گریشنا: آیا می‌دانستید بازی محلی «خَر تَپَلو» در خیلی از کشورهای دنیا، از کره در شرق گرفته تا مکزیک در غرب، بازی می‌شود؟ عکسی که سعید رایگان از این بازی در شبکه اجتماعی اینستاگرام گذاشت، این موضوع را روشن کرد.
هفته گذشته، سعید رایگان عکسی از بازی «خر تپلو»ی بچه‌های کوچه پدربزرگ‌اش را در صفحه‌ی «اِوری‌دِی گراش» everydaygerash (گراش روزمره) قرار داد، و نظرات جالبی دریافت کرد. این عکس روز بعد در صفحه «اِوری‌دِی ایران» everydayiran نیز به نمایش گذاشته شد، و عکس‌العمل‌های جالب بیشتر و بیشتر شد. پروژه «اوری‌دی» به معنای «هر روز»، یک پروژه عکاسی مردمی است که در شبکه اجتماعی موبایلی اینستاگرام از سال پیش راه‌اندازی شده است. در این پروژه مردم، عکس‌های روزمره‌شان را با هشتگ مربوطه برای تیم مدیریتی پروژه ارسال می‌کنند و آن‌ها عکس را در صفحه به نمایش می‌گذارند. برای فرستادن عکس به صفحه اوریدیگراش، از هشتگ everydaygerash# استفاده کنید.
عکس رایگان از بازی خر تپلو در صفحه «اوری‌دی ایران» تاکنون بیش از ۲۲۰۰ لایک دریافت کرده است. کاربران فارسیِ زیادی در بخش نظرات نوشته‌اند که این بازی را در بچگی انجام داده‌اند، و در فارسی به آن «خر پلیس» گفته می‌شود. اما به نظر می‌رسد نحوه انجام بازی در جاهای دیگر ایران با آنچه ما به آن «خر تپلو» می‌گوییم کمی متفاوت است (مثلا اینجا و اینجا درباره بازی خر پلیس بخوانید).
اما طبق گفته یکی دیگر از کاربران اینستاگرام، معلوم شد که در ترکیه این بازی به همین شیوه‌ی گراشی انجام می‌شود، و به آن Long Donkey (خر دراز!) می‌گویند (اطلاعات بیشتر به انگلیسی در این صفحه).
کاربر دیگری از اسپانیا نیز نوشته است: «وقتی بچه بودم، این بازی را انجام می‌دادیم. در کاتالونیا به این بازی cavall fort گفته می‌شود، که یعنی strong horse (اسب قوی).»
فرد دیگری نیز نوشته است که در کره این بازی را به نام Matlagi می‌شناسند، که معنی horse riding (اسب‌سواری) می‌دهد. (اطلاعات بیشتر به انگلیسی در این صفحه)
فرد دیگری نیز نوشته است که در مکزیک به این بازی la burriquilla می‌گویند؛ البته در جستجوی ما، به نام Chinche al agua برخوردیم (در این صفحه به انگلیسی) که به معنی نوعی سوسک آب‌زی است، و با توجه به تصاویر اینترنتی آن، احتمالا به بازی خرتپلو نزدیک‌تر است.
یک کاربر دیگر هم نوشته است: «عاشق این بازی‌ام. قبلا خیلی در کشورم، شیلی، آن را بازی می‌کردم.»
سوای جذابیتی که کشف این شباهت‌ها بین آداب و رسوم و بازی‌های محلی در نقاط مختلف دنیا دارد، این موضوع از دیدگاه مردم‌شناسی نیز قابل بررسی است.
۱۳ دی ۱۳۹۳
سلام .مطلب بسیار جالبی بود اگرامکان داشته باشه برای معرفی بیشتر بازی های قدیمی به نسل جدید همایشی در این رابطه تدارک داده بشه خیلی ممنون می شم .
۱۲ دی ۱۳۹۳
سپاس از اطلاعات…بسیار جالب بود…
۹ دی ۱۳۹۳
بسیار جالب بود.
ممنون از آقای رایگان و آقای غفوری.
۹ دی ۱۳۹۳
البته اینجوره نوشته نمی شود
خر تپلو یعنی خر تپل
به این صورت نوشته وخوانده می شود : به صورت پرسشی
خر ته پلو به زبان محلی یعنی خر میخوای یا پالان به عبارتی بین دوگروه قرعه می انداختند که یک گروه نقش خر ایفا کنند وگروه مقابل نقش پالان وسوار بر خر
البته همه گروهها بیشتر دوست داشتند پالان باشند
خواهشا” به این صورت خوانده ونوشته شود ممنون
۹ دی ۱۳۹۳
آفرین
تذکر بجا و خوبی بود …
برای من یکی که تازگی داشت این موضوع.
۱۰ دی ۱۳۹۳
افرین
حرفت کاملا درسته
۹ دی ۱۳۹۳
متن فوقالعاده جالبی بود با سپاس از استاد غفوری.
به نظر میاد ارتباطات بسیار گسترده تر از این باشه!
۹ دی ۱۳۹۳
سلام خیلی جالب بود…ولی جرا مسولین فکری واسه ثبت اثار چون بازی ها محلی وثبت اثار ساخت دست خانگی که توسط بانوان انجام میشه ( کایه؛ بادبزن پولکدار و…) کاری انجام نمیدن مثال همین شهر اوز چقدر در این کار جلو هست…تاکی دس رو دس بزاریم
۹ دی ۱۳۹۳
خیلی خیلی جالب بود.
۹ دی ۱۳۹۳
کاکاجی بیا خاطره بگو.