عارفه متین – هفتسانه: هنوز سالن خالی از جمعیت است اما صدای روزه و دعا از باندها فضا را پر کرده‌اند. زنی در حال دعاخوانی تنها به ستونی تکیه داده است. آرام نزدیک می‌شوم و بعد از سلام از او می‌خواهم کمی با هم گرم گفت‌و‌گو شویم. می‌گوید: «اولین سال است که در مراسم وداع با رمضان شرکت کرده‌ام. راه‌ام دور و شوق آمدن مرا وادار کرد زودتر از همه بیایم.» وقتی که از حال درون‌اش برایم می‌گوید، خنده بر لبان‌اش نقش می‌بندد: «چقدر شوق آمدن داشتم؛ چرا کسی نمی‌آید؟»
آرام آرام دور تا دور سالن پر می‌شود از آدم‌هایی که هرکدام مفاتیح کوچکی در دست دارند. مراسم با حضور حاج آقا رضوانی شروع می‌شود. روزه را می‌خواند و پس از چند دقیقه دعای مجیر را زمزمه می‌کند. حالا سالن پر شده از آنهایی که همه با هم نام‌های خدا را زمزمه می‌کنند. مصیبت‌ها پشت سر هم شعر می‌شوند و همه سینه‌زنان اشک می‌ریزند. کم‌کم وداع نزدیک است. فضا را با دعای وداع عوض می‌کنند و با ماه میهمانی پروردگار وداع می‌کنند. اولین سالی است که در چنین شبی همه متوسل می‌شوند و قرآن بر سر می‌گذارند. خدا را به چهارده فرشته‌ی معصوم قسم می‌دهند. فضا تاریک شده و فقط خداست که اشک‌های توبه‌کنندگان را می‌بیند.
به سراغ آن زن برمی‌گردم و حالا بعد از تمام شدن مراسم می‌خواهم احساس تازه‌اش را برایم بیان کند. می‌گوید: «سبک شدم. هیچ کمبودی در مراسم احساس نکردم. انگار که آرامش دوباره‌ای در من متولد شد.» به نظرش بهترین دعا در چنین شبی، اول فرج و سلامتی آقا امام زمان(عج) و بعد عاقبت‌به‌خیری جوانان است.
خانم محمودی، یکی از مسوولین بیت الزهرا (س)، می‌گوید: «بیست سال است که این مراسم برگزار می‌شود و هر سال حال خودش را دارد.» خانم نام‌آور هم ادامه می‌دهد: «وداع از دستورات دینی است و در فرهنگ ما به معنای خداحافظی هم نیست. بلکه باید گفت وداع می‌کنم که خدایا این رمضان را آخرین رمضان ما قرار مده و توفیق مجدد آن را به همه‌ی ما عنایت فرما!» و در پایان اظهار رضایت می‌کند و می‌گوید: «خوش‌حالم که شرکت‌کنندگان با وجود این مکان تنگ، هر سال تعدادشان بیش از پیش می‌شوند و خوش‌حال‌تر از این هستم که اکثر شرکت‌کنندگان از جوانان و نوجوانان هستند.» او از همت مردم تشکر ویژه‌ی می‌کند.
خانم نام‌آور در طی مراسم همه‌ی بچه‌ها را به زیرزمین فرستاده و آنها را به گونه‌ای سرگرم کرده تا مزاحم بزرگ‌ترها نشوند. حالا بچه‌ها تک‌تک بالا می‌آیند تا با مادران‌شان به خانه برگردند و لباس‌های عیدشان را دوباره برانداز کنند.
درباره‌ی عکس‌ها: مسجد فاطمیه، یک مسجد کوچک، بدون گنبد و مناره، چسبیده به کلات است؛ و با همکاری اهالی محله چندسالی است در ماه رمضان فعال می‌شود. این عکس‌ها را سعید سرخی از مراسم شب قدر در این مسجد گرفته است.
