هفت‌برکه: فضای سبز گراش و شیوه‌ی رفتار شهرداری با آن از ابتدای شروع به کار شورای ششم مورد بحث و مناقشه‌ی زیادی بوده است. بسیاری از شهروندان عقیده دارند قطع درختان، از جمله درختان کویتی، بی‌رویه بوده است و حتی هرس این درختان نیز با بی‌سلیقگی و شدت عجیبی انجام می‌شود، تا جایی که شائبه‌ی فروش چوب این درختان در قرارداد بین شهرداری و کارفرما نیز همه‌گیر شده است. این مناقشات را در کنار سکوت عجیبِ اعضای شورای شهر بگذارید، تا دلیلِ استفاده‌یِ برخی شهروندان از لغت «لجبازی» شورا و شهرداری در مقابل اعتراض‌ها را متوجه شوید.
اکنون در اولین اظهار نظر رسمی از طرف شورای اسلامی شهر گراش در گفتگو با هفت‌برکه، علیرضا دانشور، رییس شورا، از عملکرد شهرداری در زمینه‌ی قطع و هرس درختان شهر دفاع می‌کند، البته با احتیاط. هرچند او بخشی از انتقادها را می‌پذیرد، ولی منتقدان را بیشتر از مسئولان فضای سبز شهرداری می‌نوازد، تا جایی که با لحنی گلایه‌آمیز شروع می‌کند: «من خواستم به عنوان گلایه مطرح کنم. این جواب [که چرا با درخت‌ها اینطور رفتار می‌شود؟] بارها و بارها در گروه [هفتدان، یکی از گروه‌های رسانه‌های هفت‌برکه] مطرح شده است ولی هنوز هم افرادی نظر خودشان را به نود درصد مردم گرش تعمیم می‌دهند.»
دانشور: من کارشناس نیستم، ولی…
به دانشور یادآوری میکنم که اتفاقا در این گروه و بسیاری گروه‌های دیگر، بیشتر اعضا به عملکرد شهرداری در این خصوص اعتراض دارند. این را هم به عنوان یک مثال مطرح کردم که صبح همان روز مصاحبه، عکسی از هرس عجیب یکی از درختان بلوار سرداران را در اینستاگرام هفت‌برکه منتشر کرده بودیم و تا ظهر، زمان مصاحبه، بیش از صد نظر زیر این خبر درج شده بود که اکثر آنها نظرات منفی بودند. دانشور به آرامی از کنار این اعتراض گذشت و در عوض گفت: «من در این کارها کارشناس نیستم و صحبت من مبنی بر موافقت یا مخالفت با این قضیه نیست. ولی نظر کارشناسی خواسته‌ایم.»
رییس شورا به چند موضوع اشاره کرد تا دلیل دفاعش از عملکرد شهرداری و کارشناسانش را توضیح دهد: «حجم وسیعی از درختان کویتی بیش از ۶ تا ۷ سال است که رها شده است. اگر آنهایی را که هنوز دست نخورده است ببینید، دو سه متر از این‌طرف و آن‌طرف از بلوار به داخل مسیر آمده است. این قضیه، چند تا معضل پیش آورده: ماشین‌های مرتفع و سنگین که از این مسیر رد می‌شوند (چون ما کمربندی مستقلی که نداریم) آینه‌هایشان خرد می‌شود و می‌آیند شاکی شهرداری می‌شوند. صدمه‌ی زیادی به ماشین‌آلات خود شهرداری هم زده است، خصوصا ماشینی که کنار بلوارها را جارو می‌زند. دو سه بار تعمیرگاه رفته است و هزینه ۸۰۰ میلیونی در بر داشته است.»
برای بلوار سرداران برنامه داریم
او در ادامه، به برنامه‌ی شورا برای سامان دادن و زیباسازی بلوار سرداران هم اشاره می‌کند: «ما برنامه برای بلوار سرداران داریم. المان شهدا هم طراحی می‌شود که صحبت‌های اولیه شده است و قرار است تشکیل جلسه بدهیم. این مستلزم این است که درختان از حالت جنگلی خارج شود. با این حجم درخت که فایده ندارد. ما به همین هدف سر و سامان می‌دهیم. شهرداری در نظر دارد که درخت‌ها را سروی کند که هم رفوژ وسط درست شود، هم بحث روشنایی‌اش است و هم بحث روکش آسفالت آن است. البته به شرط تامین قیر رایگان! فردا نگویید دانشور قول داد!»
دانشور به دو قضیه‌ی دیگر هم اشاره می‌کند، که درست و غلطش را باید اهل فن تشخیص دهند: «دوستان می‌گویند تابستان است و باید سایه باشد. آخر سایه‌ی وسط بلوار به درد چه کسی می‌خورد؟ حتی یک گنجشک هم که روی این کویتی‌ها نمی‌نشیند!»
نظر کارشناسان شهرداری همیشه درست بوده؟
به دانشور یادآوری میکنم که در گذشته، مواردی وجود داشته است که نظر کارشناسان فضای سبز شهرداری کاملا درست و مبنی بر واقعیت نبوده است. برای مثال، در سال اول شروع به کار شورای ششم، شهرداری شروع به قلع و قمع تعداد زیادی از درختان کویتی کرد و اگر کسی اعتراض می‌کرد، آنها را به یک جا حواله می‌داد: نامه‌ی استانداری. اما چند ماه بعد، خبرنگار هفت‌برکه با پیگیری زیاد به نامه‌ی استانداری دسترسی پیدا کرد و در کمال تعجب دیدیم چیزی در مورد الزام شهرداری به قلع و قمع این درختان وجود ندارد (دو مطلب هفت‌برکه در اینجا و اینجا). تنها با اعتراض مردم بود که این رویه متوقف شد.
رییس شورا این انتقاد را می‌پذیرد و همچنان با مصلحت‌سنجی در مورد عملکرد شهرداری صحبت می‌کند: «بحث اصلاح و حذف که منکر هم نیستیم که بعضی جاها انتحاری عمل می‌شد و باید پله‌پله باشد. اگر درختی قطع می‌شود یکی دیگر جایگزین شود. این قضیه را کاملا تایید می‌کنیم. قسمتی از کار هم تندروی شد، که باید با درایت و مدیریت بیشتری انجام می‌شد. علیرغم همه‌ی معایبی که بر کویتی هست، ما به شهردار گفتیم ول کنید قلع و قمع اینها را.»
دانشور در ادامه می‌گوید: «اما اگر دو سه تا از درخت‌های کویتی را که چند ماه پیش روبه‌روی داروخانه دکتر لطافت هرس شد ببینید، می‌بینید که خیلی شکل و شمایل قشنگی دارند. دانشکده علوم پزشکی همه‌ی اینها را از پایین قطع کرد. الآن خمره‌ای در آمده است و خیلی هم قشنگ است. مزیت‌های زیادی هم دارد. البته وارسی هم می‌خواهد. شهردار هم بنا داشت همین کار را بکند تا درخت‌ها به صورت خمره‌ای رشد کند. فیلم بستک را هم دیدیم و حضوری رفتیم و بازدید کردیم.»
مردم کمی مهلت بدهند، بهتر می‌شود
رییس شورا از مردم می‌خواهد کمی مهلت بدهند تا نتیجه‌ی کار معلوم شود: «شهرداری تصمیم گرفته به خاطر این که مردم نگویند قلع و قمع می‌کنند، به این شکل هرس می‌کنیم تا تنه‌ی یک متر و نیمی بماند، و بعد از مدتی دوباره پربار می‌شود. چند جا هم به صورت پایلوت هرس کردند و قشنگ شده است، اما کمی زمان می‌خواهد. مثلا سه ماه. اینها رشدش خیلی سریع است. بله، الآن اگر هرس می‌شود فقط اسکلتی از آن می‌ماند. این که ظاهرش زشت است را من هم قبول دارم. ولی مردم کمی تحمل کنند، بهتر می‌شود و می‌توان طرح‌های بعدی را روی آن اجرا کرد.»
اینجاست که حس میکنم سوء تفاهمی در میان شهروندان و اعضای شورا شکل گرفته است. حرف مردم این نیست که هرس نکنید. بالاخره درخت است و نیاز به هرس دارد (در مورد قطع کردنش قضیه متفاوت است). اتفاقا درخت‌های کویتی به خاطر رشد سریعشان، فرم‌پذیری زیادی هم دارند و می‌توان آنها را اینطور کچل نکرد.
و اینجاست که در نهایت، رییس شورا برخی از دلایل اصلی برای هرس عجیب درختان را بازگو می‌کند: «اینها چون رها شده‌اند، همینطور بالا آمده‌اند. هرس کردنش حتی برای نیروهای شهرداری هم سخت شده است. باید برای هرس کردنش بالابر به قیمت زیاد کرایه شود تا سقف کویتی را بزنند که از تیر برق رد نشود. یک سری مسائل فنی هم هست که شاید به دید یک شهروند نیاید. اینها سال‌ها هرس نشده‌اند و نه نیروی انسانی وجود دارد و نه تجهیزاتش.»
نبود نیروی انسانی و تجهیزات / فروش چوب؟
بعد نظارتی شورای شهر به این توضیحات ختم نمی‌شود. بحث فروش چوب درختان یکی از جدی‌ترین نقدهایی است که از طرف بسیاری از افراد مطلع مطرح شده است. یکی از این افراد عنوان کرده است که اطلاع موثق دارد که شهرداری با یک فرد قرارداد دارد و چوب‌هایی که حداقل اندازه‌شان از مچ دست کمتر نباشد، به کارخانه نئوپان شمال انتقال داده می‌شود.
اما رییس شورا این قضیه را تکذیب می‌کند و می‌گوید این چوب‌ها به درد فروش نمی‌خورد: «این که می‌گویند چوب‌ها را می‌فروشند، اینها اصلا چوبی برای فروش ندارند. اینها را انبار می‌کنند و به عنوان زباله بیرون می‌ریزند. از قِبَل برش اینها نه. چون اصلا این چوب‌ها قابل فروش نیست. بله، مثلا بعضی درخت‌های مثل کنار که در معابر بوده است و یک استانداردهایی داشته است. ولی آن کسی که خریدار است هر چوبی را نمی‌خرد. اصلا اینها شاخ و برگ است. حالا اگر کارخانه نئوپانی بود، شاید به کارشان می‌آمد. شاید از قِبَل ۵۰ کویتی که به این شکل هرس می‌شود، مثلا نصف نیسان هم چوب مناسب باشد. اینها را می‌گذارند خشک شود و بارها مساجد مراجعه کرده‌اند و برای پخت‌وپز به آنها داده‌اند. در نهایت هم در گود زباله می‌رود.»
دانشور حتی طرح چنین بحث‌هایی را بی‌ارزش می‌خواند: «حتی ارزش این را ندارد که در یک رسانه بگویند که چوب‌ها را می‌فروشند. بی‌انصافی است. این که چوب‌فروشی باشد و شهرداری پولی به جیب بزند. یعنی شهرداری اینقدر وضعش خراب است که به فروختن درخت رو آورده است. این کوته‌فکری است.»
وقتی از دانشور در مورد نوع و محتوای دقیق‌تر قرارداد شهرداری با پیمانکار می‌پرسم، او می‌گوید: «شهرداری قرارداد ثابتی ندارد. حجمی است. مثلا دو تا درخت است و برای این که اره برقی شهرداری درگیر نشود و دچار خرابی و استهلاک نشود، کیلویی به افراد واگذار می‌کند. نحوه‌اش را دقیق نمی‌دانم ولی با نظارت مسئول مربوطه و کارپرداز و امور قراردادها انجام می‌شود.»
باید امیدوار بود که این قراردادها هم مثل نامه‌ی استانداری در مورد درختان کویتی، چند ماه بعد صدایش در نیاید.
ضعف روابط عمومی شورا و شهرداری هم مزید بر علت است
به هر حال عجیب‌ترین نکته در این میان، عدم پاسخگویی شورای شهر و شهرداری به اعتراضات و سوالات متعدد شهروندان بوده است. این انتقادی است که خود دانشور هم قبولش دارد: «بعضی افراد نوشته بودند که این نشانه‌ی لجبازی شوراست. ولی مگر ما کی هستیم که با مردم لجبازی کنیم؟ ما هم از جنس مردمیم. این بخش را می‌پذیریم که ضعف روابط عمومی ما بوده که مسائل فنی شفاف‌سازی نشده است. قسمتی از این مشکلات از ذهن مردم دور است. مثلا ماشینی که شاخ و برگ در آن گیر کرده است و ما فرستاده‌ایم اصفهان و ۴۸۰ میلیون تومان خرجش شده است!» او از شهروندان برای حضور در شورا و مطرح کردن نقد و نظرات هم دعوت می‌کند.
ضعف روابط عمومی شهرداری و شورای شهر در دوره‌ی اخیر تا حدی است که ما خبرنگاران هم هر چند وقت یک بار باید بپرسیم: الآن چه کسی روابط عمومی شورا و شهرداری است؟ با این حال، در زمانه‌ای که هر کدام از اعضای شورا و کارکنان شهرداری در لحظه به نظرات و اعتراضات شهروندان آگاه می‌شوند، نمی‌توان تمام تقصیر را به گردن روابط عمومی انداخت. به هر حال، می‌توان پاسخگویی رییس شورای شهر را در مورد این قضیه، نشانه‌ی یک تغییر مثبت دانست؛ البته بیشتر برای درختان بی‌گناه!
باسلام
پیشنهاد میکنم شورای محترم شهر به سکوست خود در قبال نحوه برخورد با فضای سبز شهرمان ادامه دهد و بیشتر از این شهروندان فهیم را … فرض نکنند.