هفت برکه (گریشنا): قدرت سیلاب، باعث تخریب آبنمایی شد که زمان زیادی از افتتاح آن نمیگذشت. از مشکل در عبور و مرور ساکنین روستا در این مناطق که بگذریم به این سوالها میرسیم که چه عواملی باعث از بین رفتن یک پروژهی تازه تاسیس شده است؟ تفاوت و کاربردهای آبنما و پل در مسیرها و جادهها چیست؟ مصطفی سرخی، رئیس دفتر نمایندگی نظام مهندسی گراش ضمن انتقاد از غیر اصولی و سطحی بودن این نوع پروژهها، در این یادداشت به این سوالها پاسخ داده است و از لزوم تخصصیتر عمل کردن در اجرای چنین پروژههایی سخن گفته است.
مهندس مصطفی سرخی : آبنمای کنار زیارت را آب برد این خبری بود که در باران و سیل اخیر تیتر شد. آبنمایی که از عمر آن تنها یک سال گذشته بود، چه شد که تنها با یکی، دو بار عبور سیلاب از دست رفت؟ طراحی و اجرای نامناسب باعث بروز حادثه بود؟ یا حجم بسیار بالای سیلاب بر طراحی آبنما چیره شد؟ البته که طراحی و اجرای پل هزینه چند برابری دارد و اختصاص اعتبار برای راههای غیر اصلی بسیار دشوار است. با این اوصاف حفظ و نگهداری ابنیه و سازههای موجود واجب و ضروری است.
آبنماها یکی از زیر مجموعههای راهها هستند که عموما در راههای فرعی درجه سه(میزان عبور ومرور پایین ) در مسیر معبر وسیع ولی کم عمق آبی احداث میشوند. عموما در جادههای فرعی (راه های روستایی) که با رودخانههای فصلی تقاطع پیدا میکنند این آبراهه احداث میشود و بدیهی است رعایت یک سری اصول فنی در طراحی و اجرای آن الزامی است.
آبنماها یا لولهای هستند یا گدار گذر هستند که نوع اول همان طور که از اسم آن پیداست با تعبیه لولههای بتنی بزرگ درعرض رودخانه جهت عبور سیلاب در مسیر جاده احداث میشود.
گدار گذرها تقاطع همسطح جاده با مسیر سیلاب بوده و در حقیقت سادهترین نوع سازه زهکشی عرضی است، که به صورت کاسهای باعث خروج سریع سیلاب از عرض جاده میشود.
دلایل آبشستگی و تخریب آبنماها :
عدم اجرای رادیه و برید: با اجرای صحیح بستر بتنی مناسب از ورودی تا خروجی آبراه (رادیه) و ایجاد دیوارههای کاهش دهنده سرعت آب در ورودی و خروجی برای جلوگیری از نفوذ آب به زیر پی در ورودی (برید) عمر آبراهه طولانیتر و عملکرد آن بهتر خواهد شد.اجرای حفاظ بر روی آبنما راه دیگری است، ایجاد حفاظ و گاردریل بر روی آبراهه باعث مسدود شدن و در ادامه آسیب به آبراهه هنگام سیلاب خواهد شد. عدم ترمیم و مرمت آبراهه پس از سیلاب باعث میشود تا با هر بار عبور سیلاب آسیب شدیدتری به آبنما وارد شود.از دیگر ملزومات آبراههها نصب تابلوهای اخطار گدار و سیل در ابتدا و انتهای آبراهه و همچنین نصب تابلو تراز عمق آب است.
سخن آخر این که جان و مال خود را با تردد در زمان عبور سیلاب از آبنما به خطر نیاندازید. بهترین کار منتظر ماندن تا زمان فروکش شدن سیلاب از روی سطح است.
سلمان میرعالی
۱۴ شهریور ۱۴۰۱
کیفیت کار کم بود