هفت‌برکه – شیدا شرقی: سال ۱۳۹۵ نشریه هیمه با تیتر «گراش، شهر بی‌سمن» منتشر شد. بعد از گذشت ۵ سال، در حال حاضر ۱۶ سازمان مردم‌نهاد ثبت شده یا در حال ثبت در گراش شناسایی شده است.
۲۲ مردادماه روز تشکل‌ها و مشارکت‌های اجتماعی نام‌گذاری شده است. حمید عالمی، کارشناس فرمانداری گراش در حوزه سمن‌ها، در گفت‌وگو با هفت‌برکه، مورد تعداد سمن‌های گراش گفت: «کار ما برای ثبت سمن‌ها از سال ۱۳۹۴ شروع شد. مجموعا تاکنون ۱۶ درخواست تشکیل و ثبت سمن داشته‌ایم. مجوز شش سمن تاکنون صادر شده است، سه مورد دیگر در شرف صدور مجوز، و مابقی در پروسه تشکیل پرونده و مراحل اداری است.»
عالمی در مورد سمن‌های ثبت‌شده گراش گفت: «اولین سمن ثبت شده انجمن معرفی حفظ آثار و بناهای تاریخی و فرهنگی شهرستان گراش معروف به ایکوموس بود که در سال ۹۶ ثبت شد. نیک‌اندیشان گلستان، مجمع خیرین سلامت، موسسه خیریه بیمارستان گراش، کانون دانش‌آموختگان الزهرای گراش و خیریه صولت عنیبه گراش در سال ۹۸ و ۹۹ به ثبت رسیده است.»
عالمی در مورد سمن‌های ثبت نشده گفت: «از این ۱۶ مورد، دو مورد غیرفعال شده و دیگر فعالیتی ندارند. چهار سمن هم فعالیت دارند ولی ثبت رسمی نشده‌اند.»
کارشناس فرمانداری گراش در مورد روند ثبت سمن‌ها گفت: «برای ثبت ابتدا باید ۹ نفر به عنوان هیات موسس دور هم جمع شوند که از این ۹ نفر دو نفر باید رشته مرتبط با سمن درخواستی داشته باشند. این افراد وارد سامانه وزارت کشور می‌شوند و در ثبت‌نام اولیه، اسم سمن، شهر مورد درخواست، محور فعالیت را مشخص می‌کنند. سپس مدارک را تحویل فرمانداری می‌دهند. در فرمانداری جلسه هیات نظارت گرفته می‌شود و معمولا با راه‌اندازی سمن درخواستی موافقت می‌شود. سپس استعلام چهارگانه برای هیات مدیره و هیات موسس صادر می‌شود و بعد از گرفتن پاسخ استعلام، نامه‌ای به اداره ثبت شرکت‌ها برای ثبت سمن می‌دهیم. بعد از دریافت شماره ثبت، مجوز فعالیت صادر و کار سمن آغاز می‌شود.»
حمید عالمی با بیان اینکه سمن‌ها می‌توانند مردم را به مشارکت در فعالیت‌های جامعه تشویق کنند، اظهار داشت: «سمن‌ها می‌توانند در راستای اهداف خود از حق آزادی فعالیت اجتماعی استفاده کنند. همچنین به بالا رفتن بازدهی مردمی و منابع انسانی، ایجاد ساختار مشخص برای پیگیری خواسته‌های مردمی کمک کنند. از ویژگی‌های سازمان‌های مردم نهاد غیردولتی و NGO بودن، غیرانتفاعی بودن، و داشتن یک هدف مشخص و تمایل به استقلال است.»
کارشناس فرمانداری گراش با دعوت از انجمن‌ها فعال در گراش گفت: «در حال حاضر چندین تشکل، انجمن و گروه در شهرستان واقعا فعال هستند اما ثبت رسمی نشده‌اند. در حال حاضر که شرایط صدور مجوز فراهم است این گروه‌ها بهتر است سریع‌تر برای درخواست مجوز اقدام کنند چون ممکن است در آینده شرایط صدور مجوزها تغییر کند.»
عالمی نحوه صدور مجوز سمن‌ها از طریق وزارت کشور گفت: «وزارت کشور، اداره کل بهزیستی، ناجا و ورزش و جوانان می‌توانند برای ثبت یک سمن صدور مجور داشته باشند. مجوز سمن‌هایی که ما ثبت می‌کنیم از طریق وزارت کشور صادر می‌شود. فعالیت سمن‌ها در ۱۰ محور مختلف از جمله امور اجتماعی، فرهنگی، بهداشت و درمان، محیط زیست، منابع طبیعی، عمران، بین‌الملل، زیرساختی، ورزش، فناوری و اقوام است، که همین ۱۰ محور دوباره در حوزه‌های مختلفی تقسیم می‌شود و زیرمجموعه خودش را دارد. در شهرستان گراش بیشترین سمن‌ها در حوزه سلامت و امور خیریه ثبت شده و یک مورد در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری است و یک مورد هم در حوزه محیط زیست در حال ثبت داریم.»
کارشناس برنامه‌ریزی فرمانداری گراش در پایان افزود: «افرادی که سمن ثبت کردند حتما به اداره دارایی مراجعه کنند و برای معافیت مالیاتی تشکیل پرونده بدهند. اگر این کار انجام نشود برایشان بدهی صادر می‌شود و این بدهی غیر قابل حذف و بخشش است. سمن‌هایی از مالیات معاف هستند، اما بر اساس شرایط و ضوابطی که دارند بعد از ثبت باید در اداره دارایی شهرستان هم تشکیل پرونده بدهند. برای ثبت سمن از طرف مجموعه ما هیچ هزینه‌ای ندارد، فقط برای سوء پیشینه که بخش خصوصی است و ثبت شرکت‌ها که وابسته به سازمان ثبت استاد هست هزینه دارد، ولی برای موارد دیگر هیچ هزینه ندارد. از تمامی گروه‌ها و تشکل‌ها که در سطح شهر فعالیت دارند درخواست می‌کنیم برای ثبت سمن به فرمانداری مراجعه کنند تا یک فعالیت رسمی داشته باشند. »
بسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
..وَتَعَاوَنُواْ عَلَی الْبرِّ وَالتَّقْوَی وَلاَ تَعَاوَنُواْ عَلَی الإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ….
سازمان‌های مردم‌نهادحلقه اتصال دولت و مردم هستند که می‌توان با کمک آنها کارهای بزرگی را در حل معضلات جامعه انجام دهند. تجربه نشان داد که سازمان‌های مردم‌نهاد وخیرین می‌توانند با ورود به مباحث مختلف اجتماعی ازجمله سلامت اقدام اثرگذاری در تحقق رویکرد اجتماعی کردن سلامت با پشتوانه‌های نظری و علمی داشته باشند.
با توجه به راهبرد اجتماعی شدن امر سلامت سمن‌ها وخیرین نیک اندیش به‌عنوان یاوران نهادهای اجرایی در حال فعالیت هستند و نقش اثرگذار و مهمی در کنترل و کاهش عوامل بیماری زاو درمان بیماران وتوانمند سازی خانواده ها وارتقا سلامت دارند.
ضمن گرامیداشت روز تشکل‌ها و مشارکت‌های اجتماعی’ این روز را به همه فعالان اجتماعیِ و تشکل‌های مردم‌نهاد وخیرین نیک اندیش بخصوص در حوزه سلامت تبریک گفته و از فعالیت و تلاش‌های خالصانه همه اعضای سمن ها و موسسات و صندوقهای خیریه بخصوص خیرین بزرگوار درکاهش آلام مردم عزیز کمال قدردانی و تشکر را داریم. ازخداوند منان توفیق بیش ازپیش را درارتقا سلامت مردم برایتان آرزومندم.
روابط عمومی مجمع خیرین سلامت شهرستان گراش