محمدعلی شامحمدی: همهساله چند روز قبل از رسیدن نیمه شعبان و زادروز امام زمان (عج)، مردم برای درگذشتگان و عزیزانشان که اسیر خاک هستند برات میدهند. در گراش بیشتر خوراکیهایی که برای برات در نظر گرفته میشود زولبیا، بامیه و کیک است. ولی از قدیم کوزههای کوچک براتی برای کودکان و یا نوزادانی که در چند ماهه اول تولد فوت میشوند خیرات میشود. این کوزهها از جنس سفال است و داخل آن را شربت گلاب یا طارونه میریزند. کوچک بودن کوزه به این دلیل است که به راحتی در دستان کودک خردسال جای بگیرد و قابل حمل باشد و یک بچه بتواند به آسانی آن را جابجا کند.
خنکای کوزه براتی ما را آماده شب برات میکند. مقدار شیرینی که در کوزههاست مخصوص خانوادههاییست که یک کودک را در نوجوانی از دست دادهاند و بر این باورند که با شربت دادن در این شب، فرزندانشان در دنیایی دیگر (بهشت کنار حوض کوثر) سیراب میشوند.
این شب در فرهنگنامهها و متون به این دلیل برات نامیده شده که بنا بر روایت، خداوند در این شب برائت رهایی از جهنم را به بندگان خود میدهد. در شب برات فرشتگان به حکم الهی حساب عمر و تقسیم رزق میکنند.
شاید حافظ نیز نیمه شعبان و شب برات را شب قدر دانسته و در غزل معروف خود شب قدر و شب برات را با هم آورده:
چه مبارک سحری بود چه فرخنده شبی
آن شب قدر که این تازهبراتم دادند
منتشر شده در افسانه گراش شماره ۳۵