هفت‌برکه: دوماهنامۀ ادبی چامه در این شماره به سراغ شعر و شور شمس لنگرودی رفته تا دریابد در فکر و فنّ او چه می‌گذرد.
محمدصادق رحمانیان، مدیر و سردبیر این دوماهنامۀ ادبی در مطلبی با عنوان «از سربستگی به سرراستی» گفته است: «آن چه از گفت‌وگوهایی که با شمس لنگرودی داشتم، مرا به این سخن هایدگر رهنمون شد. هایدگر باور داشت که اندیشمند حقیقی کسی است که زندگی‌اش را وقف یک فکر کند، به گونه‌ای که همه‌ی آثارش به نوعی بازگفتِ همان فکر باشد. با نگاهی گذرا به اثر متفکران، شاعران و رمان‌نویسان، چنین تکراری را به روشنی می‌توان دید و از این رهگذر می‌توان این بیان هایدگری را پذیرفت. شمس لنگرودی، در مجموعه شعرها و رمان‌ها و آثار موسیقیایی خود به همان فکر اولیه‌اش وفادار بوده است. محمّد شمس در مورد هنر و ادبیات یک ایده‌ی کلی دارد و آن این است که او به دنبال شرح خویشتن است. او از آغاز نوجوانی به گواه آن‌چه خود در گفت‌وگویش برشمرده است، بر مدار کلمه و آهنگ و حسّ چرخیده است. همین تنوع تلاش‌ها نشان می‌دهد که پشت بسیاری از رمان‌ها، شعرها، نمایش‌ها و آهنگ‌هایش چیزی جز خودِ انسانی‌اش نیست که او را در خود تکرارکنان به سحرگاه شکفتن‌ها و رستن‌های ابدی برده است.»
شعر
در این شماره و در بخش شعر زمان که ضیاءالدین خالقی آن را سرپرستی می‌کند، شعرهای تازه‌ای از این شاعران را می‌خوانیم:
ایرج صف‌شکن، سیّدمحمدرضا روحانی، علی عبداللهی، رجب افشنگ، ابراهیم کارگرنژاد، یاسین نمکچیان، مصطفی مرتضوی، حمیدرضا اکبری شروه، امید واقف، محمد اسماعیل‌دخت، مریم علی‌اکبری، حیاتقلی فرخ‌منش، کوثر شیخ‌نجدی، محسن حسینخانی و حامد معراجی.
داستان
امیرحسین چهل‌تن: «توی پله‌های پانسیون بهبهانی هیچ‌کس نبود، چندان از پله‌ها بالا رفتیم که هیاهوی خیابان به کلی قطع شد. در آخرین پاگرد مردی از پشت پیشخان بیرون آمد و ما را به اتاق صد و نوزده راهنمایی کرد، به گمانم از لباس‌های نظامی‌و دوربینی که استوار نقوی به شانه داشت فهمیده بود برای چه به آنجا آمده‌ایم.»
بررسی داستان چهل‌تن را مهدی میرابی مینابی به عهده گرفته است. او در بخشی از نقد خود آورده است: «حوادث هر قدر ناگوار، تلخ و جان‌فرسا باشند؛ اگر مرتب تکرار شوند به رویه‌ای عادی در میان جوامع تبدیل می‌شود. از درجه و تأثیرش کم می‌شود و احساساتِ آدمیان را چندان برانگیخته نخواهد کرد. ملت‌هایی که درگیر جنگ داخلی هستند، قبایلی در گوشه‌ای از یک سرزمین و حتی در مقیاس بسیار کوچک خانواده، نزاع خونبارِ مدت‌دارشان باعث به وجود آمدن فروپاشی احساسات می‌شود…»
داستان‌هایی از ساحل رحیمی‌پور، نیما غارثی‌فرد، الهام جوادی فرد، مهرو پیرحیاتی و مجتبی بنی‌اسدی نیز در این شماره منتشر شده است.
ویژه‌نامه
در بخش ویژه‌نامه با تلاش ضیاءالدین خالقی، در فصل‌های گفت‌و‌گو، جستارها، شعرهای تازه‌ای از شمس لنگرودی و شعرهایی که به او تقدیم شده، آماده و آراسته شده است. صادق رحمانی طی مصاحبۀ مفصلی از شمس لنگرودی زوایای مختلف زندگی و هنر او را واکاویده است. در سرآهنگ این بخش ضیاءالدین خالقی با مروری بر شعر گیلان گفته است: «شمس لنگرودی یک شاعر گیلانی است، اما ایرانِ اهل شعر او را می‌شناسد، و نیز پارهای از جهانِ اهل شعر؛ شاعری که جهان، چگونگی شعر ایران را از او می‌پرسد؛ شاعری با جهان دیگری از شعر؛ شاعری که بعد از انقلاب توانست از زیر سایه‌ی شعر غول‌هایی چون شاملو و فروغ و سپهری درآید و از معدود شاعران مستقلی شود که پرچمدار یکی از خوش‌رنگ‌ترین جریان‌های شعر امروز، خاصه شعر سپید است. و گیلان، امروز، از شاعران ناشناخته‌مانده و یا کمتر شناخته‌شده خالی نیست. نگاهتان سرشار از شمس و شعر.»
سیدعلی صالحی مطلب تازه‌ای را با نام «شمس در لغت یعنی ماه» به او تقدیم کرده است. در بخشی از یادداشت سیدعلی صالحی چنین آمده است: «به شعر شمس که می‌رسیدم نفس عمیقی می‌کشیدم و کلماتش را تک‌تک می‌تکاندم که چیزی از آن بیفتد مثل روشنایی، شوق، و یک حس پر از آفرین. هر وقت بیژن از بعضی دوستان حرف می‌زد، به شمس که می‌رسید، باز می‌پرسید: «شمس را خواندهای؟» بیژن جوری مهرآمیز از لنگرودی یاد می‌کرد. می‌گفت: دوستمان احمدرضا احمدی عالی است. خوبی… خوبی را پیدا می‌کند. زنهار… کلمات کمیاب را مرتب تکرار کن، مبادا مثل نیکان روزگار بروند و دیگر به خانه برنگردند. بیژن همین کار را کرد. الان دارم ردیف… همه نام‌های شریف را به یاد می‌آورم.»
در همین بخش، یک سخنرانی از دکتر علی‌محمد حق‌شناس، دربارۀ شمس لنگرودی انتخاب و چاپ شده است. نقدها و یادداشت‌هایی از عباس صفّاری، حافظ موسوی، شهاب مقرّبین، بهاءالدین مرشدی، محسن آریاپاد به نگارش درآمده است. رحیم چراغی، نصرت‌الله مسعودی، رضا بروسان، کاظم رستمی، علی‌اصغرغفاری، نادر نیک‌نژاد شیجانی، محمّد اسماعیل‌دخت، احمد زاهدی لنگرودی وحامد معراجی شعرهایشان را به شمس لنگرودی تقدیم کرده‌اند.
شعر و ترجمه
در این بخش راحلۀ بهادر شش داستان کوتاه را از ویرجیلیو پینرا (Virgilio Pinera) نویسنده، شاعر و نمایشنامه‌نویس کوبایی به فارسی ترجمه کرده است. همچنین مسعود غفوری پانزدهمین کارگاه ترجمۀ شعر را به خانم «وندانا خانا» شاعر آمریکایی هندی‌تبار اختصاص داده است. صالح بوعذار چند شعر از علی احمدسعید (آدونیس) را به ترجمه درآورده است و شعرهایی از اکبر ارشن، ف. قربان‌پور (باران)، اکرم نوری، عظیمه صابری لنگرودی، کاظم رستمی، کاظم عابدینی‌مطلق را خواهیم خواند.
در بخش چامک که به جستارها و مقالات اختصاص دارد، مسعود خیام مقاله‌ای دارد با عنوان «نگاه نظامی به فردوسی» که در بخشی از آن آمده است: « نظامى، از رودکى و فردوسى و عنصرى و منوچهرى و خیام و انورى و سنایى و مسعود سعد و ناصرخسرو قبادیانى تأثیر پذیرفته است. تنها نامى که به گونه‌اى استثنایى نزد نظامى تکرار مى‌شود فردوسى است.»
نادیا سالور، در جستاری با عنوان زیبایی‌شناسی تکرار، دو اثر «بیرون پشت در» و «نان» وولفگانگ بورشرت را نقد و برسی سبک‌شناسی کرده است.
مسعود عابدین‌نژاد، در سلسله یادداشت‌هایی با نام «ضد خاطرات» نقبی به زندگی دکتر احمد فردید از دفتر خاطرات دانشجویی زده است و با نگاه به نامه‌های صادق هدایت، هویداها و دیگران فضای درس و کلاس او را واکاویده است.
شماره آینده دوماهنامۀ ادبی چامه که هفتۀ اول شهریور ماه منتشر می‌شود، ویژه‌نامه‌ی دکتر علی‌محمّد حق‌شناس، زبان‌شناس فقید خواهد بود که دکتر فاطمه عظیمی‌فرد دبیر این بخش خواهد بود.
این شماره از دوماهنامه ادبی «چامه» در ۱۹۲ صفحه و با قیمت ۵۰ هزار تومان در اختیار علاقه‌مندان قرار دارد. این دوماهنامه در فروشگاه اینترنتی فیدیبو و جار با قیمت ۱۲ هزارتومان عرضه می‌شود. علاقه‌مندان به نسخه کاغذی علاوه بر کتابفروشی‌ها و دکه‌های معتبر می‌توانند برای خرید نسخه کاغذی به طور مستقیم به این نشانی https://idpay.ir/chamehmag/shop مراجعه و آن را تهیّه کنند.
از اینجا نیز می‌توانید صفحات آغازین شماره هجدهم «چامه» را به فرم پی‌دی‌اف دریافت و مشاهده کنید.
