هفت برکه: «مهندس چقدر سخت می‌گیری خونه پدربزرگ من نه شناژ داره نه ستون بدون تیرآهن و میلگرد حداقل صد ساله که سرپاست، آخ نگفته! قدیما که این چیزا رو نمی‌خواست طوری هم نمی‌شد چرا خرج برای مردم می‌تراشید؟ مهندس نمی‌شه این یک دونه ستون نباشه هال به این بزرگی رو خراب می‌کنه، پروانه برا چشه دو تا اتاق می‌خوام بسازم یک حمام و دستشویی، من رو نفرست شهرداری بی‌خود بی‌خود کلی پول ازم می‌گیرن خیالت راحت خودم سخت و سفت می‌سازم.»
این‌ها جملات آشنایی هستند هم به گوش مهندسین و هم مردم. سرعت در ساخت و فرار از فرایند خسته کننده اداری و هزینه‌ی کمتر، اهدافی است که شهروندان را مجاب به گفتن این جملات می‌کند اما تن دادن به این توقعات نه تنها سودی عاید مردم نمی‌کند که زمینه‌ساز ایجاد یک بحران می‌شود. فرایند صدور پروانه هر چند خسته‌کننده و سخت، می‌ارزد به مشکلات و خطرات جانی و مالی که فرار از این روند به شما خواهد رساند.
مهندس مصطفی سرخی، رئیس نمایندگی نظام مهندسی گراش به مناسبت روز ملی ایمنی برابر زلزله و سالروز زلزله‌ی بم در این یادداشت توضیح می‌دهد که چرا نباید صدور پروانه ساخت و ساز و را نادیده گرفت. ساخت ساختمان‌های بدون پروانه زلزله‌ای است که در شهر در حال رخ دادن است اما آوار آن چند سال بعد بر سر ما فروخواهد ریخت.
مصطفی سرخی: حرکت مداوم صفحات لیتوسفری فلات عربستان در زیر فلات ایران در طی میلیون‌ها سال همواره باعث به وجود آمدن زمین لرزه‌هایی با شدت کم در پهنه گسترده فلات ایران شده است که هر چند وقت یک بار ذخیره انرژی حاصل از این حرکت مداوم منجر به تخلیه یکباره این نیروها شده و زمین لرزه‌های مخرب و شدید رخ داده است.
در طول سالیان گذشته منطقه جنوب فارس نیز از این زمین لرزه‌های شدید بی‌بهره نبوده و خسارات زیادی به بار آورده است.آشنا بودن پیشینیان ما با این پدیده طبیعی و مخرب باعث شده تمهیداتی در جهت مقابله با این بلای طبیعی بیاندیشند. استفاده از مصالح سبک،ارزان، نسبتا بومی و طراحی معماری خاص نه تنها فضای منازل را از باد و باران و سرما و گرمای شدید محافظت می‌نمود که در برابر زمین لرزه نیز از پایداری نسبی برخوردار می‌کرد.
شالوده‌های قطور با سنگ و ساروج، دیوارهای خشتی با قطر زیاد، پهنای نسبتا کم فضاهای داخلی، استفاده از چوب (مصالح سبک) به عنوان اجزای اصلی سقف همگی دست به دست هم داده تا سازه‌هایی نسبتا پایدار خلق شود. و ترکیب این مصالح در مجموع انتقال نیروهای مخرب زلزله را به زمین آسان‌تر می‌کرد.
با پیشرفت علم در زمینه ساخت و ساز و تولید مصالح مناسب، مقابله با پدیده زمین لرزه وارد دنیای جدیدی شده و بشر مسلح به علم مهندسی، روز به روز توانایی خود را در کنترل و هدایت نیروهای مخرب زلزله بیشتر نمود. در این راستا در ایران طی سالیان دراز استانداردها و آیین‌نامه‌های متعددی در این خصوص نوشته شد و ساخت و سازهای مهندسی در قالب مقررات ملی ساختمان تحت نظر وزارت خانه راه و شهرسازی وشهرداری‌ها با مدیریت مستقیم نظام مهندسی ساختمان صورت می‌گیرد.
شهرداری‌ها برای کنترل ساخت و سازها در محیط شهری اقدام به صدور پروانه ساختمان برای شهروندان نموده و با ارجاع به نظام مهندسی ساختمان، طراحی و ساخت و ساز مهندسی و ایمن صورت می‌گیرد.
طبیعی است هرگونه ساخت و ساز خارج از چرخه شهرداری و نظام مهندسی ساختمان، مخاطراتی در بر خواهد داشت. از جمله عدم رعایت ضوابط شهرسازی،عدول از طرح جامع شهری، عدم کنترل معابر مناسب و مطابق با طرح جامع، عدم دسترسی مناسب و استاندارد به خدمات شهری مانند آب، گاز، برق، مخابرات و… عدم وصول عوارض قانونی که باعث خلل در توسعه شهری و عمرانی شهر می‌گردد و صد البته عدم الزام به رعایت مقررات ملی ساختمان و عدم طراحی و ساخت مناسب تحت نظر مهندس ذی‌صلاح.
در چند ساله اخیر بسته به دلایلی که خود حدیث مفصلی است تفکیک زمین‌های باغی وکشاورزی به صورت غیرمجاز وغیر فنی و در قطعات غیر استاندارد بدون در نظر گرفتن توسعه شهری و تاسیسات زیر بنایی و ایجاد معابرغیر استاندارد صورت گرفته است که در حال و در آینده نه تنها برای ادارات خدمات‌رسان معضل لاینحل خواهد بود که شهرداری نیز ناتوان از ارایه خدمات شهری خواهد بود.آب‌های سطحی به راحتی دفع نخواهد شد و با کوچکترین بارندگی روان آب‌های مخرب جاری خواهند شد.
در این گونه تفکیک‌های غیر مجاز قطعات با ابعاد غیر استاندارد با قیمت‌های پایین‌تر عرضه می‌شود. که برای اقشار با درآمد پایین جذابیت ایجاد کرده و مورد استقبال قرار می‌گیرد. بدیهی است با هدف قیمت تمام شده پایین استفاده از مصالح ارزان و غیر استاندارد در دستور کار قرار می‌گیرد. عموما از بلوک به عنوان دیوار باربر و سقف نیم‌بند تیرچه بلوک با ابتکارات عجیب با هدف فرار از هزینه، بنا ساخته می‌شود. که در برابر سازه‌های ۸۰ سال قبل پر کاهی بیش نیست. ظاهر بزک کرده این منازل عاجز از هر گونه مقاومتی در برابر زمین لرزه‌های حتی خفیف خواهد بود و در قرن بیست و یکم رخ دادن فاجعه به معنی واقعی کلمه دور از انتظار نیست. با کوچکترین تکانی سقف‌های سنگین بر روی دیوارهای ضعیف تاب نمی‌آورند و فرو خواهند ریخت. معابر غیر استاندارد و کوچه‌های باریک مملو از آوار امکان امدادرسانی را سلب خواهد کرد.
آنگاه است که با دهان باز و چشمان خیره از خود می‌پرسیم چگونه با وجود این همه ادارات عریض و طویل و مهندسین بی‌شمار در چند قدمی ما فاجعه انسانی بزرگ رخ می‌دهد و چه سرمایه‌هایی که در چند ثانیه بر باد می‌روند و به جز آه و حسرت و رخت عزا چیزی نصیبمان نخواهد بود. با قوانین جاری و موجود کشور، هرگونه ساخت و ساز چه در محدوده شهر و چه خارج از محدوده شهر متولیانی دارد که هر کدام در بخش مربوط به خود ، وظایف و اختیاراتی دارند که براحتی می‌توانند از بروز مشکلات اینچنینی پیشگیری نمایند.
صدور پروانه ساختمان علاوه براینکه به شهروند اطمینان خاطر می‌دهد که ضوابط شهرسازی و معابر منتهی به زمین، به صورت استاندارد و مطابق با طرح جامع شهری بررسی شده است و پرداخت هر گونه عوارض در قبال صدور پروانه این امکان را به متولی صدور پروانه می‌دهد، بیش از پیش خدمات لازم را در اختیار شهروندان قرار داده و توسعه شهری را به دنبال خواهد داشت. از طرفی وجود مجوز ساخت بدین معنی است که حداقل دو مهندس ذی‌صلاح بر ساخت وساز نظارت داشته و تمامی اصول فنی در آن رعایت می‌شود.
و اما خارج از محدوده شهر مسئولیت ادارات جهاد کشاورزی و منابع طبیعی را سنگین‌تر و پر رنگتر می‌کند چرا که نظارت بر ساخت وسازهای خارج از محدوده شهری و قاطعیت در اعمال قوانین موجود به آسانی از ظهور شهرک‌های اقماری جلوگیری و از وقوع زلزله‌های قبل از زلزله پیشگیری می‌کند.
