هفت‌برکه: سیزدهمین دوره سوگواره‌ی عکس عاشورایی که امسال به صورت مجازی برگزار شد، شامگاه پنجشنبه ۲۰ شهریور ۱۴۰۴ با معرفی برگزیدگان به ایستگاه پایانی رسید. در این دوره، با رای هیئت داوران، هادی افشار، حسنا خواجی و فاطمه ابراهیمی، به ترتیب مقام‌های اول تا سوم بهترین عکس را به دست آوردند. همچنین در بخش «نگاه مخاطبان» عکس سهیلا نوروزپور بیشترین رای را در واتساپ و اینستاگرام کسب کرده بود و حائز مقام برتر شد.
برندگان سیزدهمین دوره‌ی سوگواره‌ی عکس عاشورایی گراش
به گزارش هفت‌برکه، سیزدهمین دوره‌ی سوگواره‌ی عکس عاشورایی، امسال به شکل مجازی و با موضوع «محرم در گراش» و با «نگاه ویژه: ایران عاشورایی» از دهم تا چهاردهم شهریورماه برگزار شد. عکس‌های پذیرفته شده در سایت و شبکه‌های اجتماعی هفت‌برکه منتشر شد (اینجا ببینید) و از مخاطبان درخواست شد که به عکس‌های برگزیده‌شان در اینستاگرام و واتساپ رای بدهند.
به گفته‌ی مجید افشار، دبیر سوگواره سیزدهم، در این دوره بیش از ۲۰۰ عکس برای سوگواره ارسال شده بود که ۱۱ عکاس و ۲۰ عکس به بخش مسابقه راه یافتند.
پنجشنبه‌شب ۲۰ شهریور ۱۴۰۴، دوستداران فرهنگ و هنر، در جمعی کوچک و خودمانی در سینما فرهنگ گرد هم آمدند تا به این سوگواره که از سال ۱۳۹۲ آغاز شده، با همه‌ی سختی‌های مالی و منابع انسانی، کمک کنند تا در سال آینده به پیشواز چهاردهمین دوره‌ی خود برود.
هیئت داوران این دوره، مصطفی رحمانیان، عکاس شناخته‌شده‌ی گراش؛ محمد خواجه‌پور، مدیر رسانه‌های هفت‌برکه گراش؛ و احمد نبی‌زاده، عکاس و مدیر موسسه فرهنگی هنری چهارسوق لارستان بودند. در این دوره، هیئت داوران سه عکس منتخب را معرفی کردند:
از دیدگاه داوران، مقام اول به عکس «خادمان در درگاه حسینیه اعظم» از هادی افشار، به دلیل دید اجتماعی و توجه به جنبه‌های کمتر دیده‌شده عزاداری و همچنین ترکیب‌بندی خاص، تعلق گرفت.
مقام دوم را عکس «زنان سوگوار در حسینیه پورکریمی» حسنا خواجی به دلیل ترکیب‌بندی ساده و مناسب و استفاده به‌جا از عنصر پرسپکتیو از آن خود کرد.
همچنین مقام سوم به عکس موبایلی «شام غریبان سبز در خانه قهرمان‌خان» از فاطمه ابراهیمی رسید.
همچنین با رای مخاطبان در واتساپ و اینستاگرام، عکس سهیلا نوروزپور با ۴۷۹ رای، لوح تقدیر و مبلغ ۴ میلیون تومان را از سوی بنیاد فرهنگی نوبهار دریافت کرد.
در بخش تماشاگران، عکس محمود ورزی، به دلیل داشتن بالاترین رای در اینستاگرام، لوح تقدیر و مبلغ ۲ میلیون تومان از سوی موسسه هفت‌برکه را دریافت کرد.
همچنین از سوی شهرداری و شورای اسلامی شهر گراش، سه عکس منتخب از محمدهادی فتاحی، به دلیل داشتن نگاهی متنوع و متفاوت در انتخاب سوژه‌ها، و سه عکس منتخب از نازنین شبان به دلیل ثبت لحظه‌های خاص، به ویژه از حضور زنان در آیین‌های عزاداری، شایسته تقدیر شناخته و از آنها با اهدا تندیس و مبلغ یک میلیون تومان تقدیر شد.
تقدیر از ۱۱ عکاس راه‌یافته به بخش مسابقه، داوران و حامیان سوگواره‌ی سیزدهم
این برنامه‌ی فرهنگی با ۳۰ دقیقه تاخیر، ساعت ۱۹:۳۰ با قرآن‌خوانی محمد باقرپور، و پخش سرود جمهوری اسلامی آغاز شد. سپس مجید افشار دبیر این دوره از جشنواره و رییس انجمن عکس و فیلم گراش، گزارش کوتاهی از این سوگواره ارائه داد. او گفت علت اصلی برگزاری این دوره به شکل مجازی، عدم تامین مالی بود و سپس از حامیان این دوره از سوگواره تقدیر و تشکر کرد.
در بخش بعدی، پخش کلیپ «پرچمدار» فضای سالن را دوباره با گراش و تصاویر آن پیوند داد.
سپس علیرضا دانشور، رییس شورای اسلامی در صحبت‌های کوتاهی گفت: «جا دارد از مجید افشار که با همه‌ی مشقت‌ها، سیزده دوره سوگواره را برگزار کرده است تشکر کنم.» او افزود: «حیف است چنین سوگواره‌ای انقدر کم‌رونق برگزار شود. باید یک جلسه‌ای پیرامون علت‌یابی این موضوع [برگزار شود]. این موضوع واکاوی شود، اگر نیاز به برنامه‌ی منسجم‌تری دارد یا تامین مالی بیشتر، انجام شود تا بتوان در سال‌های آتی بهتر و نمود بهتر و بیشتری برای جامعه و مخاطبان داشته باشد و با استقبال بهتری برگزار شود.» دانشور از سوی شورای شهر، قول تامین هزینه‌ی یک سفر مشهد را به مجید افشار، دبیر اجرایی سوگواره‌های عکس عاشورایی گراش داد.
در این دوره، ۱۱ عکاس به بخش مسابقه راه یافته بودند که لوح تقدیر خود را از دستان علیرضا دانشور، رییس شورای شهر؛ ناصر دلخوش، یکی از اعضای شورای شهر؛ و محمدعلی فرجی، رییس اداره آ.پ گراش؛ دریافت کردند. فاطمه ابراهیمی، هادی افشار، محمدهادی فتاحی (که حضور نداشت)، مسلم پورشمسی، حسنا خواجی (که حضور نداشت) و حسین جعفری با حضور در صحنه، لوح تقدیرشان را دریافت کردند. همچنین از نازنین شبان، سهیلا نوروزپور و محمود ورزی که هر سه در این مراسم نیز دوربین به دست بودند؛ و حسین وفایی‌فرد با اهدا لوح تقدیر، قدردانی و عکس‌های منتخب همه‌ی این عکاسان نیز در یک کلیپ پخش شد تا پیشوازی برای روایت‌خوانی گیرای مجتبی بنی‌اسدی باشد.
بنی‌اسدی، نویسنده و رییس سابق انجمن داستان گراش، در این بخش با عنوان «روایت سوگواره»، روی هر عکس از عکاسان راه‌یافته به بخش مسابقه در این دوره، قصه‌ای کوتاه و سرگذشتی دلنشین از آن را مانند روضه‌ای کوتاه روایت کرد و سکوت حاضران نشان داد این روایت‌ها مورد توجه قرار گرفته است.
در دیگر بخش جنبی آیین اختتامیه این سوگواره، با آمدن مجید افشار و مسلم پورشمسی، عکاسان پیشکسوت؛ و مهدی آیینه‌افروز، مدیر سینما فرهنگ؛ و ابوالحسن محمودی، نویسنده؛ بر روی صحنه، از حامیان سیزدهمین دوره‌ی سوگواره عکس عاشورایی با اهدا تندیس سوگواره تقدیر شد: مهدی حلیمی، شهردار گراش؛ علیرضا دانشور، رییس شورای شهر،؛ عزیز نوبهار، مدیر بنیاد فرهنگی نوبهار؛ محمد خواجه‌پور، از مدیران موسسه فرهنگی هنری هفت‌برکه؛ و سعید عالمی، مدیر فرهنگی دانشکده‌ی علوم پزشکی گراش.
بعد از این تقدیرها، یک کلیپ محرمی از محرم سال گذشته گراش با نام «گراش در مدار حسین (ع)» محصول موسسه فرهنگی حُنین پخش شد و می‌توان گفت همه‌ی مراسم‌های محرمی گراش در آن جا داشت؛ از علم و کُتل، سینه‌زنی گراشی و بوشهری، روضه‌خوانی صبح روز عاشورا، زنجیرزنی و مرثیه‌خوانی تا پخش نذری‌ها و شربت در گرمای محرم و صفر گراش که مورد توجه و تشویق حاضران قرار گرفت.
بیانیه هیئت داوران: «این سوگواره باید به هر شکلی، حتی مجازی و کوچک، امتداد پیدا کند»
احمد نبی‌زاده، یکی از سه داور این دوره، به نمایندگی از داوران این سوگواره، بیانیه هیئت داوران را قرائت کرد. در بخش ابتدایی این بیانیه آمده است: «سوگواره‌ی عکس عاشورایی گراش با برپایی سیزدهمین دوره، اکنون دیرپاترین آیین فرهنگی-هنری سالانه در گراش است.» و ادامه داد: «نباید این فرصت طلایی را از عکاسان جوان گرفت که از این اجتماع بزرگ انسانی برای تجربه‌اندوزی استفاده کنند، از این رو تداوم این سوگواره یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر فرهنگی است. هرگاه حمایت‌ها وجود داشت به شکل گسترده و همگانی و اگر حمایتی نبود هم، این سوگواره باید به هر شکلی حتی مجازی و کوچک امتداد پیدا کند، تا به ویژه عکاسان جوان‌تر فرصتی برای دیده‌شدن داشته باشند.»
او افزود: «تلاش ما این بود که به جای انتخاب تک‌عکس‌ها، مخاطب را با مجموعه‌ای رو در رو کنیم که کلیت فضای عزاداری در شهرستان گراش را نشان دهد. از دیگر معیارهای داوری این دوره توجه نماهای اجتماعی و نگاه خلاقانه بود، به ویژه حضور پرشمار دختران و زنان عکاس کمک کرد تا با جنبه‌های کمتر دیده‌شده از عزاداری آشنا شویم. هر چند هنوز هم این فرصت خاص برای بانوان عکاس فراهم است تا با نزدیک‌تر شدن به سوژه، بازنمایی واقعی‌تری از عزاداری زادبوم‌مان را داشته باشند.»
در بیانیه هیئت داوران همچنین به اهمیت آموزش و یادگیری مداوم برای عکاسان اشاره شده است و نبی‌زاده گفت: «همچنان ضعف‌های تکنیکی به ویژه در ترکیب‌بندی و اصلاح نور و رنگ در آثار ارسالی، دیده می‌شود و داوران به ویژه به عکاسان جوان تاکید می‌کنند که انتخاب عکس‌شان در سوگواره و یا برگزیده شدن را انتهای کار ندانند و همچنان به یادگیری، چه در سطح دانشگاهی و آموزشگاهی، و چه در فضای آزاد و مجازی ادامه دهند. نوعی سهلگیری چه در انتخاب سوژه‌ها و چه در ادیت و ارسال عکس‌ها دیده می‌شد، که توقع بود عکاسان نگاه حرفه‌ای‌تری در این بخش داشته باشند و با فراگیری آموزش‌های لازم، خود اولین و سخت‌گیرترین داور آثارشان باشند. سپس آن را برای سوگواره‌ها و جشنواره‌ها ارسال کنند.» در این بیانیه همچنین با تشکر از دبیر سیزده دوره این سوگواره، مجید افشار، در توصیف اجرای این سوگواره‌ها آمده است: «کاری بس سترگ و جانکاه که ثابت می‌کند پشت هر اتفاق فرهنگی، یک دغدغه انسانی نهفته است.» از حامیان دیگر این سوگواره نیز تشکر و قدردانی شد. او در خط پایانی بیانیه هیئت داوران گفت: «امید که اهدای یادبودهای سوگواره، شور تازه‌ای را برای آفرینش در برگزیدگان برانگیزد.»
اهدای جوایز جنبی و اصلی
در دو بخش جنبی دیگر، در ابتدا مجری برنامه، مسعود غفوری، اعلام کرد با عکاسانی که برای اولین بار در این سوگواره شرکت کرده‌اند، از سوی موسسه‌ی فرهنگی و هنری هفت‌برکه تماس گرفته و از آنها تقدیر خواهد شد.
سپس مسلم پورشمسی، از عکاسان باسابقه گراش، با حضور بر روی سن، از دو عکس منتخب به انتخاب خودش و با هزینه‌ی شخصی تقدیر کرد: عکس اول متعلق به نازنین شبان (عکس شماره ۱۰) و عکس دوم از محمدهادی فتاحی (عکس شماره ۱۱) بود که به دلیل عدم حضور او در مراسم، جایزه‌ی او به یک عکاس دیگر، حسین وفایی‌فرد (عکس شماره ۲) تقدیم شد.
پس از قرائت بیانیه‌ی هیات داوران، علیرضا دانشور، احمد نبی‌زاده، امیر قیومی، مدیر آژانس عکس نخل لارستان؛ و دکتر ابراهیم مهرابی با حضور بر سن، از داوران این دوره از سوگواره و عکاسان منتخب با اهدا لوح تقدیر، تجلیل کردند. به گفته‌ی مجری برنامه، مسعود غفوری، در این دوره هر کدام از عکس‌ها در برنامه اینستاگرام بیش از ۲۱ هزار بازدید داشته است.
سیزدهمین دوره سوگواره عکس عاشورایی، با مشارکت و حمایت اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی گراش، شهرداری و شورای اسلامی گراش، موسسه فرهنگی و هنری هفت‌برکه، دانشکده علوم پزشکی گراش، و انجمن فیلم و عکس گراش برگزار شد.
با گرفتن عکس یادگاری، پرونده‌ی ۱۳اُمین دوره‌ی سوگواره‌ی عکس عاشورایی گراش بسته شد.
گزارش تصویری محمود ورزی و طاها ایزدی را ببینید.
