هفت‌برکه – سمیه کشوری: معرفی فیلم «کودا» به نویسندگی و کارگردانی شان هیدر، فیلم‌ساز زن آمریکایی (۲۰۲۱) و گروه آوازی «دامور» و موسیقی آکاپلا
کودا: ناشنوایان چطور شعر می‌شنوند؟
کودا CODA فیلمی آمریکایی در ژانر کمدی-درام به نویسندگی و کارگردانی شان هیدر، فیلم‌ساز زن آمریکایی است، که در ۲۰۲۱ به نمایش درآمد. این فیلم اقتباسی از فیلم فرانسوی‌زبان خانواده‌ی بلیر La Famille Bélier در سال ۲۰۱۴ است. امیلیا جونز، اوخنیو دربس، تروی کاتسر، فردیا والش-پیلو، دنیل دورانت و مارلی متلین بازیگران فیلم هستند. کودا برنده‌ی جوایز اسکار ۲۰۲۲ در رشته‌های بهترین فیلم، بهترین بازیگر نقش مکمل مرد برای تروی کاتسر و بهترین فیلم‌نامه اقتباسی شد.
داستان فیلم کودا درباره‌ی دختری جوان به نام روبی است که تنها عضو شنوای یک خانواده‌ی ناشنواست. پدر، مادر و برادر بزرگتر روبی به نام لئو همگی ناشنوا هستند و در حوزه‌ی تجارت ماهیگیری فعالیت می‌کنند. در ادامه، روبی با یک بحران روبخ‌رو می‌شود: چه می‌شود وقتی دختر خانواده به رشته‌ای علاقه‌مند می‌شود که پدر، مادر و برادرش از درک آن عاجزند؟ آن هم زمانی که کسب و کار خانواده در معرض تهدیدی جدی قرار گرفته است و نیاز دختر به‌عنوان مترجم بیش از پیش احساس می‌شود؟ حالا روبی میان انتخاب رشته مورد علاقه‌ی خود و کمک به کسب و کار خانواده‌اش، دچار تردید شده است.
اصطلاح (coda) در چند معنا قابل توضیح است. کودا در زبان ایتالیایی به معنای دُم، و در موسیقی به بخش پایانی و نسبتاً مستقل یک قطعه‌ی موسیقی، پس‌درآمد و قطعه‌ی آخر یک آهنگ گفته می‌شود. دیگری تلمیحی است به زبان اشاره برای ناشنوایان. سومی مخفف عبارت Child of deaf adult به معنای فرزندِ بزرگسال ناشنوا است. این ایده و مفهوم کلمه‌ی کودا در کل فیلم و در زیر متن آن جریان دارد. در معنای اول، اشاره به بخشی از یک قطعه موسیقی دارد که به پایان می‌رسد. در معانی دیگر، که با تم هم داستان هم‌راستاست، شخصیت اصلی باید نقطه‌ی پایانی بر دوره‌ی کودکانه‌ی زندگی خود بگذارد و سطر جدیدی از استقلال را آغاز کند. به همین خاطر است که این فیلم، در زیرژانر تشرف-بلوغ جای می‌گیرد.
نکته‌ی غافلگیرکننده‌ی فیلم این است که هدر (کارگردان و نویسنده) بدون متوسل شدن به کلیشه‌های شخصیت‌پردازی توانسته داستان شخصیت اصلی فیلم یعنی روبی را به شکلی تأثیرگذار روایت کند و با ایجاد یک خط داستانی شیرین و دلنشین باعث جذابیت فیلم شده است.
فیلم CODA اثر جذابی برای کسانی است که می‌خواهند اثر خانوادگی خوبی را تماشا کنند. فیلمی که با نقد‌های مثبتی از سوی منتقدان و همچنین استقبال از سوی مخاطبان روبه‌رو شده است و نشان می‌دهد در دنیای آثار سینمایی اکشن و پر از زد و خورد امروزی، می‌توان اثری دید که تلاشی برای پیوند دادن دنیای سکوت با دنیای پر از سروصداست.
موسیقی: آکاپلا، صدای ساز از حنجره‌ی انسان
در این قسمت می‌خواهیم گروه آوازی «دامور» را معرفی کنیم که در آکاپلا در زمستان سال ۱۳۸۹ توسط فراز خسروی دانش و با همفکری عطا حکاک تأسیس شد. آکاپلا Acappella یک کلمه‌ی ایتالیایی به معنی «نمازخانه‌ای» است، ولی امروزه یک اجرای کاملاً آوازی است و به فرمی از موسیقی گفته می‌شود که بدون همراهی ساز اجرا می‌شود. این نوع موسیقی در ابتدا در موسیقی‌های مذهبی و کلیسایی استفاده می‌شد.
اعضای کنونی گروه دامور را غزل اکلیلی، اهدا مصلحی، مینا جعفری، فروغ فضلی، محمود رحمانی، سپند الهی، عطا حکاک تشکیل می‌دهند.
قطعات گروه منتخبی از موسیقی سازی و آوازی است که در شاخه‌های کلاسیک، جَز، محلی و پاپ اجرا می‌شوند. این قطعات که در گستره‌های مختلف صدایی به صورت پولی فونی (چندصدایی) برای خوانندگان تنظیم شده، همراه با افکت‌های صوتی و تقلید سازهای مختلف مانند درامز، گیتارباس، ترومپت، نی، دودوک و غیره، بدون همراهی ساز می‌باشد. با این نوع تنظیم مخاطب می‌تواند موسیقی سازی را توسط حنجره این گروه بشنود.
موزیکالیته، کیفیت مطلوب اجرایی، ارتباط با مخاطب و جذب آن و همچنین بازنگری آثار ماندگار تاریخ موسیقی ایران و جهان با رویکردی نوین، مهمترین اهداف این گروه را تشکیل می‌دهند.
آهنگ Sway یکی از همین آهنگ‌هاست که کاملاً آوازی اجرا شده است. سبک آهنگ جاز و مدت زمان آهنگ ۰۳:۴۹ دقیقه است.
فراز خسروی‌دانش با تقدیم آهنگ Sway به مخاطبین موسیقی، در زمینه هدف‌های «دامور» گفت (+): «یکی از اهداف این گروه ارتباط با مخاطب عام است که با عوامل مختلفی اعم از تنظیم‌ها، انتخاب قطعات، نوع پوشش گروه و حرکات نمایشی صورت پذیرفته است. دامور در انتخاب قطعات و سبک‌های مختلف هیچ گونه تعصبی ندارد. البته سعی ما بر این است که استانداردها رعایت شود. یکی دیگر از این اهداف، ساخت کاراکترهای مختلف از اعضای این گروه و معرفی آن‌ها به مخاطب است که معمولاً در گروه‌های ایران یک شخصیت روی صحنه نقش‌آفرینی می‌کند و به مخاطب معرفی می‌شود.»
خسروی‌دانش افزود: «یکی از برجسته‌ترین تفاوت‌های گروه دامور با سایر گروه‌های آکاپلا در ایران می‌توان به نقش سولیستی (تک‌خوانی) هر یک از اعضای گروه اشاره کرد که به صورت جداگانه‌ای در ایجاد صوت و افکت‌های سازی نقش‌آفرینی می‌کنند.»
خسروی‌دانش درباره‌ی سختی و حساسیت کار گروه دامور گفت: «اعضای گروه دامور هر یک دارای میکرفون شخصی هستند که این امر باعث می‌شود تمامی جزئیات صدای خواننده به گوش مخاطب برسد در صورتی که در سایر گروه‌های آکاپلا هر خط ملودی توسط ۳ الی ۵ نفر خوانده می‌شود و میکرفون‌ها بصورت گروهی برای هر بخش صدایی تعبیه شده و صدای کلی آن بخش را به گوش مخاطب می رساند.»
این آهنگ را اینجا بشنوید:
