بئر گال ثبت ملی شد

هفت‌برکه (گریشنا): ثبت بَئرِ گال (تپه‌ی گال) به عنوان چهاردهمین اثر تاریخی گراش قطعی شد.

مسعود سلطانی‌فر، رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور، با اعلام این خبر به محمدعلی افشانی، استاندار فارس، تاکید کرد: «پس از طی تشریفات قانونی لازم در تاریخ بیست و دوم اردیبهشت ۹۵ بئر گال در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این اثر تحت حفاظت و نظارت این سازمان است و هرگونه دخل و تصرف یا اقدام و عملیاتی که منجر به تخریب یا تغییر هویت آن شود برابر مواد ۵۵۸ لغایت ۵۶۹ از کتاب پنجم قانون مجازات‌های اسلامی، تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده، جرم محسوب می‌شود و مرتکب مشمول مجازات‌های قانونی خواهد شد و مرمت و بازسازی اثر صرفا با تایید و نظارت این سازمان ممکن خواهد بود.»

بر اساس اعلام فرماندار گراش این نامه به فرمانداری گراش ابلاغ شده است.

صلاحی: چند سال پیگیری به ثمر نشست

عبدالعلی صلاحی، عضو انجمن دوست‌داران میراث فرهنگی، با بیان به ثمر رسیدن پیگیری‌های چهارساله‌ی گروه گردآورندگان فرهنگ و شورای اسلامی شهر گفت: «از آن‌جایی که بر اساس مستندات، قدمت بئر گال به دوران ساسانیان می‌رسید، مصمم شدیم تا برای به ثبت رسیدن این اثر اقدام کنیم. در یکی از بارندگی‌ها سوراخی در وسط دشت بئر گال به وجود آمد که از آن خشتی به بزرگی ۳۸×۳۸ و قطر ده سانت کشف شد. با تحقیقاتی که انجام گرفت مشخص شد این نوع خشت به دوران پیش از تاریخ می‌رسد و این موضوع عزم ما را جزم‌تر کرد تا برای به ثبت رسیدن آن تلاش کنیم.»

صلاحی که در جریان ثبت بیشتر آثار تاریخی بوده است، درباره مراحل ثبت بئر گال نیز توضیح می‌دهد: «بعد از بازدید کارشناسان میراث فرهنگی و با انجام نقشه‌برداری از محوطه و توپوگرافی و همچنین چهار مرحله گرفتن استهلام از اداره منابع طبیعی و ارگان‌های مربوط، این اثر به ثبت رسید. امیدوار هستیم که با داشتن نمایندگی اداره میراث فرهنگی و گردشگری در شهرستان، آثار دیگر شهرستان که قدمتی تاریخی دارند، مراحل رسیدن به ثبت ملی را در مدت زمان کمتری طی کنند.»

رییس اداره میراث فرهنگی: با هرگونه تجاوز به محدوه بئر گال برخورد می‌کنیم

مهندس جواد اسدی، رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گراش، با اشاره به این که در حال حاضر سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور بیشتر روی ثبت آثار پیش از اسلام و دوره ساسانی و اشکانی تاکید دارد، می‌گوید: «پیشینه‌ی بئر گال به دوره ساسانیان و قرون میانه اسلامی برمی‌گردد. زمین‌های اطراف بئر گال نیز شامل این محدوده‌ی تاریخی است و می‌بایست از آن حفاظت شود. البته برای تعیین محدوده‌ از استانداری آمدند و می‌توان گفت زمین‌های اطراف کامل ثبت شده و هیچ گونه ساخت و ساز در این محدوده مجاز نیست. ما تابع تصمیم استانداری هستیم.»

مهندس اسدی بر حفظ حریم و برخورد با هر گونه تجاوزی به این محوطه تاریخی نیز تاکید می‌کند: «تا قبل از این چون این اثر به ثبت نرسیده بود، نمی‌توانستیم به طور جدی جلو ساخت و ساز را در این محوطه بگیریم. اما حالا می‌توانیم از طریق قانونی با متخلفین برخورد کنیم. تا به حال هیچ کاوش باستان‌شناسی در این محوطه انجام نگرفته است. اما قرار است بعد از این با انجام تحقیقات باستانی بیشتر در این محوطه، دقیق‌تر تاریخ آن مشخص شود.»

رییس اداره میراث فرهنگی گراش درباره ثبت آثار دیگر در شهرستان نیز می‌گوید: «بئر گال چهاردهمین اثر تاریخی به ثبت رسیده‌ی گراش محسوب می‌شود، هر چند که سد گمپو هنوز زیر نظر اداره میراث فرهنگی گراش در نیامده است. مسجد سیف الدین، برکه گبری در محله فخرآباد، خانه فضل‌الله‌خان و قهرمان‌خان نیز از جمله آثاری است که در تلاش‌ایم تا آن‌ها را به ثبت برسانیم.»

بئر گال، مخزنی از تاریخ گراش

بئر گال تپه‌ای است سنگی با خاکی قرمز رنگ که اکنون در سمت جنوب غربی شهرستان گراش واقع است و اطراف آن را نخلستان‌ها پوشش می‌دهند. آثار و بناهای برجای مانده از گذشته در اطراف این تپه، نشان‌دهنده وجود آبادی و سکونت مردمانی است که به احتمال قوی، ساکنان اولیه گراش بوده‌اند. امتداد آثار و بنا‌های برجای مانده از دو سوی این تپه در جهت جنوب غربی تا ابتدای دشت بالا و در جهت جنوب شرقی تا محله فخی (fakhi)، ادامه دارد و دست‌ساخته‌های سنگی و سفالی با قدمت بیش از چهارصد سال که در این نواحی پیدا شده است، گویای وجود زندگی متفاوت با زندگی مردم گراش در قرن‌های اخیر است. بنا بر اقوال، ساکنان این آبادی‌ها، از پیروان آیین زرتشتی یا به اصطلاح امروزی مردم گراش، گاور (گبرها) بوده‌اند.

پیام تبریک ایکوموس

به نقل از سایت انجمن معرفی و حفظ آثار و بناهای تاریخی شهرستان گراش (ایکوموس گراش) در همین راستا مهندس حامد عبدالهی، دبیر انجمن، در پیامی ضمن تبریک ثبت چهاردهمین اثر تاریخی گراش در فهرست آثار ملی کشور، از زحمات و تلاش‌های استاد عبدالعلی صلاحی و همکاران‌اش در انجمن دوست‌داران میراث فرهنگی شهرستان گراش تشکر و قدردانی نمود. در این پیام آمده است:

استاد گرانقدر جناب آقای عبدالعلی صلاحی

رئیس محترم انجمن دوستداران میراث فرهنگی شهرستان گراش

با سلام و احترام

بی‌شک انتشار خبر ثبت بَئرِگال (تپه‌ی گال) به عنوان چهاردهمین اثر تاریخی شهرستان گراش در فهرست آثار ملی ایران، یکی از مسرت‌بخش‌ترین خبرها پس از افتتاح نمایندگی میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان گراش در حوزه میراث فرهنگی شهرمان است و همه ما به خوبی می دانیم ثبت این اثر تاریخی مدیون زحمات و تلاش های شما استاد گرانقدر و اعضای دلسوز انجمن دوستداران میراث فرهنگی و گروه گردآورندگان فرهنگ گراشی است که پس از سال ها پیگیری و تلاش مستمر در این اوضاع نابسامان میراث شهرمان به سرانجام رسید.

بدینوسیله ما اعضای فعال انجمن ایکوموس گراش بر خود وظیفه می دانیم ثبت چهاردمین اثر تاریخی شهرستان گراش را به شما استاد گرانقدر و همکاران گرامی تبریک عرض نماییم و از همت بلند شما عزیزان در این مسیر کمال قدردانی و تشکر را داریم. امید است با الگو قراردادن تلاش های شما استاد گرانقدر و همکاران گرامی، روند معرفی و حفاظت از میراث فرهنگی شهرستان گراش روز به روز هموارتر شده و با توکل بر خداوند منان و تکیه بر تلاش های مستمر دلسوزان و علاقه‌مندان میراث فرهنگی شهرمان، شاهد موفقیت‌های روزافزون در این عرصه باشیم.

«و من الله التوفیق»

 مهندس حامد عبداللهی

  دبیر انجمن ایکوموس شهرستان گراش