مسعود غفوری – سردبیر سایت هفت‌برکه: آیا رسانه‌ها باید جزو اولین جاهایی باشند که مطالبه‌گری می‌کنند، یا برعکس، باید جزو اولین جاهایی باشند که از آنان مطالبه می‌شود؟ باور کنید یا نه، افراد زیادی هستند که وقتی مساله‌ای در شهر پیش می‌آید، اولین مطالبه‌شان این است: چرا رسانه‌ها کاری نمی‌کنند؟ هر وقت حرف از مطالبه‌گری می‌شود، برخی از دوستان سمت مطالبه‌گری‌شان را اشتباه می‌زنند؛ یعنی به جای این که از مسئولان مطالبه کنند، از رسانه‌ها طلب‌کار می‌شوند!

چند مثال کوتاه از این وضعیت عجیب در مورد هفت‌برکه می‌زنم. احتمالا در میان شهروندانِ پیگیر اخبار شهر، کسی نباشد که از وضعیت جاده‌ی چک‌چک اطلاعی نداشته باشد و از آن راضی باشد. اما هر از چند گاهی، این جمله را می‌شنویم که «پس چرا رسانه‌ها کاری نمی‌کنند؟ باید از رسانه‌های فلان جا یاد بگیرند و…». جالب است که وقتی لینک خبرها و گزارش‌های هفت‌برکه را در طی سال‌های متمادی در مورد این جاده برایشان می‌فرستیم (مثلا اینجا)، انگار از این مطالب اصلا خبر نداشته‌اند.

یا چندی پیش، موقع بحث در مورد عملکرد شورا، یکی از ورزشی‌ها نوشت: «خیلی از سوال‌ها باید از شورا پرسید، مثلا در بحث تخریب دیوار استادیوم… چرا تیم محترم هفت‌برکه بابت این ظلم واکاهی لازم انجام نداد و در حد گذرا به آن پرداخت؟» در حالی که ما در طی این چند سال، تعداد زیادی خبر و گزارش و مصاحبه و حتی مطلب طنز در مورد این دیوار منتشر کرده بودیم (مثلا اینجا).

به عنوان مثال آخر: هر چند وقت یک بار، مساله‌ی محدوده به دلایل مختلف داغ می‌شود. همین چند روز پیش، در تجمعی که در فرمانداری برگزار شد و جز شخص فرماندار، هیچکدام از مسئولان و مدیران شهر حضور نداشتند که بخشی از صحبت‌های مردم را پیگیری و منتقل کنند یا دست کم جواب بدهند، باز هم برخی دوستان انگشت اتهام را به سمت رسانه‌ها دراز می‌کردند و می‌گفتند «چرا شما کاری نمی‌کنید؟». این در حالی است که یک جستجوی ساده در سایت هفت‌برکه نشان می‌دهد چه گزارش‌هایی تاکنون در این زمینه کار شده است (مثلا اینجا).

به نظر می‌رسد چند مساله در این رویکرد به رسانه‌ها وجود داد: یکی اینکه مطالبه‌گری از رسانه‌ها معمولا بی‌دردسرترین شکل مطالبه‌گری است، چون دیوار رسانه‌ها کوتاه‌تر است. اما به همین سادگی نمی‌شود از بسیاری از مدیران و مسئولان مطالبه‌گری کرد.

و البته احتمالا مشکل اصلی از اینجاست که خیلی‌ها مطالبه‌گری رسانه‌ای را با شلوغ‌کاری و شانتاژ اشتباه می‌گیرند. یعنی از نظر این افراد، رسانه باید در مطرح کردن مسائل، لحنی تند و طلبکارانه داشته باشد. این انتظار خیلی عجیبی هم نیست، چون هم در سطح محلی و هم ملی، رسانه‌هایی هستند که با همین لحن و زبان کار می‌کنند. اما این شیوه و منش هفت‌برکه نبوده و نیست.

ما در هفت‌برکه اعتقاد داریم پریدن به افراد و موضوعات و ایجاد سروصدا، نه تنها اخلاقی و حرفه‌ای نیست، بلکه مفید هم نیست. اکثر اوقات فقط دل آدم را خنک می‌کند و بس! کار رسانه این است که به بررسی دقیق و چندجانبه‌ی یک موضوع بپردازد و مسایل و زاویه‌هایی را که برای شهروندان و حتی مسئولان واضح نیست، واضح‌تر کند. تاکید ما روی دو معیار اثربخشی و واقع‌نگری است؛ یعنی برای ما تخلیه‌ی هیجانی مد نظر نیست، بلکه به دنبال ایجاد تغییر موثر هم هستیم. برای ایجاد این تغییر مثبت، گاهی حتی به جای بیان عمومی انتقادات، موضوع را از مسیرهای دیگری مثل ارسال دیدگاه‌ها و انتقادات به خودِ نهاد مربوطه استفاده می‌کنیم.

یک مثال آخر در همین زمینه: به هفت‌برکه این انتقاد وارد می‌شود که چرا در این مدت که از شروع نمایندگی بروجردی در مجلس گذشته است، هفت‌برکه اصلا از ایشان مطالبه‌گری نکرده است. این در حالی است که خود آقای بروجردی از چند گزارش انتقادی هفت‌برکه شاکی بوده و تاکنون حداقل دو بار اطرافیان او حرف از برخورد قضایی و شکایت زده‌اند (از جمله برای این گزارش در مورد راه‌اندازی هواپیمایی لادایر، که همین چند روز پیش هم ایشان اعلام کرده بود تا آخر امسال راه‌اندازی می‌شود).

مثال‌های من همه در مورد هفت‌برکه بود، اما مطمئنا بقیه رسانه‌های شهر نیز با این مساله کم‌وبیش مواجه هستند. این حرف اصلا به این معنی نیست که ما کار خودمان را به تمام و کمال انجام می‌دهیم و نیازی به مشورت و انتقاد نداریم. اتفاقا دریافت بازخوردها از طرف مخاطبان بزرگترین نعمت برای هر رسانه‌ای است. اما درخواست من از بعضی دوستان این است که قبل از این که رسانه‌ها را به کم‌کاری و بی‌عاری متهم کنید، دو موضوع را مد نظر داشته باشید: اول جستجویی در آرشیو رسانه انجام بدهید؛ و دوم، یادتان باشد که ما را باید هم‌تیمیِ خودتان در مطالبه‌گری بدانید در مقابل تیم مسئولان؛ نه اینکه حرف مسئولان را در متهم کردن همیشگی رسانه‌ها تکرار کنید.

رسانه‌ها در کل دنیا مهمترین ابزار در اختیار مردم برای مطالبه‌گری از مدیران هستند. هر چند صاحبان قدرت سعی دارند این ابزار را کند و بی‌اثر کنند، رسانه‌ها در مقابل به جز مردم تکیه‌گاهی برای بیان خواسته‌های عمومی و فشار به قدرتمندان ندارند.

14030822 Sarmaqaleh Motalebehgari