاست.
از دیدگاهی، عوارض اعتیاد به مواد مخدر در پنج بخش مورد بررسی قرار گرفته که شامل موارد ذیل است:۱. عوارض خانوادگی؛ ۲. عوارض جسمی و روانی؛ ۳. عوارض شغلی؛ ۴. عوارض اجتماعی؛ ۵. عوارض اقتصادی.
چنانکه مشاهده می‌گردد؛ عوارض شغلی به عنوان سومین عارضه، عواقب زیر را عمدتا به همراه داشته است:
الف) غیبت از کار که بسیار شایع است. دیر حاضر شدن سر کار، عدم تمایل به انجام اضافه کاری و غیبت‌های مکرر، همگی موجب نارضایتی مدیران و کارفرمایان را باعث می‌گردد.
ب) اخراج و بیکاری. تنبلی و سستی در کار، غیبت‌های ناموجه، عدم انجام کار به طور دقیق و عدم تمرکز روی کارهای فکری عللی هستند که اخراج شخص معتاد از محل را در پی خواهد داشت.
ج) سوانح و حوادث. شخص معتاد به دلیل عوارض روحی مواد مخدر و چرت زدن‌های مکرر و سستی در حین کار، بیشتر از شخص عادی دچار حوادث در حین کار می‌شود. قطع یا بریدگی انگشتان دست، سقوط از ارتفاع، تصادفات رانندگی، برق‌گرفتگی، شکستگی استخوان و یا اشتباهات مالی از جمله آنهاست.
علاوه بر این‌ها تأثیر رفتاری مصرف مواد مخدر روی شغل، بسته به نوع مواد مورد مصرف تغییر می‌کند. معمولا مصرف‌کننده‌ی جدید، تغییرات رفتاری که از خود نشان می‌دهد شامل این موارد است: بی‌توجهی به ظاهر و لباس و بهداشت شخصی و در بعضی افراد روی آوردن به عینک تیره، هیجانات احساسی، گرایش به قرض گرفتن پول، احتمال اشکال در تشخیص و عکس‌العمل، کندی در حرکت، گشادی مردمک چشم، چشمان قرمز و در حالت حاد جای سوزن روی بازوها. این تغییرات رفتاری که اغلب باعث خرابی کیفیت کار و افزایش حوادث ناشی از کار می‌گردد، در کنار مرخصی‌های استعلاجی مکرر برای مصرف‌کنندگان، زمینه را برای از دست دادن شغل و اخراج افراد معتاد فراهم می‌آورد.
از این رو در شغل‌های پرخطر مانند ساختمان‌سازی و حمل و نقل، معتادان می‌توانند تهدیدی برای جامعه باشند. لذا طرفداران جلوگیری از مصرف مواد مخدر در حین کار اظهار می‌دارند که بهترین دلیل برای آزمایش اجباری مواد مخدر، ایمنی عمومی است. ما حق داریم توقع داشته باشیم رانندگان اتوبوس‌ها؛ قطارها و خلبانان قدرت تشخیصشان را در اثر مواد مخدر از دست نداده باشند.
بنا بر اظهارات یکی از کارشناسان در حوزه مبارزه با مواد مخدر، در صورت نبود اعتیاد در محیط کاری، ۳۳ درصد مرخصی‌های استعلاجی؛ ۶۵ درصد حوادث ناشی از کار و ۴۰ درصد از اعتراضات کارگران کاهش خواهد یافت. بنا بر پژوهش انجام شده، هر فرد معتاد در محل کار ۴ یا ۵ نفر از همکاران خود را ناخودآگاه درگیر اعتیاد می‌کند. لذا کارفرمایان نبایستی به پیشبردِ کار بیش از اعتیادِ زیردستانشان اهمیت دهند و در این خصوص لازم است روش‌ها و برنامه‌های پیشگیری از اعتیاد در اولویت کار مدیران و کارفرمایان باشد. خوشبختانه در سال‌های اخیر وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در کنار سازمان بهزیستی کشور متولی برگزاری کلاس‌های آموزشی پیشگیری از اعتیاد در کارگاه‌های زیر پوشش بوده است.
از آنجایی که اغلب کارگران، خود سرپرست خانواده به شمار می‌آیند، اعتیاد به مواد مخدر توسط این افراد، دیگر افراد خانواده را خواه ناخواه درگیر می‌کند و زمینه بروز مشکلاتی از جمله غفلت از فرزند، خشونت در خانواده، طلاق و غیره را فراهم می‌آورد. از طرف دیگر، ایجاد شغل می‌تواند از دیگر عوامل پیشگیری از اعتیاد به مواد مخدر به حساب آید، چرا که علاوه بر کارگران شاغل که در معرض خطر قرار دارند، بیکاران نیز به دلایل مختلف از جمله پائین بودن احساس اعتماد به نفس و اختلالات روانی ناشی از بیکاری و عدم دستیابی به شغل مناسب در معرض ابتلا و گرایش به سمت مواد مخدر قرار می‌گیرند.
منابع :
https://fararu.com
www.nioec.com
www.ksykg.com
www.isna.ir
