سهیلا ساوی: ماه رمضان در کنار فرصت معنوی دعا و نزدیک شدن به خدا، جشن بزرگ مسلمانان در تمام جهان است. زنان خانه‌دار تمام سعی و تلاش خود را می‌کنند تا در این ماه محیط گرمی را برای خانواده فراهم کنند. بخشی از تلاش را می‌توان در سفره‌های رنگین ماه رمضان دید. در هر خانه با توجه به سلیقه بانوی خانه و البته پیشینه‌ای که در خانواده وجود غذاها و دسرهایی برای این شب‌ها در نظر گرفته می‌شود. این غذاها طیف گسترده‌ای را از غذاها و نان‌ها سنتی تا دسرهای فرنگی در بر می‌گیرد. در کنار خانه‌های خود، گراشی‌ها معمولاً در این ماه همسایگان و خویشان خود را فراموش نمی‌کنند و بازار ارسال شیرینی و برگزاری افطار نیز گرم است.
برای افطار: خرما، ماست، آب گرم و آبلیمو، آش، سوپ، نخود، برنج با مخلفات، لی‌تک، بالاتوه، شل‌شل، پلزی، سبزی، حریصه، حلیم بادمجان، نان تنور، حلیم، پنیر و گوجه، دوغ، پکوره مهمترین خوراک‌های افطار است. در طول این ماه برخی شب‌ها غذای ویژه خود را دارند. شب اول ماه رمضان، وسط ماه و آخر ماه غذایی که پخته می‌شود دارای عدس است. در شب ۲۷ ماه رمضان نیز با توجه به باور مرگ ابن ملجم، کله‌پاچه پخته می‌شود.
بعد شام: فرصتی برای خوردن انواع حلوا و دسر فراهم می‌شود. مکرازی mekrazi، ساگه Sage، پشه peshe، فالوده‌ی خانگی، لقمه‌القاضی، ژله، کرم کارامل، فرنی، یخ در بهشت از بقیه معروف‌تر است.
هنگام سحر: بالاتوه، لی‌تک، برنج، نان تنوری، سبزی، پنیر و گوجه و خیار سبز، تپتپی استفاده می‌کنند. بستگی به برنامه غذایی برخی پلو را برای شام ترجیح می‌دهند ولی عده‌ای ترجیح می‌دهد که غذای اصلی خود را به عنوان سحری میل کنند.
Halim حلیم
مواد مورد نیاز: گندم آسیاب کرده با سبوس (گِوِده یا گِوِزَه)، گوشت به همراه چربی حیوانی، آب و نمک و آرد الک کرده از گندم آسیاب شده.
طرز تهیه: از قبل در دیگ زودپز گوشت قطعه قطعه شده و چربی کاملاً پخته می‌شود. این گوشت را بیرون می‌آورند و ریش ریش می‌کنند و نمک و آرد الک شده به آن اضافه می‌کنند. در یک دیگ بزرگ گندم آسیاب شده را در آب جوش می‌ریزید و خوب هم می‌زنید تا جا بیفتد در آخر گوشت خالص که به «شهد» معروف است و مقداری نمک به گندم (گوده) اضافه می‌کنند. در پایان آتش از زیر دیگ برداشته و روی سر دیگ ریخته تا حلیم کاملا جا بیفتد.
Bala-tava بالاتوه
مواد مورد نیاز: آرد، آب، تخم مرغ، مایه خمیر، نمک، جوهر، کنجد، (مَهوِه)
طرز تهیه: در یک تشت آرد می‌ریزیم و به آن تخم مرغ، مایه خمیر و نمک اضافه کرده با آب مخلوط می‌کنیم تا به صورت خمیر در بیاید. تابه را روی گاز می‌گذاریم تا داغ شود و کمی از خمیر را برداشته و روی تابه می‌گذاریم و آن را با جوهر، روی تابه پهن می‌کنیم. معمولاً بالاتوه نسبت به نان‌های دیگر کمی حجم‌تر پخته می‌شود. روی بالاتوه را کنجد و (مهوه) می‌ریزیم و وقتی برشته شد برای پخت بهتر می‌توان نان را به همراه «توه» برعکس کرد. بعد از اضافه کردن روغن خورده می‌شود.
li-tak لی‌تک
مواد لازم: آرد، آب، راجونه، خمیر نان، نمک، مهوه، روغن،تخم مرغ به دلخواه ۱ عدد
ابتدا آرد- نمک – خمیر- تخم مرغ را در تشتی می‌ریزیم و با آب مخلوط می‌کنیم تا به شکل خمیر در بیاید( توجه داشته باشید که خمیر لی‌تک کمی شل تر از خمیرهای دیگر است) و بعد تابه را روی گاز می‌گذاریم تا داغ شود مقداری از خمیر را با دست برداشته و روی تابه می‌ریریزیم و به صورت دایره آن را پهن می‌کنیم و بعد با کاردک یا چاقو نان را از روی تابه برداشته (هر چه خمیر نازک‌تر پهن شود کیفت نان بهتر می‌شود) و بعد به آن مهوه و روغن می‌زنیم.
Shol-sholشل‌شل
مواد لازم: آرد- آب- راجونه- خمیر نان- نمک- مهوه- روغن- کنجد- جوهر- تخم‌مرغ.
ابتدا آرد- راجونه- نمک- تخم مرغ و خمیر را در تشت می‌ریزیم و با آب مخلوط کرده و به صورت خمیر در می‌آوریم و بعد تابه را داغ کرده مقداری از خمیر را با دست برداشته و به صورت دایره روی تابه پهن می‌کنیم و مقداری از جوهر آب کرده با دست روی نان ریخته و بعد کنجد و مهوه را به آن اضافه می‌کنیم و بعد از اینکه از روی تابه برداشتیم به آن روغن می‌زنیم.
palazi پلزی
مواد لازم: آرد و نمک و آب
ابتدا آرد و نمک را در تشت ریخته و با آب مخلوط کرده تا به شکل خمیر در بیاید مقداری از آن را روی خو می‌ریزیم بعد مقداری از خمیر را برداشته و روی خو به شکل دایره (گلوله) در می‌آوریم و بعد با وردنه ( چاوه) آن را پهن می‌کنیم تا نازک شود و بعد آن را روی تابه می‌اندازیم و دوباره طرف دیگر را روی تابه می‌اندازیم تا دو طرف خوب پخته شود.
تابه: شی‌ای فلزی گردی با دسته که روی گاز می‌گذاریم و برای نان درست کردن استفاده می‌شود.
خو: یک وسیله دایره شکل است که از جنس سنگ می‌باشد. و خمیر را روی آن پهن می‌کنند.
arisa اریسه:
موارد لازم: گندم پوست کنده یا آسیاب شده- روغن- گوشت بدون استخوان- نمک- آب.
ابتدا آب و گندم را مخلوط کرده و روی گاز می‌گذاریم تا خوب پخته شود و بعد به آن گوشت ریز ریز شده اضافه می‌کنیم و می‌گذاریم خوب مخلوط شده و پخته شود، نمک هم به آن اضافه می‌کنیم. وقتی آب آن کاملا از بین رفت و سفت شد از روی آتش برداشته و به آن روغن اضافه می‌کنیم.( مواظب باشید مواد شما روی آتش ته نگیرد.)
Papora طرز تهیه پپوره:
مواد لازم: آرد نخود- جعفری خورد شده- نمک و فلفل‌سبز- ادویه- تخم‌مرغ.
همه مواد را هم زمان داخل یک ظرف مخلوط کرده تا به صورت خمیری شکل در بیاید و بعد روغن را در ماهی تابه می‌ریزیم وقتی که روغن گرم شد مواد خمیری را با قاشق در روغن ریخته و وقتی طلایی رنگ شد آن را از روغن بیرون می‌آوریم.
Mekraziمقراضی:
مواد لازم: نشاسته نرم، شکر، روغن مایع، گلاب، مغز بادام، جوهر.
ابتدا آب و نشاسته را درون ظرف مخصوص مخلوط کرده و روی آتش می‌گذاریم و بعد از اینکه خوب مخلوط شد کم‌کم شکر و روغن به آن اضافه می‌کنیم بعد از ۱ ساعت جوهر و گلاب مخلوط می‌کنیم(توجه داشته باشید که در طول یک ساعت باید مواد را به هم زد تا ته نگیرد.) به نشاسته اضافه می‌کنیم و در کنار آن مغز بادام هم اضافه کرده می‌گذاریم تا همه مواد جوهر بگیرد. وقتی کاملا پخته شد از روی اجاق برداشته و داخل بشقاب می‌ریزیم.
یخ در بهشت
مواد لازم: نشاسته- شیر- گلاب- شکر.
ابتدا تمام مواد را با هم مخلوط کرده و خوب به هم می‌زنیم مواظب باشید در طی پختن یخ در بهشت شما گلوله گلوله نشود. بعد روی آتش می‌گذاریم تا یک ساعت بجوشد و در عین جوشیدن باید به هم زد بعد که کمی غلیظ شد از روی اجاق برداشته و داخل بشقاب می‌ریزیم.
