انتقاد‌پذیری صفت ضروری مدیران و مسئولین

حسین عالمی- دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت: در تاریخ آمده است که یکی از سلاطین یونان باستان عده‌ای کارشناس و منتقد را در کاخ خود به کار گماشت تا در ازای حقوق، برنامه ها و عملکرد او را به نقد بکشانند و اشکالاتش را به او گوشزد نمایند چرا که تلخی آغازین نقد به شیرینی فرجامش می ارزد.

امروزه اگر بخواهیم در مورد موضوعی یا شخصی مطلبی بنویسیم و آن شخص و عملکردش را نقد کنیم و در مورد آن اظهار نظر نماییم ، فوراً شمشیر کشیده و در یادداشت ها و اظهارات مشعشع، منتقد را به سکوت فرا می‌خوانند و وی را به تندروی، قضاوت عجولانه و تضعیف آن نهاد یا شخص متهم می کنند و در آخر بدون هیچ استدلال و توجیه خاصی نقد او را رد می کنند و به این عنوان که چون مسئولین ما خیلی مسئولند، پس از هرگونه خطا و لغزشی مصون و لذا جا برای نقد مهیا نیست.

موانع نقد پدیری

از مهم ترین ویژگی‌های هر مسئول ، می‌توان به انتقاد پذیری و انتقاد ناپذیری آن مسئول اشاره کرد . عدم پذیرش انتقاد عوامل و ریشه‌های فراوانی دارد؛ که یکی از این عوامل از مبانی نظری و فکری مسئولان ما نشات می گیرد، در مبانی فکری مسئولین ما، جایی برای تعدد و تنوع فهم‌ها از یک واقعیت لحاظ نشده است، علت بعدی، به شکاف آشتی‌ناپذیر جامعه برمی‌گردد، لایه های فرهنگی مختلفی در گراش وجود دارد، نمایندگان و طرفداران این لایه‌های فرهنگی امکان گفتگو با یکدیگر و رسیدن به تفاهم را باور ندارند، به همین سبب نقد کردن در چنین فضایی خیلی زود به دشمنی و تخاصم و تلاش برای حذف می‌انجامد ، در میان این عوامل نمی توان ضعف اخلاقی را نادیده گرفت، تکبر و خود بزرگ‌بینی و فقدان فروتنی در افراد می تواند مانعی جدی در برابر نقد شدن ایجاد کند.

جامعه‌ی انتقادناپذیر

محیط و شرایط حاکم بر جامعه نیز در پرورش مسئولینی انتقاد ناپذیر سهم بسزایی دارد و اگر این محیط نامناسب باشد و خود در مسیر عدم انتقاد حرکت کند، حتی اگر انتقادپذیرترین افراد را در جایگاه های مختلف این سیستم انتقاد ناپذیر قرار دهیم می‌بینیم که آن فرد نیز بعد از مدتی تبدیل به شخصی انتقاد ناپذیر می شود . برخی از مدیران فکر می‌کنند برای اینکه مسئولیت و جایگاه قدرت آن‌ها اعتبار داشته باشد باید به عنوان شخصیتی استثنایی و غیر قابل تکرار شناخته شوند، همین امر آن‌ها را نسبت به انتقاد حساس می‌کند. در کنار این نباید “نظریه توطئه” را هم در عدم تحمل انتقاد از سوی مسئولین نادیده گرفت .فقدان اعتماد به نفس و این واقعیت که اغلب مسئولین و سیاستمداران می دانند که شایستگی جایگاهی که در آن قرار دارند ، را ندارند باعث می شود هر حرکتی را نوعی تلاش برای ساقط کردن خویش تلقی کنند .

سازنده یا غیر منصفانه

اما به راستی ، چه ملاکی برای تشخیص انتقاد‌های سازنده و منصفانه از غیر منصفانه است ؟و اینکه در مورد یک موضوع مورد مناقشه حق با کدام طرف است؟ بهترین مرجع حل اختلاف و تشخیص دهنده انتقاد های منصفانه از غیر منصفانه و غلط ، افکار عمومی و مردم هستند . البته باید شرایط طوری فراهم باشد که در مورد موضوع مورد انتقاد، طرفین بتوانند آزادانه موارد خود را مطرح کنند. همواره در نگاه به موضوعات چه انتقادی و چه غیر انتقادی افکار عمومی ارجح  است بدین ترتیب مطالبی که به عنوان کامنت یا نظرات در قسمت خبرها و یا مطالب در سایت های خبری شهر  از طرف مردم گذاشته می‌شود اهمیت خاصی دارد و جهت و خط فکری مردم را در مورد رد و یا قبول آن پدیده نشان می دهد .

در پایان می توان گفت افرادی با نقد در تضادند که بسیاری از اعمالشان در خفا و پنهان است و از روشن شدن موضوع و حقیقت واهمه دارند.. به امید روزی که آستانه تحمل مسئولین جامعه و شهرستان ما بالا رود و انتقاد را به مثابه تخریب، تضعیف و … ندانند.