هفت‌برکه (گریشنا): دکتر عبدالله خورشیدی، پژوهش‌گر مهندسی هسته‌ای و پرتوپزشکی، در دو مقاله جدیدش که در ژورنال‌های معتبر جهانی منتشر شده است، از خیرین گراش قدردانی کرد.

به گزارش هفت‌برکه، دکتر عبدالله خورشیدی به تازگی دو مقاله، یکی در مورد زلزله مشهور بم و دیگری در مورد استفاده از نوترون در درمان تومورهای بدخیم، در دو ژورنال معتبر به چاپ رسانده است. دکتر خورشیدی که در کرج تحقیقاتش را انجام می‌دهد، این مقالات را به نام دانشکده علوم پزشکی گراش منتشر کرده است.

مقاله‌ای درباره زلزله بم

اولین مقاله در مورد زلزله معروف بم در دی ۱۳۸۲، با عنوان «گزارشی از همبستگی بین گاز رادیواکتیو رادون و فعالیت پس‌لرزه‌ها در گسل بم» در «ژورنال برزیلی علوم تشعشعی» (Brazilian Journal of Radiation Sciences) به نام دانشگاه علوم پزشکی گراش به چاپ رسیده است (صفحه‌ی مقاله در سایت این ژورنال)، و در پایان مقاله از خیر بین‌المللی و مشهور گراش، مرحوم حاج شیخ احمد انصاری، که در بنیاد نهادن علوم پزشکی در گراش و افزایش سلامت عمومی در منطقه موثر بود، قدردانی شده است.

دکتر خورشیدی درباره این مقاله می‌گوید: «بررسی پارامترهای مترولوژیکی پس از هر زلزله می‌تواند در تعیین مقوله‌های زمین‌شناختی هر منطقه موثر باشد. در این پروژه، پارامترهای فشار، دما و رطوبت به همراه غلظت گاز رادیواکتیو رادون در عمق ۹۰ سانتیمتری خاک با استفاده از آشکارساز هسته‌ای ذرات آلفا در دو منطقه اطراف زلزله معروف بم اندازه‌گیری شد.» در این مقاله آمده است: «به طور میانگین، غلظت گاز رادون یک هفته قبل از هر زمین‌لرزه افزایش پیدا می‌کرد که برای شدت‌های بالاتر، این غلظت متناسباْ افزایش می‌یافت.» او با توضیح درباره‌ی این که صفحه عربی از جنوب غرب و صفحه اوراسیا از شمال ایران، سالانه ۳۰ میلیمتر فلات ایران را کوچک‌تر می‌کنند، درباره نتیجه‌گیری مقاله می‌گوید: «با توجه به اینکه صفحه زمین‌ساختی شمال تقریبا ثابت است، لذا نرخ رشد کوه‌ها در ایران افزایش خواهد یافت، که منجر به تغییر شکل چین‌خوردگی به همراه زمین‌لرزه‌های مختلف به سمت شمال شرق ایران خواهد شد.»

zelzeleh
نقاط توزیع آشکارساز آلفا (راست) و زمین‌لرزه‌های ثبت شده (چپ)

 

مقاله‌ای درباره درمان سرطان عمقی مغز

مقاله‌ی دوم نیز با عنوان «طراحی چشمه نوترونی بر مبانی رانش شتاب‌دهنده با استفاده از هدف برلیوم و کندکننده سرب ۲۰۸ در گیراندازی نوترون با بور به عنوان یک استراتژی درمان به روش مونته‌کارلو» به عنوان یک مقاله اصیل در یک ژورنال ISI هندی به اسم «ژورنال تحقیقات و درمان سرطان» (Journal of Cancer Research and Therapeutics) به اسم دانشکده علوم پزشکی گراش به چاپ رسیده است (صفحه مقاله در سایت این ژورنال). دکتر خورشیدی در این مقاله نیز از برخی از خیران بهداشت و آموزش گراش، از جمله شیخ احمد انصاری، میر ابوالحسن سعادت، حاج مشتاق مشتاقی، حاج محمد برازنده، حاج احمد محبی،‌ حاج حسین حسین زاده، حاج غلامحسین عابدی، و حاج مسعود وقارفرد، و همچنین کلیه موسسات خیریه و مردم گراش قدردانی کرده است.

پژوهشگر هسته‌ای گراشی در مورد جزییات مقاله می‌گوید: «رادیوتراپی (پرتودرمانی) یک روش بالینی برای از بین بردن سلول‌های تومور بدخیم است. میزان موفقیت در رادیوتراپی به حساسیت سلول‌های بدخیم نسبت به اشعه دریافتی بستگی دارد. پرتو نوترونی مورد استفاده در درمان از طریق رآکتورهای هسته‌ای و یا شتاب‌دهنده‌های خطی تولید می‌شوند. در این تحقیق علمی جدید، برخورد پروتون خروجی از سیکلوترون با ماده برلیوم به منظور دستیابی به طیف نوترونی مناسب در درمان تومورهای عمقی مغز مورد ارزیابی قرار گرفت.» در این روش آمده است: «این فرایند درمانی در ابتدا با تزریق وریدی حامل‌های بور غیرسمی به بیمار آغاز می‌گردد که باعث پخش شدن آن در تمام غشاهای سلولی بدن می‌شود، به طوری که سلول‌های سرطانی نسبت به سلول‌های دیگر مقدار بور بیشتری را جذب می‌کنند. سپس با تاباندن اشعه نوترونی کند شده و فیلتر شده در فعال‌سازی اتم‌های بور، این سلول‌ها از بین می‌روند، زیرا بور غیر سمی فعال شده که در سلول‌های سرطانی جمع شده است، ذره آلفا سمی به همراه ماده کشنده لیتیوم را آزاد می‌کند.»

دکتر خورشیدی در مورد کاربرد این مقاله نیز می‌گوید: «با توجه به نیاز روزافزون جامعه پزشکی در درمان با استفاده از روش‌های هسته‌ای، این ضرورت ایجاب می‌کند که طراحی جدیدی از درمان با بور صورت پذیرد تا بتوان نیازهای بیماران را بدون نیاز به جراحی‌های پرهزینه و طاقت‌فرسا رفع نمود. با توجه به اصل رقابت بین شهرهای استان فارس در زمینه پزشکی، به‌کارگیری روش‌های درمانی جدید با استفاده از تجهیزات مدرن می‌تواند گردشگری سلامت و رسیدن به قطب پزشکی فارس را تسریع بخشد.»

Notron Schematic
شماتیک طرح تولید نوترون و کند کردن آن جهت رسیدن به طیف مطلوب درمان تورهای عمقی مغز

 

Cancer Dose
مقدار دز موثر جذبی برحسب عمق درون فانتوم سر، به طوری که بیشترین مقدار دز درون تومور در ناحیه بافت مغز تخلیه می‌شود.