هفت‌برکه: گراشیها به همراه شهرستان‌های جنوب فارس به مدت سه روز صنایع دستی، غذاهای محلی و آیین‌های خود را در شیراز به معرض نمایش گذاشتند.
به گزارش هفت‌برکه، جشنواره آیین‌ها و مراسمات سنتی فارس با رویکرد بازآفرینی آیین‌ها و میراث ناملموس به مدت سه روز ۳۰ اردیبهشت تا ۱ خردادماه ۱۴۰۱ در محوطه تاریخی ارگ کریمخانی با حضور شرکت کنندگانی از جنوب فارس برگزار شد. انجمن دوستداران محیط زیست گراش نیز به نمایندگی از شهر گراش در این رویداد حضور داشت.
شیراز میزبان جنوبی‌ها
انجمن حافظان محیط زیست با حمایت شورای اسلامی شهر گراش، شهرداری و خیرین گراشی راهی این جشنواره شدند و شهرستان گراش با معرفی غذاهای محلی، لباس محلی و صنایع دستی در این جشنواره حضور داشت. اعضای شورای شهر، شهردار، رییس اداره ورزش و جوانان، رئیس اداره میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان گراش از مسئولینی بودند که در این سه روز از غرفه‌های گراش بازدید داشتند.
حصیربافی فداغ، خوس‌دوزی کنگ و ریشه، اجرای حنابندان گراشی و پخت انواع نان‌های محلی( بالا تاوَه و لیتک)، کباب ماستی عروسی‌های گراش، دلبَرِه، یخ در بهشت مخصوص گراشی، مقراضی، نان اِشکا و… از مواردی بود که در غرفه شهرستان گراش به بازدیدکنندگان معرفی و عرضه شد.
یکی از بخش‌های جذاب برنامه حضور گروه گراشیها در تخت جمشید و اجرای بازی‌های محلی بود. در محل اصلی نمایشگاه در کنار ارگ کریمخانی در زمان پخت کباب و نان‌های محلی در کنار شیرازی‌ها، گراشیها نیز حضور چشمگیری داشتند.
چهار آیین شهرستان گراش در مرحله ثبت ملی
سید عفیف‌الدین زندوی، رئیس میراث فرهنگی شهرستان گراش در خصوص این جشنواره گفت: «۲۸ اردیبهشت روز جهانی موزه و هفته میراث فرهنگی بود که به همین مناسبت از اداره کل نامه‌ای تحت عنوان هفته میراث فرهنگی و میراث ناملموس دریافت کردیم که درخواست داشتن از جنوب فارس برای معرفی صنایع دستی، بازی‌ها و غذاهای محلی در این نمایشگاه شرکت کنیم.»
رئیس میراث فرهنگی گراش با اشاره به میراث ناملموس شهرستان گراش افزود: «روز اول یک مراسم از بازی‌های و نمایش‌های ملی و ثبتی شهرستان‌های فارس در تخت جمشید برگزار شد، که شمشیربازی خور و کلاه کنی لطیفی شرکت داشتند، و طی روزهای آینده از شهرستان‌های دیگر که مراسم ثبتی این چنینی دارند، اجرا خواهند داشت، البته این مراسم با حضور نماینده یونسکو است و مراسمی که قابلیت ثبت جهانی داشته باشد، پرونده آن بررسی خواهد شد. گراش در این بخش موردی برای نمایش نداشتیم ولی در محوطه ارگ مراسم حنابندان گراشی اجرا و استقبال خیلی خوبی از آن شد. از میراث ناملموس فقط عروسک‌های ما ثبت شده که اگر خدا بخواهد چهار پرونده مراسم تسبیح گردانی، نمایش دنگ گراشی، یکی از بازی‌های محلی خرتپلو یا دارتیپا و شله بین (حلوا عروس) فداغ جهت ثبت ملی در دست اقدام داریم.»
زندوی در خصوص استقبال مردم از این نمایشگاه افزود: «مردم زیادی برای بازدید به نمایشگاه آمدند و استقبال خیلی خوبی مخصوصا در بخش غذاهای محلی شد. این نمایشگاه برای معرفی صنایع دستی و غذاهای محلی جنوب استان فارس بود. از اداره کل وقتی برای بازدید آمدند برای خودشان هم قابل باور نبود که در شیراز این همه از صنایع دستی و مواد غذایی جنوب فارس استقبال شود.»
رئیس میراث فرهنگی شهرستان گراش در ادامه اظهار داشت: «در کنار این نمایشگاه یک بازارچه صنایع دستی زیر نظر کمیته امداد برگزار شد که در بخش حصیربافی خانم خرم از فداغ، خوس دوزی خانم شکرپاره از کنگ و ریشه از کنگ و ریشه شرکت داشتند. از بخش‌های دیگر از جمله چرم‌دوزی و سفال و …هم می‌توانستیم شرکت کننده در بازارچه و صنایع دستی گراش داشته باشیم ولی رشته‌هایی اولویت داشتند که بیشتر به فراموشی سپرده شده بود و در حال نابودی بودند و کمتر جامعه درگیر آن است. با حضور در این نمایشگاه سعی کردیم که این میراث فراموش شده را زنده کنیم. در بخش غذاهای محلی شهرستان گراش با معرفی انواع نان‌های محلی را داشتیم که استقبال خیلی خوبی هم شد.»
شورای شهر لباس محلی دوخت
حسینعلی مولایی، مسئول اجرایی شهرداری گراش در خصوص این برنامه گفت: «شرکت کنندگان در این جشنواره از اعضای انجمن حافظان محیط زیست بودند و خارج از این انجمن نیرویی برای کمک و همکاری نداشتیم، شورای شهر و شهرداری کمک خیلی زیادی برای برگزاری این نمایشگاه داشتند و لباس‌های بومی و محلی که شرکت کنندگان بر تن داشتیم توسط شورای شهر خریداری شده بود.»
مولایی در مورد دیگر بخش‌های نمایشگاه گفت: «در بخش صنایع دستی در کنار حصیربافی، خوس دوزی مشب و بادزن هم داشتیم که خانم آذربار از گراش به صورت آموزش به بازدیدکنندگان در این این سه روز فعالیت داشتند.»
دو تن از دوچرخه‌سواران شهرستان گراش هم که در تور سپیدان حضور داشتند در روزهای بعد به این نمایشگاه سرزدند.
من اگه جای آقای زندوی بودم بخاطر این کم کاری و اهمال خجالت میکشیدم اونجا رد بشم چه برسه کلی حرف بزنم
مرد ناحسابی چ کردی برای برپایی همایش؟
فقط رفتی نگاه کردی و خودتو نشون مدیرکل دادی؟
اگر شورا و خیرین و انجمن حافظان محیط‌زیست نبود بینم میتونستی اونجا عرض اندام کنی
فکرشو بکن لاریها که توو عروسیهاشون تخمه و بستنی و بیسکوت و چای می‌دادند و اصلا توو جشنهای عروسی و نه‌نه بئینی خبری از پذیرایی با کباب نبوده و برا هزینه عروسی اینا خیلی به شدّت اقتصادی عمل می‌کردند رفتند کباب ماستی گراشی رو به نام لار زدند. در حالیکه گراشیها از قدیم و ندیم توو عروسیها و نه‌نه بئینی و جشن ختنه‌سوری پسراشون کباب درست می‌کردند و به مهمونها می‌دادند و تازه سه‌روز و سه شب مراسم عروسی بود و پنج روز و پنج شب و بعضیا هم یک هفته جشن ختنه‌سوری داشتند و علاوه بر کباب شب حنابندون عروس و دوماد و شب نه‌نه بئینی و شب حنابندون پسرای ختنه شده ، در روزها و شبهای دیگه‌ش پلو و خورشت گراشی و مراسم صبحانه عروسی و ختنه‌سوری پسراشون با نون تنور و تخم و بلالیت و حلوا باتِ و پنیر خارجی و عسل و کلی چیزای دیگه از مهمونها پذیرایی می‌کردند
و این جای تاسف دارد واسه مسوولین مربوطه و گروهی که خودشونو دلسوز فرهنگ قدیم شهر می‌دونن و وانمود می‌کنند که برا معرفی و ماندگاری رسم و فرهنگ عامه مردم گراش خیلی تلاش می‌کنند عملا نرفتند این کباب گراشی و خیلی چیزای دیگه رو به نام گراش ثبت کنند.