هفت‌برکه – محمد خواجه‌پور: قطع شدن کل ارتباطات بر بستر اینترنت و به ویژه قطع شدن شبکه همراه اول یکی از مشکلاتی است که هر از چند وقت گریبانگیر مردم گراش می‌شود. در حالی که قطع شدن چند دقیقه‌ای هم می‌تواند ضررهای زیادی را به مردم وارد کند، در برخی مواقع حتی تا ۲۴ ساعت قطعی خطوط همراه اول ادامه داشته است.

زندگی و اقتصاد امروز ما وابستگی شدیدی به ارتباطات و اینترنت دارد به شکلی که در برخی کشورها و نهادهای حقوق بشری، حق دسترسی به اینترنت را جزئی از حقوق بشر و حقوق اولیه می‌دانند و مانند آب و برق و انرژی همه شهروندان باید به صورت پایدار به این حق دسترسی داشته باشند.

مساله اساسی این است که عملا مشخص نیست در شهرستان گراش چه کسی باید پیگیر این موضوع باشد. نه دلیل قطعی‌ها مشخص است و نه مرجعی برای پاسخگویی وجود دارد.

دلایل زیادی وجود دارد که این مشکل باید در اولویت بررسی در شورای پدافند غیر عامل شهرستان و فرمانداری گراش قرار گیرد تا با رفع مشکلات موجود (که مشخص نیست از کجاست) آسیب‌پذیری در برابر تهدیدها را کاهش داد و از اختلال در زندگی روزمره مردم نیز جلوگیری کرد.

۱- در حالی که به صورت ماهیانه یک یا دو بار شبکه‌های ارتباطی با اختلال و قطعی کامل همراه است، چقدر این شبکه که یکی از پایه‌های اصلی مدیریت بحران در زمان وقوع حوادث طبیعی، بحران‌ها یا حملات خارجی است، پایدار و قابل اتکا است؟ آیا این نقطه ضعف بارز و آشکار، یک نقطه آسیب‌زا نیست که باید سریع‌تر رفع شود؟

۲- در سال‌های اخیر، بسیاری از کسب‌وکارها به صورت کامل بر روی بستر فضای مجازی قرار دارد یا حداقل بخشی از فعالیت‌های آن‌ها وابسته به استفاده از تلفن و اینترنت است. با قطع این ارتباطات، حتی امکان بسیاری از تراکنش‌های مالی نیز وجود ندارد و عملا فعالیت‌های اقتصادی برای ساعتی وارد کما می‌شود. چه کسی پاسخگوی ضرر و زیان وارد شده به کسب‌وکارها خواهد بود؟ فرمانداری و شورای پدافند غیر عامل باید بتواند این آسیب‌ها را کاهش داده و به حداقل برساند.

۳- به جز جنبه‌های اقتصادی، از نظر اجتماعی نیز قطع مکرر اینترنت باعث ایجاد نارضایتی فزاینده در جامعه می‌شود، موضوعی که به زبان مردم می‌توان آن را «اعصاب‌خردی از دست اینترنت» نامید. تکرار این مساله و عدم رفع آن سطح نارضایتی را از همراه اول و مخابرات بالاتر می‌برد و مساله ناکارآمدی کل سیستم را در رفع این مشکل مطرح می‌کند. از این نظر، قطع اینترنت تنها یک مساله فنی نیست بلکه باید در دسته چالش‌های اجتماعی – امنیتی قرار بگیرد.

۴- مساله‌ای که در شهرستان گراش این موضوع را تشدید می‌کند، مشخص نبودن مرجع رسیدگی و پاسخگویی در سطح شهرستان است. پس از خصوصی شدن مخابرات در سال‌های پیشین، بخش رگلاتوری حاکمیتی و نظارتی ارتباطات که در قالب «سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی» متشکل شده است، در سطح شهرستان‌ها نماینده خاصی ندارد. از این نظر لازم است که فرمانداری به عنوان اصلی‌ترین نهاد حاکمیتی شهرستان، حق عمومی مردم را برای دسترسی به خدمات مطلوب پیگیری کند و از آن مهمتر، نتیجه این پیگیری‌ها را به شهروندان آسیب‌دیده گزارش دهد.

در زمان نوشتن این یادداشت در ۲۲ خرداد ۱۴۰۳، چهار ساعت از قطع خطوط همراه اول برای سومین بار در خردادماه می‌گذرد. هر چند اینجا ژاپن نیست که کسی معذرت‌خواهی کند اما در سطح مدیریت ایرانی هم این قطعی‌های مکرر نیاز به ریشه‌یابی دارد. اما چه کسی باید پیگیری کند؟

Anten Mokhaberat