نظرسنجی‌های اینترنتی را جدی نگیرید

هفت‌برکه: فضای مبهم انتخابات پیش‌رو باعت شده است که شیو‌ه‌های مختلفی برای به دست آوردن برآیندی از دیدگاه‌های مردم در پیش گرفته شود.

ساده‌ترین راهی که به نظر می‌رسد، استفاده از یک نظرسنجی اینترنتی است. اما نظرسنجی‌های اینترنتی به دلایل گوناگون دارای اعتبار و روایی نیست.

الف. شرکت‌کنندگان در نظرسنجی‌های اینترنتی نمونه آماری مناسبی نیستند. مهم‌ترین مساله در آمارگیری این است که شرکت‌کنندگان در آمارگیری نماینده کل جمعیت باشند. تمام افراد دسترسی به اینترنت ندارند و نسبت شرکت‌کنندگان نیز از نظر سنی، قومی و جنسی همسان با کل جمعیت نیست.

ب. در آمار، این آمارگیران هستند که افراد را برای نظرسنجی انتخاب می‌کنند. این انتخاب با معیارهایی به نام «نمونه‌گیری» انجام می‌شود. اما در اینترنت قضیه برعکس است و خود افراد بر اساس تمایل‌شان در آمارگیری شرکت می‌کنند. به خاطر همین ممکن است به دلایل مختلف افراد از یک گروه بیشتر از گروه دیگر در نظرسنجی شرکت کنند.

پ. برخی از نظرسنجی‌های اینترنتی از اساس برای فریب مخاطب و افزایش مراجعه‌کننده طراحی شده است، همانند نظرسنجی جعلی خلیج فارس و خلیج عربی. اما بیشتر نظرسنجی‌ها برای به دست آوردن برآوردی از نظر مراجعه‌کنندگان به سایت است. با این وجود، در مواردی که رقابت وجود دارد، همانند هواداری از یک تیم ورزشی یا یک نامزد انتخابات، به راحتی می‌توان تعداد آمار را تغییر داد.

ت. کاربرد اصلی نظرسنجی در شناخت نظرات مراجعه‌کنندگان به یک سایت مشخص است، مثلا می‌توان گفت خوانندگان هفت‌برکه بیشتر علاقه‌مند به فلان خواننده هستند، اما نمی‌توان نتیجه گرفت گراشی‌ها هم لزوما به همان خواننده علاقه‌مند هستند. معمولا سایت‌های اینترنتی هم نظرسنجی‌های اینترنتی را چندان جدی نمی‌گیرند، مثلا سایت ۹۰ نظرسنجی اینترنتی دارد، اما در بسیاری از موارد حتی به نتیجه آن در برنامه اشاره نمی‌شود.

در مجموع شاید نظرسنجی‌های اینترنتی برای سرگرمی خوب باشند، ولی از این نظر که بتوان به آن‌ها برای تصمیمات مهمی همانند تصمیمات انتخاباتی اتکا کرد، بیشتر به یک شوخی شبیه است.