بستن

سفر قطر ۶: قطر از اقتصاد گازی تا تحریم عربی

هفت‌برکه – صادق رحمانی: اقتصاد قطر به گاز وابسته است. این کشور بزرگ‌‌ترین صادر کننده گاز طبیعی مایع (ال‌ان‌جی) در جهان است. درآمد خالص قطر از صادرات نفت و گاز در سال ۲۰۱۴ میلادی حدود ۳۸ میلیادر دلار برآورد شده است. تولید نفت این کشور کم و روزی نیم میلیون بشکه است. بیشتر مشتری‌های نفت و مواد پتروشیمی قطر، کشورهای آسیایی مانند ژاپن هستند. واحد پول این کشور ریال قطر است. منبع درآمد ارزی کشور، صادرات نفت خام و گاز طبیعی است.

قطر به علت پیش‌دستی در بهره‌برداری از میدان گازی پارس جنوبی (که قطر آن را «میدان شمالی» می‌نامد) توانسته ‌است بیش از ایران از این میدان گازی مشترک، گاز طبیعی استخراج کند و به رشد سریع اقتصادی دست یابد.

این روزها که روابط سیاسی و اقتصادی ائتلاف عربی به رهبری عربستان سعودی با قطر به هم ریخته است، روابط تجاری با کشورهای ایران و ترکیه به اوج خود رسیده است. قطر کشوری وابسته به واردات است.  پیش از این حدود نیمی از مواد خوراکی مصرفی از مرز زمینی با عربستان وارد می‌شد.حاج قنبر می گوید: کشور ترکیه  بهتر توانسته است در رقابت با ایران وضعیت بازرگانی خود را پیش ببرد. اما شرکت های ایرانی تا بجنبند کار از دست رفته است. ایرانی ها معمولا اولویت را به هشتاد میلیون مصرف کننده ی داخلی می‌دهند و جمعیت دو و نیم میلیونی قطر را  در مرحله بعدی قرار می‌دهند.

درآمد کلان گاز و جمعیت کم در این کشور ساختار رفاهی بی کم و کاست برای شهروندان قطری ایجاد کرده است. درآمد سرانه این کشور با حدود ۱۳۰ هزار دلار آمریکا در سال، بالاترین میزان را در جهان دارد.

در ۵ ژوئن سال ۲۰۱۷میلادی عربستان سعودی، امارات متحده عربی، بحرین و مصر ارتباط دیپلماتیک خود را با قطر قطع کردند. این واقعه به بهانه حمایت قطر از افراطی‌گری و تروریسم رخ داد.

در ادامه قطع روابط دیپلماتیک، لیبی، دولت در تبعید یمن و مجمع‌الجزایر مالدیو نیز به جمع کشورهایی پیوست که روابط دیپلماتیک خود را با قطر قطع کرده‌اند. در پی این واقعه، نیروهای نظامی قطری از ائتلاف نظامی عربستان علیه یمن اخراج شدند. همه بندرهای عربستان هم به روی کشتی‌های قطری، کشتی‌ هایی که پرچم قطر را حمل می‌کنند و حتی کشتی‌‌هایی که متعلق به شرکت‌ها یا افراد حقیقی قطری هستند، بسته شد.

امارات متحده عربی هم، ورود کشتی‌های قطری را به بندر فجیره ممنوع کرد. همچنین عربستان دفتر محلی شبکه الجزیره را که متعلق به حکومت قطر است تعطیل و مجوز آن را لغو کرد. امارات هم شبکه بین اسپورت، متعلق به الجزیره را تعطیل کرد. محدودیت‌ها از قطع رابطه با قطر فراتر رفته و شهروندان عربستان، مصر، بحرین، امارات، لیبی و یمن از سفر، زندگی یا عبور از مرزهای قطر منع شده‌اند. کسانی که شامل این محدودیت می‌شوند ۱۴ روز فرصت داشتند تا خاک قطر را ترک کنند. شهروندان قطر هم همین اندازه فرصت داشتند تا عربستان، امارات و بحرین را ترک کنند.

حاج عبدالله می‌گوید: در چنین وضعیتی، بین بسیاری از خانواده‌های قطری که با خانواده‌های مصری، عربستانی و اماراتی وصلت داشتند دچار مشکلات عدیده‌ای شدند. برخی با خانواده قطری خاک آبا و اجدادی خود را ترک کردند و برخی که تابعیت غیر قطری داشتند در صورت خارج نشدن از کشور می‌توانند تابعیت قطری بگیرند. با این اوصاف کشور قطر توانست امنیت اقتصادی و روانی مردم خود را حفظ کند. سازمان عفو بین‌الملل پس از چندی اعلام کرد: سیاست‌های عربستان سعودی، بحرین و امارات متحده عربی در جریان بحران قطر، خانواده‌ها را از یکدیگر جدا و معیشت و آموزش هزاران تن از ساکنان حوزه خلیج فارس را نابود می‌کند.

به گفته عفو بین‌الملل به نقل از کمیته ملی حقوق بشر قطر، بیش از یازده هزار تبعه بحرین، عربستان و امارات در قطر زندگی می‌کنند. شمار زیادی قطری نیز در این سه کشور سکونت دارند و زندگی همه این افراد تحت تاثیر تصمیمات اخیر قرار گرفته است.

در پی این تحریم‌ها، ایران مرز هوایی خود به روی قطر را باز و تامین نیازهای خوراکی و همکاری گسترده با قطر را پیشنهاد کرد.

همه‌ی بازاری‌های سوق واقف کالاهای ساخت ایران و ترک و چین داشتند. و اذعان داشتند که  قطر  بعد از محاصره اقتصادی مخالفانش به روابط با ایران افتخار می‌کند و از ایران بابت باز گذاشتن مرزهای آبی به روی قطر سپاسگزار است. البته سالهاست که قطر با عربستان سعودی بر سر مرزهای خود بگو مگو دارد. پیشینه اختلاف‌‌های مرزی و سرزمینی عربستان سعودی با قطر به میانه‌های سده نوزدهم میلادی باز می‌‌گردد. اختلافات مرزی و سرزمینی عربستان سعودی و قطر شامل باریکه‌ای از زمین‌‌های جنوبی قطر می‌شود. عربستان سعودی مدعی مالکیت ۳۷ کیلومتر از سواحل جنوب شرقی قطر است و دو کشور در مورد مرزهای جنوب غربی و خلیج سلوا نیز با یکدیگر اختلاف ارضی دارند.

بنابراین، اختلافات مرزی و سرزمینی میان دو کشور از خلیج سلوا واقع در جنوب باختری قطر آغاز و تا خور العدید واقع در جنوب خاوری قطر امتداد می‌یابد. ابوظبی نیز به اراضی جنوب شرقی قطر ادعاهایی دارد.

در سپتامبر سال ۱۹۹۲ نیروهای نظامی عربستان سعودی به خاک قطر تجاوز کردند و بخش‌هایی از خاک این کشور را به تصرف درآوردند. به دنبال آن، قطر اجرای قرارداد مرزی ۱۹۶۵ با عربستان سعودی را به حال تعلیق درآورد و به عنوان اعتراض از شرکت در نشست‌های شورای همکاری خلیج فارس خودداری کرد.

پس از سه ماه کشمکش، سرانجام با میانجی‌گری مصر، دو کشور موافقت‌نامه‌ای برای حل و فصل اختلافات مرزی‌شان منعقد کردند.

در این صفحه گریشنا می‌توانید هر شب ساعت ۱۲ #سفرقطر را دنبال کنید?

http://bit.ly/Ger-Qatar

مدیر گروه مطالعات فرهنگی رادیو فرهنگ سردبیر نشریه افسانه ویِژه گراش شاعر، پژوهشگر فرهنگ عامه، تاریخ و ادبیات در جنوب فارس مدیر انتشارات همسایه مدیرعامل موسسه فرهنگی هفت برکه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

0 نظر
scroll to top