هفت‌برکه – گریشنا: هفتم اردیبهشت ۱۳۹۹ سید عفیف‌الدین زندوی، رییس اداره میراث فرهنگی شهرستان گراش، از ابلاغ نامه‌ی ثبت برکه چهار انبار ارد به عنوان نخستین اثر تاریخی شهر ارد، در فهرست آثار تاریخی کشور خبر داد. پیش از این، در تیرماه ۱۳۹۸، نهایی شدن پرونده‌ی ثبت این آب‌انبار و همچنین خانه استاد علی‌پور در گراش منتشر شده بود (خبر در گریشنا).
حمید گراشی، مدیر کانال خبری «اَرَد شهر من»، به بهانه‌ی ثبت برکه چارانبار ارد در فهرست میراث فرهنگی کشور و همچنین قرار داشتن آسیاب نصیرآباد در لیست ثبت در آینده، یادداشتی منتشر کرده و بر اهمیت ثبت بناهای ارد در توسعه گردشگری در این شهر تاکید کرده است.
حمید گراشی: نیمه دی‌ماه سال ۱۳۹۷ بود که خبر تلاش برای ثبت برکه چهار انبار ارد و آسیاب نصیرآباد چندصدساله در فهرست میراث فرهنگی کشور به سرعت در رسانه‌های منطقه‌ای پیچید. این مسئله، اهمیت حفظ آثار طبیعی و تاریخی این آب انبار در ارد را بیش از پیش آشکار ساخت. میراث فرهنگی، شالوده‌ی فرهنگ هر شهری است و بی‌شک سرزمین کهنی چون ارد با تاریخی چندهزارساله، نیازمند مجموعه‌ای قدرتمند و پرتوان برای حراست از آثار ارزشمند طبیعی و تاریخی آن است.
برکه چهار انبار ارد به عنوان نخستین اثر تاریخی شهر ارد، ۷ اردیبهشت ۹۹ به ثبت اثار تاریخی کشوری رسید تا آرزویی چندین‌ساله با تلاش و پشتکار جمعی به واقعیت تبدیل شود.
درباره‌ی چهار انبار ارد
چهار انبار ارد متفاوت‌ترین آب‌انبار در سطح شهرستان است. این آب‌انبار در محوطه باز با سقف گنبدی و چهار آب انبار در چهار جهت به شکل متصل به آب انبار مرکزی ساخته شده است. مخزن در آب انبار‌های متصل به صورت مستطیلی و در مرکز استوانه‌ای است و همچنین طاق‌ها به شکل هلالی در سردر‌ها و در دهانه‌ها به شکل تیزه‌دار ساخته شده است. این آب انبار متعلق به اوایل قاجاریه است.
آسیاب نصیرآباد ارد نیز از آثار دوره اسلامی است.
ثبت اولین آثار تاریخی ارد، آغاز راهی بی‌پایان
وزارت میراث فرهنگی ایران با ثبت اولین آثار فرهنگی و تاریخی در شهر ارد، مصمم است با اهمیت دادن به هویت شهرها، این آثار ارزشمند را از دخالت‌های انسانی حفظ کند. ثبت برکه چهار انبار ارد به عنوان اولین آثار باستانی تاریخی ثبت شده شهر ارد در فهرست میراث فرهنگی، از یک سو قدردانی از مردمان سخت‌کوش این دیار و از سوی دیگر برجسته کردن هویت تمدن و تاریخ این منطقه گرمسیر کشوری است. میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی می‌خواهد از میراث نیاکان ما حفاظت و پاسداری شود و ما آن را که از گذشتگانمان به ما رسیده همچنان سرافراز و ماندگار در اختیار آیندگان قرار دهیم. آثار تاریخی، فرهنگی و تمدن‌های به‌جامانده از پیشینیان مانند جنگل‌ها، قنات‌ها، بناها، سراها، رواق‌ها، مناره‌ها، گلدسته‌ها، آب‌ها و….. بخشی از تاریخ ارد است که باید از آن پاسداری کرد.
وزارت میراث فرهنگی ایران برکه چهار انبار ارد را تمدنی ارزشمند معرفی کرده است. حالا ثبت اولین اثر تاریخی ارد، نقطه عطفی برای مدیران شهری است که کمر همت ببندند و ارد را آن‌طور که شایسته نامش هست به تمام کشور معرفی کنند. حالا دیگر ارد، یک هویت ملی (و نه فقط شهری) است و باید همچون دیگر شهرها که ثروت‌های انبوهی را به واسطه گردشگری پایدار به دست آورده‌اند، قدم در میدان گذاریم و گردشگران را از سراسر کشور به سوی ارد جلب کنیم. شهرهای تاریخی برجسته‌ای از نقطه‌نظر بافت تاریخی در ایران وجود دارد که به علت ضعف مدیریت‌ها و بی‌برنامگی‌ها غریب مانده و این غریبی نه فقط در کشور که حتی بعضاً در شهر ما هم کاملاً نمودار است.
آنچه آثار شهر ارد را کشوری کرده، قطار شهری و زیرگذر و بزرگراه نیست. امکان ساخت این تجهیزات مدرن در همه‌جا امکان‌پذیر و میسر است، اما خلق چنین آثار ارزشمند تاریخی هرگز تکرارشدنی نیست. با این وجود، مسئولین شهری در ارد در امر حفاظت از حداقل سه اثر تاریخی و معروف خود، خصوصاً محوطه‌هایی که در مناطق شهری قرار دارند، چندان موفق عمل نکرده و ثبت این آثار ضمانتی برای بهبود شرایط حفاظت و نگهداری آنها در قیاس با زمان قبل از ثبت آنها به وجود نیاورده است.
به طور کلی می‌توان گفت توجه و به تصویر کشیدن ارزش‌هـای شهری می‌تواند مبنایی برای تصمیم‌گیری‌های مربوط به حوزه گردشگری و میراث فرهنگی باشد. از دیگر سو می‌توان با اولویت‌بندی مداخله اجرایی پروژه‌های گردشگری فرهنگی با شناخت قابلیت‌های مکان‌های میراث معماری و شهری با هدف بهبود وضعیت اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی ساکنان، در جهت حفظ و احیای هویت تاریخی شهر ارد شاهد تأثیر قابل توجهی بود.
گردشگران خوش‌ذوق و طبیعت‌شناسانی که از سراسر کشور به ارد قدم می‌گذارند، برای دیدن خیابان‌ها و پارک‌ها به ارد سفر نمی‌کنند؛ آنها می‌آیند تا بافت‌های تاریخی و فرهنگی ما را نظاره کنند. آنها می ایند تا با چشم خود ببینند چگونه یک بنای خشتی پس از قرن‌ها همچنان استوار و پابرجا ایستاده و هویت خود را حفظ کرده است. آنهایی که به ارد سفر می کنند اول با هدف سفر به شهرهای بزرگ همچون لار، گراش، خنج و اوز قدم به این منطقه می‌گذارند و این یعنی اینکه هویت شهر تاریخی مثل ارد هویت تمام منطقه است.
مدیران شهری و متولیان این بخش در ارد باید بیم و ناامیدی را کنار بگذارند و امید و عشق به زادگاه را سرلوحه کار خود قرار دهند. اگر آثار فرهنگی ارد ثبت کشوری شده، باید کشوری هم فکر کنیم. لازم است کمر همت ببندیم و از این موقعیت عالی که در اختیار ارد قرار گرفته نهایت استفاده را ببریم. ثبت آثار تاریخی ارد در فهرست وزارت میراث فرهنگی، نویدبخش گسترش دامنه توجه متولیان شهری به مقوله توسعه پایدار شهری بر بنیاد و مدار بافت تاریخی و کهن آن باشد.
۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۹
درود بر جناب گراشی بزرگوار
در تایید و تکمیل فرمایشاتتان باید بر لزوم گسترش دامنه‌ی ارتباطات تاکید کنم. هم ارتباطات سازمانی و اداری با مرکز شهرستان و هم مهم‌تر از آن، ارتباطات فراتر از ساختار اداری. ارتباطاتی که عمدتا در قالب فعالیت‌های سمنی شکل می‌گیرد و یا حتی ارتباطات فردی بین فعالان گردشگری در شهرهای مجاور و منطقه‌ی جنوب فارس.
امروز با وجود جوامع مجازی و فضای رسانه‌ای متعدد در بعد تبیلغاتی و معرفی آثار و ارزش‌های فرهنگی کار نسبتا آسان‌تری پیش رو داریم اما در کنار اینها نباید از افزایش زیرساخت‌های لازم جهت توسعه‌ی گردشگری غافل شویم.
و نیز توجه داشته باشیم که برد ما در منطقه‌ی جنوب، توسعه‌ی متوازن و همزمان تمام شهرها و شهرستان‌های جنوبی است. یعنی هرچه هماهنگ‌تر، همه موفق‌تر.