هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: نخستین موضوع در پژوهش، راستی و صداقت است. این مقوله آنگاه نمایان می‌گردد که تعصب، جانب‌داری و یک‌سونگری در پژوهشگر نباشد. اینکه به کنکاش در تاریخ «لار فارس» پرداخته‌ام، از سر تعصب و خدای ناکرده، بداندیشی به لار و لاریان نیست، بلکه از روی دوستی و علاقه به سرزمینی است که در آن بالیده‌ام. چون پراکنده‌نویسی‌ها، پرده‌پوشی‌ها، ناراستی‌ها و متناقض‌نویسی‌هایی در کتب تاریخ این سرزمین دیده و خوانده‌ام، سال‌ها در حال مطالعه تاریخ، به ویژه تاریخ محلی می‌باشم. تاکنون در هیچ کتاب تاریخی، این همه ناهمگونی و تناقض ندیده‌ام، که درباره تاریخ «لار» شاهد هستیم! این موضوع بود که مرا به توجه بیشتر واداشت. هر چه پیش رفتم، بر ابهامات افزوده گردید. جالب اینجاست که حتی تاریخ‌نگاران کنونی لار هم به جای کاستن از این پیچیدگی و پوشیدگی، به آن دامن هم زده‌اند! این فکر که چرا پس از گذشت ده‌ها سال، تلاشی برای زدودن تاریخ خود از افسانه و بازنویسی تاریخ راستین این سرزمین صورت نمی‌گیرد، ذهن مرا به خود جلب کرد. همیشه فکرم در تلاش بود که بداند چرا مردم این بوم همچون دیگر شهرها نباید از تاریخ راستین خود باخبر باشند؟ افسانه را تاریخ دانسته، مردم خود و حتی دیگران را به پذیرش آن به جای تاریخ خشنود کرده‌اند. آن هم افسانه‌ای بی‌پایه و بنیان در میان افسانه‌های ایران باستان! این شیوه چه نتیجه‌ی مثبتی برای لار به ارمغان آورده است که باز هم به ادامه‌ی آن می‌پردازند؟
شاید به این نیندیشیده‌اند که روزی یکی از خودشان (چون من هم در این آب و خاک بالیده‌ام) دست به کار راستی‌آزمایی تاریخ خودساخته‌شان بزند! چندین سال عمر گران‌بها در این راه صرف کرده، کورسویی در تاریخ این سرزمین روشن نماید. اینجاست که پرسش‌ها بی‌پاسخ میماند! بزرگواری گفت: «دیگر غول از چراغ بیرون آمده است». غول راستی‌ها، به دور از هرگونه تعصبی. برای من لاری، گراشی، اوزی و… یکی است. همه دوست و عزیز. لار، گراش، اوز و… بخشی از یک سرزمین، به نام پارسِ (فارسِ) ایران عزیز. با یک زبان و چندین گویش.
هدف از نوشتن کتاب «خطه لار…» و «ذره‌بین تاریخ» در این سایت (گریشنا) نیز همین بوده و است. ما کاری بر پایه تاریخ علمی آغاز کرده‌ایم و در اندازه‌ی توان آن را دنبال می‌کنیم. اگر تاریخ‌خوانان و تاریخ‌نگاران امروزینِ این سرزمین به آن روی خوش نشان ندهند، این «غول» به چراغ باز نخواهد گشت! من نیز ناخشنود نبوده و نیستم. چرا که آیندگان داوری خواهند کرد. هدف ما آگاهی مردم از تاریخ راستین پدران و اجدادمان است. تا راه رفته‌ی آنها را که به کامیابی و بهروزی نینجامیده، تکرار نکنیم. اکنون فرصتی ناخواسته از خیزش دوباره‌ی بیماری «کرونا» دست داده است تا مردمِ در خانه نشسته، پاره‌ای از وقت خود را به مطالعه بگذرانند.
هدف از برپایی «ذره‌بین تاریخ»، به چالش کشیدن تاریخ محلی به ویژه «تاریخ محلی لار» بوده و است. تاریخی که «غرابتی دارد». «قاضی غفاری» در سال ۹۷۲ ه.ق. صفحه‌ای از کتاب تاریخ خود را که در هند نوشت، به سلاطین «جزیره لار» در خلیج فارس اختصاص داد. او از وجود شهری در فارس با همین نام بی‌خبر بود. و از منبع خود نیز نامی نبرد. می‌توان گفت نخستین کسی که سی و چند سال بعد، از وی اقتباس کرد «امین احمد رازی» بود. او به مکان جغرافیایی لار توجه نکرد ولی چون «تفاوت فاحش در مدت» از زمان حاکمیت «گرگین لاری» با «گرگین میلاد» عصر اساطیری کیخسرو کیانی دید، آن را باز گو کرد. شوربختانه به این موضوع توجه نگردید. چون برای کسانی که مکان جغرافیایی «لار» برایشان مهم نبوده، پس و پیش نام یک فرد (گرگین) در چند هزار سال هم قابل چشم‌پوشی است. ولی برای پژوهشگر تاریخ علمی، اینگونه نیست.
زمانی که «روانشاد اقتداری» درسال ۱۳۳۴ه .ش. «لارستان کهن» می‌نوشت،کتاب «هفت اقلیم، رازی» را نخوانده بود! (دست کم، من چنین می‌پندارم) زیرا استاد نوشته: «چنین کتابی دیده نشده است(!) و آنچه به نام هفت اقلیم می‌شناسیم هفت اقلیم امین احمد رازی است(!) که مربوط به لارستان و سلاطین میلادی محلی لار نیست وانگهی مؤلفش هم لاری نیست (گویا هر کسی باید تاریخ شهر خودش را بنویسد! متأسفانه این برداشت هنوز در میان خوانندگان دیده میشود!)» (لارستان کهن ص۱۳۰، ۱۳۷۱).
در حالی که مرحوم «سید علاءالدین مورخ لاری» که «تاریخ لارستان» را در سال ۱۳۳۶ ه.ش. نوشته، آن کتاب را خوانده، و همان ایراد را بر «غفاری» وارد کرده است. مرحوم «مورخ لاری» می‌نویسد: «هفت اقلیم که تقریبا چهارصد سال پیش نوشته شده و مؤلف آن بطوریکه ذکر می‌کند وضعیت قدیم لار را از کتاب جهان‌آرا نقل می‌کند،که گویا لاری بوده [به حواشی فصل پنجم کتاب تاریخ لارستان ص ۱۳۱ که توسط دکتر وثوقی نوشته شده، مراجعه نمایید، تا دنباله‌ی سردرگمی را شاهد باشید.]… و نام انسال وذراری گرگین نیز آن کتاب نوشته است، که با شجره‌نامه گرگین میلاد و عقابش که نگارنده این کتاب (مورخ لای) از تاریخ قدیم لار (!) بدست آورده مغایرت دارد…. و تعداد آنها نیز از شجره‌ایکه نگارنده در این فصل می‌نگارد بسیار کمتر است و صحت و سقم آن با خداست.» (تاریخ لارستان ص ۱۱۴، ۱۳۷۱).
البته مرحوم «مورخ لاری» به بهانه‌ی «کهنه و مندرس» بودن کتاب «تاریخ خطی قدیم لار»، که یکی از منابع مورد استفاده خود دانسته، از ارائه‌ی آن سر باز زده است! (به نظر می‌رسد برای شانه خالی کردن از ارائه سند به کار برده‌اند، زیرا همه می‌دانند که کتاب قدیمی، کهنه و مندرس است و البته پربها!)
اکنون پس از سال‌ها مطالعه و کنکاش بر ما روشن است که چنین کتابی وجود خارجی نداشته وندارد. و تنها دست‌نوشته‌هایی که پیش از «تاریخ لارستان» و «لارستان کهن» وجود دارد، «دره التواریخِ» «شیخ علی ستاری (ادبی)» نوشته شده در سال ۱۳۴۹ه.ق. برابر با ۱۳۱۰ ه.ش.، و «منتخب التواریخِ» «حبیب‌الله انصاری اشکنانی» که رونویسی از «دره التواریخ» در سال ۱۳۵۲ ه.ق. است، می‌باشد.
البته مرحوم «ستاری (ادبی)» بدون پنهان‌کاری و با شجاعت، کتاب را نوشته‌ی خود می‌داند. او نمی‌گوید از کسی یا جایی برداشت کرده است. و این سبب شده تا تاریخ‌سازان لار به او روی خوش نشان ندهند. در حالی که دست‌نوشته کسی که از او رونویس نموده، در کتاب «تاریخ مفصل لارستان» به چاپ رسانیده‌اند! در غیر این صورت، چرا باید تاریخ‌سازان لار به «شیخ علی ستاری » که تا سال ۱۳۸۰ ه.ش. زنده بوده، سری نزنند و از چند و چون نوشته‌اش آگاهی نیابند؟! به خاطر اینکه «اشکنانی» منبع خود را «تاریخ لارستان» (ص ۱ دست‌نوشته ایشان) دانسته، به پیروی از دیگر تاریخ‌سازان، او را همسو شناخته‌اند؛ کتابی که تاکنون کسی ندیده، تا چه رسد به اینکه بخواند! ولی مرحوم «ستاری» را چون بازی را به هم زده، غیر خودی دانسته‌اند و از دیدار و معرفی کامل او و کتابش سر باز زده‌اند.
دوستان این رحیمی نژاد لاری چی به اچمی ها گفته؟
دیگه استاد پته همه را روی آب انداختید.من وقتی خودم می روم لار نوشته لارستان بزرگ خدا به من دوتا چشم داده کجاش بزرگه ولی وقتی میرم شیراز و یا جهرم که بزرگتر از لار هست ننوشته این عبارت .پس نتیجه می گیریم همیشه اغراق می کنند .لار کجاش بزرگه .شهری که هنوز نرفتی به شهر خور و براک و لطیفی می رسد .
جالب اینجاست توی ورودی شهر لار نوشتن اولین خواستگاه حکومت اسلامی.ایا این صحت داره؟؟یعنی ابر شهرهایی مث تبریز و اصفهان و شیرازو ….اینا خواسته هاشون حکومت اسلامی نبوده توی اون دوران؟؟؟
تاورنیه می گوید: هلندی ها مجبورند که در لار خانه داشته باشند، برای اینکه بارهای ابریشمشان که از اصفهان می اید در انجا باید پایین اورده شترها را عوض کنند، زیرا شتر هر ولایتی نباید از ولایت خود تجاوز کند، به علاوه شترهایی که از اصفهان می ایند طاقت گرما ندارند و باید بارهاشان را تسلیم شترهای گرمسیری بدهند. نظر به این احتیاج اغلب حاکم لار مدتهای مدید انها را معطل می کند تا شتر تازه برایشان حاضر نماید و این موضوع موجب خسارت زیاد برای انها می شود. زیرا کشتی هایشان که در هرمز منتظر بارگیری ابریشم هستند، هر روز مبالغ گزاف خرج دارند و هیچ چاره برای این کار ندارند، مگر اینکه مبلغی به حاکم لار نیاز کنند تا زودتر شتر به انها برساند و لوازم حرکتشان را فراهم نماید.
در جواب دیده بان تقلبی!
لطفاً کمی مطالعه ات در مورد تاریخ معاصر بیشتر کن تا بدونی چرا لارستان اولین خاستگاه حکومت اسلامی هستش… بارها گفتم پرده تعصب عده ای قلیل در مورد شهر لار هیچ تاثیری بر عظمت لارستان کهن نخواهد گذاشت و این تلاش ها بسان پاشیدن مشتی خاک بر خورشید است که عاقبت همین خاک به صورت پاشنده پاشیده میشود و چیزی که برایش میماند همانا روسیاهی است و بس !
یکخورده اطلاعاتت ببری بالاتر بد نیست ، اگر روی نقشه نگاه کنی می بینی که لارستان هم از جهرم بزرگتره هم از شیراز ،،، اگر میگم اطلاعاتت ببر بالاتر برای خودت میگم شاید این حرفو تو جمع زدی و ضایع شدی
من نمیدونم چرا این لاری ها از کلمه اچم بدشون میاد ، اتفاقا بنظرم خیلی عالیه ،،، اگر یک گراشی به ما گفت لارییی ،،، ما با اقتدار سرمون بالا میگیریم و میگیم برو اچمییییییییییی
وای چقدر خوبه !!!
چندروزیست فایلی صوتی درفضای مجازی دست به دست میشودکه درآن به اچمی زبانهاتوهین وفحاشی شده واین صدا متعلق به فردیست که خیلی دوست دارد معروف شود وبرای رسیدن به این هدف هرروز دست به کاری میزند…
خودرانخودهرآشی کرده.ازانتخابات وفعالیت شبه سیاسی وتشکیل تشکل وحزب گرفته تا راه انداختن جریانات واختلافات بین طایفه ای درشهرویادرمنطقه.
جالب اینکه درهیچکدام هم موفق نبوده وکسی برای حرفهاش ارزشی قائل نیست.حتی دربین همشهریانش هم منفورشده.
برایش هم مهم نیست که شهرش سودببردیازیان کند.
برایش مهم نیست مردم شهرش یامنطقه سودکنندیازیان.
امابایدگفت که:
برادرعزیز.
دکترخودخوانده:
ادب.نزاکت.شعوراجتماعی ودلیل وبرهان جزو اولین ملزومات برای ورودبه یک بحث وانکاریاتاییدیک نظرهست.
وچنین بی ادبانه تاختن به طرف مقابل وتوهین وفحاشی … چون پیشینیان گفته اندکه:
ازکوزه همان برون تراودکه دراوست.
وازطرفی هم ازفعالین محترم منطقه اچمستان وتمام اچمی های محترم میخوام که این قضیه روبه جدازطریق قضایی پیگیری کنندتادرس عبرتی باشدبرای همه هتاکان وفحاشان.
درود برهمه مردم شریف لاروگراش واوزوخنج .
در جواب دیدبان اصلی
بزرگی به عقله نه به قد
این رحیمی نژاد لاری در مورد اچمی ها چه…..کرده؟
تاریخ و بزرگیتون چه به درد مشکلات مردم و منطقه میخوره شما که منبع عقلید شمایی که خیلی بزرگید تا الان چه بزرگی برای منطقه به بار اوردید جز تفرقه؟
استاد محسنی
در صورت امکان افشاگری و شفاف سازی رو به یه زمان دیگه موکول کنید.
آخه میترسم دکتر (ک . ر . ل ) بیاد و ما رو ببنده به فحش و ناسزا
ل ا ر از امروز هر روز کوچولو تر میشود.
به امید جدا شدن بیرم جویم و بنارویه
نگاه کردم به نقشه از جهرم هم کوچیکتر بود .من خانه و آبادیش میگم وگرنه طبس و کویر لوت هم بزرگه.بزرگی برای لامرد خوبه که توی بیابون اش گاز و نفت داره ولی لار فقط چند تا درخت کنار و خر لاری(که به آن تازگی قوچ لارستان )می گویند.
سلام علیکم !
خود کرده را تدبیر نیست!
شادروان اقتداری در میانمان نیست ، خدایش ببخشاید!
مهتمم و ساعی در مرقوم این کتاب ((زبان لارستانی)) و (( لارستان کهن )) خدایش بسلامت و عمری مدید نگهدارش ، حی و زنده در حیات هستند! چرا نخواهیم بپرسیم و بدانیم از زندگان که خدای نکرده چون اشکنانی بعد از عمر صد ساله جویای علت و اسباب این مهتمم در اهتمام و مساعی کتاب بدانیم! برای مفهوم بیان این کتاب از مهتمم دعوت کنید! سپاسگزار اکبر-ح
در جواب دیده بان به اصطلاح اصلی باید عرض کنم باید به خودت و دارودسته ات بقبولون که زبان منطقه فقط اچمی هست و بس