مسعود غفوری – سردبیر هفتبرکه: دیگر باید پذیرفت که مصرف مشروبات الکلی به ویژه در سنین نوجوانی یک مشکل حاد در شهر گراش است: مشکلی که مسئولین و حتی مردم سعی در مخفی کردن آن دارند اما در بسیاری خبرهای مربوط به حوادث، مانند تصادفهای در اثر سرعت یا درگیریهای جمعی، میتوان رد الکل را دید.
نکتهی آزاردهنده و هشدارآمیزی که هنگام نوشتن خبرهای حوادث، از جمله تصادفات رانندگی یا برخی درگیریهای جمعی، با آن مواجه میشویم این است که اگر مصرف مشروبات الکلی از عوامل این حوادث باشد، اجازه اشاره به این موضوع را نداریم. خبرنگاران به چند دلیل نمیتوانند این موضوع را در خبر ذکر کنند: یکی اینکه از طرف منابع رسمی (همچون پلیس یا مراجع قضایی) به این موضوع اشاره نمیشود و به همین خاطر، درج این مساله برای رسانهها تبعات حقوقی خواهد داشت؛ و دوم اینکه با توجه به وضعیت اجتماعی در شهرهای کوچک مثل گراش، ذکر این موضوع ممکن است تبعات اخلاقی و خانوادگی داشته باشد و اعلام آن تنها از طرف مراجع قانونی و منبع رسمی مجاز است.
در بسیاری موارد، پس از دریافت خبر تصادفات بخصوص در شبهای تعطیل، به صورت غیررسمی به اطلاع خبرنگاران میرسد که فلان اتفاق به خاطر مصرف الکل و یا مواد روانگردان بوده است. تا جایی که در میان کسانی که بیشتر پیگیر اخبار هستند، اصطلاح «تصادف شبجمعهای» باب شده است که به معنی تصادفات و حوادث رانندگی است که معمولا در شبهای تعطیلی بر اثر رفتار غیر طبیعی رانندگان رخ میدهد.
با این که آماری از مصرف مشروبات الکلی در دسترس نیست، اما نمیتوان مصرف آن را در میان جوانان و حتی نوجوانان انکار کرد. مراجع رسمی معمولا از انتشار خبرهای مربوط به این مساله، از جمله کشف کارگاههای مشروبسازی یا کشف مشروبات قاچاق، خودداری میکنند و این باعث شده است مسالهی مصرف یا اعتیاد به الکل به اندازهی اعتیاد به مواد مخدر مورد توجه قرار نگیرد. اما به نظر میرسد این رویکرد باعث شده است حساسیت عمومی و توجه خانوادهها به این مساله نیز کمتر شود.
دکتر گلکار، مدیر و پزشک مسئول ادارهی درمان سوء مصرف مواد، در جواب سوال هفتبرکه در مورد دستورالعمل این مرکز برای معتادان به الکل، اظهار میکند: «ما آمار و دستورالعمل دقیقی در این مورد نداریم. مراجعهکنندگانی که اعتیاد به مواد مخدر دارند، گاه اظهار میکنند که معتاد به الکل هم هستند و ما داروهایی را برای آنها تجویز میکنیم.»
رانندگی در حالت مستی یکی از موارد بسیار حادثهآفرین در سالهای اخیر بوده است و اعلام جریمهی ۴۰۰ هزار تومانی با ده نمرهی منفی روی گواهینامه و ۲۱ روز توقیف خودرو نیز نتوانسته است جلوی این رانندگانِ عموما جوان را بگیرد.
به نظر میرسد در این مورد هم، در حالی که نقش دستگاههای متولی دولتی برای جلوگیری از شیوع اینچنین اتفاقاتی روشن نیست، نقش خانوادهها و گروههای اجتماعی و آموزش و پرورش برجسته میشود. اطلاعرسانی به جامعه و آموزش خانوادهها باید بیشتر مورد توجه قرار بگیرد و در زمان خبرهای حوادث که حساسیت جامعه به این موضوع افزایش یافته است، بهترین زمان برای هشدار دادن و آگاه کردن جامعه است.
از خوانندگان به خاطر لحن اداری این سرمقاله و استفاده از عباراتی مثل «باید فلان شود» عذرخواهی میکنم. کاش به اطلاعات دقیق و منابع رسمی دسترسی داشتیم و برای طرح چنین موضوعاتی مصونیت بیشتری حس میکردیم تا بتوانیم نقش خودمان به عنوان رسانه را در این زمینه بهتر ایفا کنیم.