ذره‌بین تاریخ ۵۳: فارس از روزگار قاجار تاکنون

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: در ذرّه‌بین تاریخ ۵۲ تقسیمات کشوری تا میانه سلطنت ناصرالدین‌شاه قاجار را آوردیم و نوشتیم که از آن پس، «بنادر و جزایر خلیج فارس» از ایالت فارس جدا شد و یکی از ۲۷ ایالت و ولایت شمرده شد. همچنین نگاشتیم که ایالات را والی و ولایات را حاکم اداره می‌کرد. نیز […]

۲۱ مرداد ۱۴۰۱

ذره‌بین تاریخ ۵۱: سرزمین پارس در روزگار صفوی

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: در ذرّه‌بین گذشته (شماره ۵۰) از تقسیمات فارس در روزگار ایلخانان مغول آوردیم و نگاشتیم که تا آن روزگار از شهری به نام «لار» در جنوب ‌خاوری فارسی سخنی در میان نیست و هیچ گزارشی از وجود آن در منابع تاریخی و جغرافیایی داده نشده است. نخستین گزارش درباره‌ی «ولایت ‌لار» […]

۷ مرداد ۱۴۰۱

ذره‌بین تاریخ ۵۰: پیدایش لار در جغرافیای پارس در سده هشتم

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: در بخش پیش (ذرّه‌بین تاریخ ۴۹) از تقسیمات پارس به پنج کوره (خوره = شهرستان) به‌یادگارمانده از روزگار باستان تا تاخت‌وتاز مغول نوشتیم. همچنین آوردیم که تا این تاریخ (۶۲۳ ھ.ق. / ۱۲۲۶ م.) آبادی‌ای به نام «لار» در فارس را هیچ مورّخ و یا جغرافی‌نویسی گزارش نکرده است. به طور کلی، […]

۳۱ تیر ۱۴۰۱

ذره‌بین تاریخ ۴۹: کوره‌های پارس از روزگار عباسیان تا مغول

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: پیش از پرداختن به دنباله‌ی جغرافیای سیاسی پارس، پاسخ به عزیزی گرامی در یکی از شبکه‌های اجتماعی را لازم می‌بینم. ایشان دو نکته را یادآور شده‌اند: نخست، من را به خواندن کتابی با نام «شهرستان‌های ایرانشهر زمان پیروز ساسانی» فراخوانده‌اند. باید اعتراف کنم چنین کتابی را تاکنون ندیده‌ام، چه برسد که […]

۲۴ تیر ۱۴۰۱

ذره‌بین تاریخ ۴۸: مهم‌ترین شهرهای پارس تا پایان ساسانیان

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: «پارس» سرزمین بنیادی «کوست نیمروز» ایرانشهر در روزگار ساسانی «پارس» با نشان بنیادی «ایرانشهر» بخش جنوبی کشور را تشکیل می‌داده است. در رساله‌ی شهرهای ایران قابل توجه‌ترین متن مدوّن پهلوی در جغرافیای ایران ساسانی این ایالت به پنج شهرستان (استان) تقسیم می‌شده است. ۱- استخر، ۲- دارابگرد، ۳- شاپور، ۴- گور […]

۱۸ تیر ۱۴۰۱

ذره‌بین تاریخ ۴۷: پارس در روزگار باستان

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: در بخش پیش، از جایگاه جغرافیایی پارس در فلات ایران و چگونگی تقسیمات جغرافیایی آن از نگاه جغرافی‌نگاران باستان آوردیم پارس در روزگار شاهنشاهی ماد «هرودُت» مورخ نام‌آشنای یونانی در سده پنجم پیش از میلاد، «پارس» را یکی از ایالت‌های پادشاهی ماد معرفی می‌نماید و می‌افزاید، حاکم ایالت پارس از سوی […]

۱۰ تیر ۱۴۰۱

ذره‌بین تاریخ ۴۶ – دوره‌ی جدید: جغرافیای سیاسی پارس با چاشنی تاریخ

هفت‌برکه – غلامحسین محسنی: همراهان گرامی، از این پس در «ذرّه‌بین تاریخ» کوشش داریم تا جغرافیای سیاسی پارس را با چاشنی تاریخ به شما بزرگواران پیشکش نماییم. امید که بپسندید. بهره‌مندی و توانمندی مردمان هر سرزمینی ریشه در شناخت درست و چگونگی زیست نیاکانشان دارد تا راه و روشی را که پیشینیانمان را به پیروزی […]

۳ تیر ۱۴۰۱