نظرسنجی: انتخابات ۱۴۰۰ و خطر کاهش مشارکت

هفت‌برکه: نظرسنجی هفت‌برکه نشان می‌دهد در انتخابات خرداد ۱۴۰۰ با مساله کاهش مشارکت روبه‌رو هستیم اما نه به آن شدتی که در فضای مجازی نشان داده می‌شود.

تمام فرآیند انتخابات برای فراهم کردن امکان رای دادن و دریافت نظر شهروندان است اما برخی از شهروندان به دلایل مختلف خود را از این حق محروم می‌کنند. 

بر اساس نظرسنجی هفت‌برکه در اینستاگرام و تلگرام، ۲۳ درصد پاسخ‌دهندگان که در انتخابات دوره‌ی گذشته شرکت کرده‌اند، این بار قصد شرکت در انتخابات را ندارند؛ یعنی از هر ۴ نفر رای‌دهنده، یک نفر دیگر پای صندوق نمی‌رود. اما نظرسنجی تلفنی ۹ درصد را نشان می‌دهد، یعنی از هر ۱۰ نفر فقط یک نفر دوباره رای نخواهد داد.

این نظرسنجی‌ها صرفا یک دید کلی به ما خواهد داد و اعتبار بالایی ندارد، زیرا جمعیت آماری با جمعیت رای‌دهندگان تفاوت فاحشی دارد. بر اساس آمار اینستاگرام، صرفا ۱۹ درصد از اعضای صفحه اینستاگرام هفت‌برکه زنان هستند و بیشتر آنان را مردان تشکیل می‌دهند. در حالی که در نظرسنجی تلفنی، از ۲۵۰ نفری که به تلفن هفت‌برکه پاسخ دادند، ۱۹۹ نفر زن بوده‌اند.

از جمع این دو نکته می‌توان نتیجه گرفت که زنان بیشتر از مردان تمایل به شرکت در انتخابات دارند. در نظرسنجی تلفنی، کاهش مشارکت مردان از انتخابات قبل تا این انتخابات ۱۰ درصد و برای زنان ۸ درصد است.

نظرسنجی اینستاگرامی: فقط ۳۳ درصد مشارکت در انتخابات

همان‌طور که گفته شد، نظرسنجی اینستاگرامی نمی‌تواند به خوبی فضای واقعی جامعه را نشان دهد، اما اینستاگرام بخشی از جامعه‌ است که بازتاب زیادی در افکار عمومی و روحیه‌ی اجتماعی دارد.

در نظرسنجی اینستاگرامی هفت‌برکه، ۱۱۹۷ نفر و در نظرسنجی تلگرامی ۳۰۴ شرکت کردند. تقریبا از هر سه نفری که این نظرسنجی را در صفحه‌های هفت‌برکه دیده‌اند، یک نفر در نظرسنجی شرکت کرده است که با مشارکت در نظرسنجی‌های پیشین تفاوت محسوسی ندارد.

نظرسنجی نشان می‌دهد میزان حضور شرکت‌کنندگان نظرسنجی در انتخابات شورای پنجم ۵۶ درصد بوده است. اما برای انتخابات ۱۴۰۰ تنها ۳۳ درصد اعلام کرده‌اند رای خواهند داد. این درصد در تلگرام کمتر و عدد ۲۶ درصد را نشان می‌دهد.

با مقایسه آمارِ ۹ درصد افرادی که دوره‌ی قبل رای نداد‌ه‌اند و این بار رای خواهند داد با ۳۳ درصد افرادی که دوره قبل رای داده‌اند و این بار قصد رای دادن ندارند، آمار نگران‌کننده‌ی ۲۳ درصد کاهش تمایل به رای دادن به دست می‌آید.

این افت تمایل به رای دادن در میان کاربران فضای مجازی، در کامنت‌های منتشر شده برای اخبار مربوط به انتخابات نیز بروز پیدا کرده است: بیشتر کامنت‌ها به موضوع عدم رای دادن اشاره می‌کند.

نظرسنجی تلفنی:‌ ۹ درصد افت مشارکت

با توجه به خطاهای نظرسنجی اینترنتی، موسسه هفت‌برکه یک نظرسنجی تلفنی با سه سوال طراحی کرد. نظرسنجی تلفنی نیز به دلیل همگن نبودن پاسخ دهندگان به تلفن، قابلیت تعمیم زیادی ندارد. از ۶۷۹ تماس انجام شده به تلفن‌های ثابت گراش، ۲۵۰ نفر در نظرسنجی شرکت کردند.

۸۰ درصد پاسخ‌دهندگان را زنان تشکیل می‌دادند. همچنین باید در نظر داشت در نظرسنجی تلفنی، به دلیل مشخص بودن هویت، افراد تمایلی کمتری برای اعلام نظر مخالف و منفی دارند. با این وجود در اینجا نیز نتایج قابل تاملی به دست آمد.

در این نظرسنجی، مشارکت اعلامی در انتخابات دوره پنجم شورای شهر برای زنان ۸۸ و برای مردان ۸۰ درصد بود. البته به طور متوسط آمار مشارکت در انتخابات در گراش بالاتر از متوسط ملی و منطقه است اما به این حد نمی‌رسد.

در مورد انتخابات ۱۴۰۰، زنان شرکت‌کننده در نظرسنجی ۸۱ درصد و مردان ۷۰ درصد اعلام کردند که رای خواهند داد. در مجموع این نظرسنجی کاهش ۹ درصدی مشارکت را برای انتخابات سال بعد نشان می‌دهد.

جوانان و تحصیل‌کردگانِ ناراضی

نظرسنجی تلفنی نشان می‌دهد گروه سنی کمتر از ۳۵ سال با ۶۲ درصد، کمترین تمایل را به رای دادن نشان می‌دهد. از نظر مدرک تحصیلی نیز افراد با مدرک دیپلم یا تحصیلات دانشگاهی ۱۲ درصد کمتر از متوسط تمایل به شرکت در انتخابات دارند.

این دو متغیر نشان می‌دهد که چرا در فضای مجازی مخالفان شرکت در انتخابات نمود بیشتری دارند: جوانان و تحصیل‌کردگان کاربران اصلی فضای مجازی هستند و این‌ها همان گروه ناراضی هستند که تمایل کمی برای مشارکت در انتخابات دارند.

از جمع این سه نظرسنجی هفت‌برکه می‌توان نتیجه گرفت در ادامه‌ی کاهش مشارکت در انتخابات اسفند ۹۸، سال ۱۴۰۰ نیز انتخابات احتمالا با کاهش مشارکت همراه خواهد بود؛ البته نه به آن شدتی که در فضای مجازی بازتاب دارد.