راضیه یوسفی : «برنش» کلمهایست که نه تنها کودکان را به وجد میآورد، بلکه تمام ردههای سنی را تحت تاثیر خود قرار میدهد. شاید بتوان گفت برنش عاملی برای به وجود آوردن هیجان، تخلیه هیجان، ایجاد واکنش، به وجود آوردن حس رقابت و … است. کمتر کسی به اصل برنش ایراد وارد میکند. اما تغییراتی که در سالهای اخیر در امر برنش صورت گرفته است، باعث ایجاد نظرات موافق و مخالف در این امر شده است.
در سالهای پیش، برنش در مناسبتهای خاص کاربرد داشت و تعداد این مناسبتها به تعداد انگشتهای دست بود. ولی حالا به هر بهانه و عنوانی برنش جایگاه ویژهای در زندگی پیدا کرده است. دختر فلانی از مراسم اعتکاف برگشته است، برویم برنش! پسر فلانی از دبی برگشته است، و این اولین سفرش است، برویم برنش!
مساله تنها به اینجا ختم نمیشود. برخی افراد از اصل برنش استفاده نابجا میکنند، و نوعی برتریجویی را وارد قضیه برنش کردهاند. میزان علاقه به فرد مورد نظر برای برنش با تعداد و میزان هزینهی پرداختی برای خرید کالای مورد استفاده در برنش ارتباط مستقیمی دارد! هر چه میزان علاقه بیشتر، کالای استفاده شده در برنش گرانتر! و بالعکس. چشم و همچشمی در ماههای خاص که مراسم و جشنهای ازدواج بیشتری در آن برگزار میشود بازار گرم و پررونقی دارد. زن نقی شکلات مکنتوش و اسکناس دو هزاری برای عروس و داماد برنش کرد. زن تقی مکنتوش و پنج هزار تومانی برنش کرد و الی آخر.
در مراسم عروسی که رسم بر بُردن برنش برای خانوادهی عروس و داماد است، بر اساس این که «خجالتاش را دارند یا نه»، یا به زبان سادهتر، آن فرد در مراسم مختلف چه چیزی برایشان آورده است و میزان تقریبی آن چقدر بوده است، برنش را انتخاب میکنند. میزان کالای «برنشآورنده» و میزان کالای «برنشگیرنده» ارتباط تنگاتنگی دارد.
بعضی افراد شیطنتشان گل میکند و کارهای عجیب و غریبی انجام میدهند. شاید شما هم بر حسب اتفاق جعبههای شکلات و کاکائو که در مراسم مختلف برایتان میآورند را بررسی کردهاید. جعبهی کیتکات را باز میکنی، ردیف اول کیتکات است، اما ردیفهای بعدی ویفر کاکائویی آناتا با جلد آبی! درگیری سرخ و آبی را تداعی میکند! زیر لب چند جمله را یواشکی به آورندهی برنش میگویی!
دوستی تعریف میکرد به جای شکلات، یک کیسه نمک ۱۰۰۰ گرمی را جاسازی کرده بودند! دیگر بماند از هر چه جعبههای شیرینی و شکلات که از تاریخ انقضایشان یک سال گذشته است! چه حالی میدهد بر اساس شواهدی، آورندهی برنش را به یاد بیاوری و …! نمیدانم چه اجباری برای رد و بدل کردن اینگونه برنشهای عجیب و غریب است.
نحوهی ریختن برنش هم متفاوت است. بیشتر اوقات تمام محتویات جعبه برنش میشود. گاهی نصف آن برنش میشود و نصف دیگر آن برای خود فرد باقی میماند یا به صورت اختصاصی به فرد مورد نظر داده میشود. در بعضی موارد هم برنش اصلا صورت نمیگیرد و به صورت دستی به تک تک افراد داده میشود.
عدهای بر این باورند که برنش نوعی حیف و میل و پایمال کردن است. به جای ریختن برنش، محتویات جعبه یا میزان پولی را که برای برنش در نظر گرفتهاند به فرد مورد نظر بدهند تا هم نوعی دستگیری برای فرد شود و هم جلو تکامل و پیشرفت برنشهای عجیب و غریب گرفته شود. ولی به نظرم برنش با صدای هیاهو، جنجال و تکاپو آمیخته است. زیبایی برنش به پر سر و صدا بودنش است. هیجان دیدن صحنهی پرشور و نشاط برنش کمتر از هیجان جمعآوری برنش نیست. آن را به سادگی از دست ندهیم!