هفت‌برکه: تعداد دستفروشان در سطح شهر روزبه‌روز بیشتر می‌شود اما با وجود درخواست خود دستفروشان برای داشتن مکانی ثابت برای کسب‌وکارشان، هنوز مکانی قطعی برای ساماندهی آنها وجود ندارد.
در این وضعیت اقتصادی و با افزایش تورم و بالا رفتن نرخ اجاره‌ی فروشگاه‌ها، به تعداد افرادی که برای داشتن درآمد دستفروشی می‌کنند افزوده شده است. در حال حاضر بساط دستفروشان را بیشتر در بلوار شهدا، جلوی اداره آموزش و پرورش، می‌بینیم اما این تنها مکان فعالیت آنها در شهر نیست. با یک گردش در سطح شهر می‌توانیم آنها را در هر نقطه از شهر ببینیم.
علاوه بر این که خود دستفروشان از نداشتن مکانی ثابت برای فعالیتشان ناراضی هستند، کاسبان و مغازه‌داران نیز دستفروشان را رقیبان مزاحمی برای کسب و کار خود می‌دانند. ایجاد ترافیک و تولید سروصدا در مکان‌های مسکونی نیز از مشکلاتی است که ضرورت ساماندهی هر چه سریع‌تر دستفروشان را یادآوری می‌کند.
با این حال، پیگیری خبرنگار هفت‌برکه از شهرداری گراش در مورد برنامه‌های شهرداری و شورا برای ساماندهی دستفروشان بی‌پاسخ ماند.
رییس اداره صمت: شهرداری متولی اینهاست
اما اسماعیل بلبلی، رییس اداره‌ی صمت، در گفت‌وگویی تلفنی پاسخگوی ما بود: «موضوع ساماندهی دستفروشان چندین بار در کارگروه تنظیم بازار شهرستان مطرح شده است و حتی دو سال قبل به اتفاق شهردار، جهاد کشاورزی، راهنمایی و رانندگی و اصناف بازدیدهایی انجام شد و چند مکان نیز پیشنهاد داده شد و مقرر شد که کار انجام شود.»
او با اشاره به مکان‌های پیشنهادی برای استقرار دستفروشان گفت: «سه مکان پیشنهادی از طرف صمت و اصناف مطرح شد: کنار برکه حاج اسدالله، جلو گلزار شهدا و روبه‌روی ترمینال. ما این سه مکان را معرفی کردیم و بعد از انجام گفت‌و‌گو و شنیدن نظرها و موافقت شهردار و راهنمایی و رانندگی، ساماندهی دستفروشان روبه‌روی گلزار تصویب شد. قرار شد شهرداری این موضوع را پیگیری کند و چون واحد صنفی ندارند، حداقل سد معبر نگذارند تا از این بی‌نظمی بیرون بیایند.»
او ادامه می‌دهد: «حجم بیشتر ترافیک دستفروشان در سمت گلزار و بلوار شهدا است. آنجا خیلی شلوغ است. شهرداری گفت من ساماندهی می‌کنم. بعد گفتند این زمین در بخش راه و شهرسازی به مشکل خورده است و قرار شد یک مکان دیگر تعیین کنند. در جلسه آخر ما در گشت تنظیم بازار شهرستان خیلی از اهالی بازار مرکزی به ما اعتراض کردند و ما انتقال دادیم به فرمانداری و معاون فرماندار، مهندس جعفری. این دو نفر واقعا پیگیر هستند و قرار شد دستفروشان به یک زمین که متعلق به شهرداری است در پشت آزمایشگاه امام حسین(ع) بروند.»
اداره صمت نمی‌تواند روی دستفروشان نظارتی داشته باشد
«کسی دستفروشی می‌کند که وضعیت مالی خوبی ندارد.» بلبلی با گفتن این حرف ادامه می‌دهد: «مردم دستفروش را با میوه‌فروش اشتباه می‌گیرند. ما کاری به فروش دستفروشان نداریم، بحث این است که پنج‌شنبه‌ها، بساط دستفروشان با انواع و اقسام جنس‌ها پهن است. انگار یک نمایشگاه یک‌روزه برگزار کرده‌اند. زودپز می‌فروشند؛ لباس و حتی مهر و تسبیح می‌فروشند؛ کمربند و تشک و پشتی می‌فروشند! دستفروش یعنی کسی که وضع مالی خوبی ندارد و می‌آید و به این طریق جنس‌هایش را می‌فروشد؛ ولی کسی که دارد درِ آلومینیومی و قابلمه و دیگ می‌فروشد، به نظر من دستفروش نیست و وضعیت خوبی دارد.»
رییس اداره صمت می‌گوید: «به جز گراشی‌ها، بقیه‌ی دستفروشان را نمی‌شناسیم و نمی‌دانیم از کجا می‌آیند و برای همین حتی اگر تخلفی داشته باشند، نمی‌توانیم نظارتی روی آنها داشته باشیم. از لحاظ بهداشتی که هیچ نظارتی روی آنها نیست و آشغال‌ها را در جوی آب می‌ریزند. در زمینه گران‌فروشی هم کاری از ما برنمی‌آید. چه کاری از ما ساخته است وقتی پروانه ندارند؟ به طرف می‌گوییم می‌خواهیم جریمه کنیم؛ کد ملی اشتباه برایمان می‌فرستد! برای رفع این موضوع، شاید سد معبر شهرداری بتواند کاری کند. جلسه‌ای هم با فرمانداری و آموزش و پرورش گرفتیم ولی هنوز اقدامی نشده است.»
دستفروشان: محلی بسازید تا همه یک جا جمع شویم
رضا امانی یکی از دستفروشان در خیابان گلزار شهدا است. او در گفتگو با مجید افشار، عکاس و خبرنگار هفت‌برکه، از خواسته‌ی دستفروشان برای داشتن محلی ثابت می‌گوید: «نظر من این است که محلی بسازند تا همه یک جا جمع شوند. نظر من این است یا خیابان ساحلی انتخاب شود و یا آخر گلزار. حرف از ساماندهی دستفروشان مربوط به ۲۰ سال پیش است اما هنوز هیچ به هیچ. مکانی در پشت مسجد علی ابن ابیطالب(ع) انتخاب شد و ما بساطمان را آنجا پهن کردیم. بعد مکانی کنار مسجد حاجی رضا؛ و دوباره ما را از آنجا هم بلند کردند. اگر جای مناسب باشد، خودمان خرج پهن کردن اسباب دستفروشی را می‌دهیم.»
او حتی چند پیشنهاد برای مکان ثابت دستفروشان مطرح می‌کند: «باید یک محوطه برای فعالیت ما در نظر گرفته شود. اوز، ارد و لار مکانی برای دستفروشان دارد اما گراش جایی ندارد. مکانی برای دستفروشان در نظر بگیرند که مردم هم عبور و مرور داشته باشند. بهتر است از کاسب کار هم سوال و تحقیق کنند نه این که خودشان یک تصمیمی بگیرند و محلی را معین کنند. سمت بالای بیمارستان باشد هم خوب است. جلو آتش‌نشانی کنار مسجد هم خوب است. ما خودمان هم راضی نیستیم مزاحم مردم باشیم. ولی وقتی جایی نیست ما هم زن و بچه داریم و خرج داریم مجبوریم این جا بایستیم.»
امانی می‌گوید: «من با پرتقال‌فروشی، دستفروشی می‌کنم. گاهی اذیتمان می‌کنند که اینجا برو، آنجا برو. شهرداری می‌گوید بروید در خیابان شیبانی اما آنجا نه سایه داریم و نه پارکینگ هست. وقتی در خیابان هستیم حداقل دو مشتری ما را می‌بیند. خیابان شیبانی هم پرت است و هم مشتری راه را گم می‌کند و سایه نیست. کجا باید بایستیم؟ راهور می‌گوید بروید در پیاده‌رو. شهرداری می‌آید می‌گوید در پیاده‌رو هم نایستید. ما بین این دو گیر کردیم. ما اجاره شهرداری را نمی‌دهیم. در کل راست می‌گویند، ولی بیایند جایی تعیین کنند، ما حاضریم اجاره دهیم. ما نزدیک به ۱۰ نفر هستیم. اجاره می‌دهیم اگر جایی تعیین کنند. مثل اوز که جای مناسبی دارد. از طرفی چهار تا غریب و غیر گراشی هم می‌آیند، در حالی که ما حتی جا برای پهن کردن بساط خودمان هم نداریم.»
او در مورد میزان نظارت مسئولین شهر روی فعالیت دستفروشان می‌گوید: «کسی نمی‌آید. فقط راهنمایی و رانندگی می‌آید و جریمه‌مان می‌کند و هر چند وقت یک بار شهرداری می‌آید و می‌گوید شلوغش نکنید. راهنمایی و رانندگی نظارت را به دوش شهرداری می‌اندازد و شهرداری به دوش راهنمایی و رانندگی!»
یکی دیگر از دستفروشان در بلوار شهدا به خبرنگار هفت‌برکه می‌گوید: «گفتند روبه‌روی بیمارستان برای استقرار ما تعیین کردند اما شروع نکردند و به جایی هم نرساندند. البته بین دستقروشان هم اتحاد وجود ندارد و یک دست صدا ندارد. مثلا این شخص جزو ما است ولی رفته است آموزش و پرورش مجوز گرفته و به فروشگاه فرهنگ اجاره می‌دهد. اگر همه با هم برویم خیابان شیبانی هیچ مشکلی نیست؛ ولی من بروم و بقیه نیایند که نمی‌شود. اگر همه بیایند، هیچ ناراحتی پیش نمی‌آید.»
دستفروش سوم که از جهرم آمده است، می‌گوید: «من از جهرم آمده‌ام. فعلا اوضاع خرید و فروش خراب است. یک روز خوب است و یک روز خراب. کل بازار خراب است. اگر جایی باشد مثل میدان بار ما همکاری می‌کنیم. یکی از دستفروشان گراشی از خود من سیب و نارنگی خرید اما جایی نبود که برای دستفروشی بایستد. چند نفر از دستفروشان گراش هستند دارند بار می‌فروشند و واقعا حق ما نیست که جای آنها را بگیریم.»
او ادامه می‌دهد: «شهرداری و راهور اینجا تا به حال برنامه‌‌ای نداشتند که جلو ما را بگیرند و هر کسی دارد کاسبی خودش را می‌کند؛ ولی در کل اگر میدان بار مشخص شود مثل اوز خوب است. آنجا مثلا می‌روی پول می‌دهی برای یک روز می‌ایستی و محصول خودت را می‌فروشی و مشتری می‌آید. آنجا خوب است ولی اینجا اوضاع بد و خوب دارد. الان دو روز است که بازار خراب است. الان دستفروشان گراشی خودشان اینجا جا ندارند. باید یک جا ثابت باشد، در این صورت نه ترافیک می‌شود و نه مشتری که اینجا می‌آید، پلیس راهور پشت سرشان چپ و راست جریمه‌شان می‌کند. ولی وقتی مکانی باشد، مردم می‌دانند باید بروند آنجا خرید کنند و جایشان مشخص است. اجاره کمی هم می‌دهند و ما از اجاره آن مشکلی نداریم.»
دستفروش چهارم مرودشتی است. او می‌گوید: «من از مرودشت آمده‌ام و پرتقال دارم. الحمدالله اوضاع خوب بوده. خدا برکت بدهد. کشتی بساط ما سه روزی است اینجا لنگر انداخته و همه آمدند و بردند. شهرداری ایرادی نگرفت بنده خدا. احترام گذاشتند و ما هم احترام قانون و شهرداری گذاشتیم و اذیت نکردیم و در راه نایستادیم. دوباره برمی‌گردم میوه و پرتقال خوب می‌آورم. راهور هم جریمه نکرده است و ما هم رعایت نظافت کردیم و سد معبر هم نشدیم. هر جایی بازار خوب باشد و مردم میوه را ببرند ما آنجا فعالیت می‌کنیم.»
باید دید که در نهایت برنامه‌ی شهرداری گراش به عنوان متولی اصلی این موضوع چه خواهد بود. در صورت ارسال پاسخ از سوی شهرداری و شورای شهر، این برنامه در هفت‌برکه منتشر خواهد شد.
