هفتبرکه – سمیه کشوری: نیل گِیمن نویسندهی آمریکایی در سال۱۹۶۰ در انگلستان متولد شد. او اصالتی لهستانی دارد و طرفدارانش او را «ستارهی راک ادبیات» میدانند. در کودکی خیلی زود عشقش به کتاب و داستان خواندن را کشف کرد و با شوق کودکانهاش در داستانهای «جی. آر. آر. تالکین» و «ادگار آلن پو» و بسیاری از نویسندگان دیگر غوطهور شد.
گیمن از بیست و سهسالگی نویسندگی را با نوشتن داستانهای کوتاه برای مجلات شروع کرد. از جمله کتابهای او میتوان به کتاب «کورالین» و «گورستان» اشاره کرد که ژانری فانتزی دارند و از آنها اقتباس سینمایی صورت گرفته است. از دیگر کارهای او میتوان به کتابهای «داستانهای کهن اسکاندیناوی»، «ج مثل جادو»، «دود و آینهها» و… اشاره کرد.
نیل گیمن در زمینهی کمیک و ادبیات فانتزی کودک شهرت بسیاری دارد و از جمله مهمترین جایزههای او میتوان به جایزهی معتبر ادبیات کودک «جایزه نیوبری» برای کتاب «گورستان» در سال ٢۰۰۹ اشاره کرد. این نویسنده بیش از نود جلد کتاب دارد که فقط ۱۸ عنوان از آنها رمان محسوب میشوند. گیمن در زمینهی فیلمسازی هم دستی بر آتش دارد و از معروفترین فیلمنامههای او میتوان «بیوولف» را نام برد که در سال ٢۰۰۷، رابرت زمکیس آن را ساخت.
کتاب «کورالین» نخستین اثر نیل گیمن بود که به فارسی ترجمه شد. پس از آن آثار دیگری همچون کتاب «هیولا» و کتاب «گورستان» نیز از این نویسنده به فارسی برگردانده شدند.
کتاب کورالین
کورالین دختربچهی کنجکاوی است که به همراه خانوادهاش به یک خانهی قدیمی اسبابکشی میکند. کورالین در خانهی جدید، همسایههای عجیب و غریب و بامزهای هم دارد. ولی او چیز بیشتری لازم دارد و آن توجه والدین شاغل و شلوغش است. در ادامه، اتفاق عجیبی برای کورالین رقم میخورد که پای او را به دنیای ناشناخته و زیبا اما فریبندهای باز میکند. حالا باید کورالین تصمیم بگیرد کدام دنیا را انتخاب کند.
کتاب «کورالین» گویی در بستر قصه و در فضایی کاملاً کلاسیک، دنیای واقعیِ کسلکننده و پر از بیتوجهی را با دنیای پر از ماجرای مجازی در تقابل هم قرار میدهد و در آخر خیلی واضح و روشن نشان میدهد کدام برنده میشوند.
معمولاً این کتاب در ردهی ژانر وحشت قرار میگیرد ولی میتوان گفت ترس و وحشت آن را باید نوعی ترس فانتزی تعریف کرد. ترسی که بیشتر پا به پای فضای رعبآور و مرموز قصه پیش میرود. در صورتی که میدانیم قرار نیست اتفاق بد یا وحشتناکی برای شخصیت اصلی و حتی شخصیتهای خوب قصه بیفتد. ترسی که بیشتر به مرموز بودن قصه و فضا کمک میکند تا افتادن اتفاقی دهشتناک برای شخصیتها.
برخی این کتاب را در دستهی فانتزی تاریک یا خیالپردازی تیرهوتار جای میدهند. آمده است که فانتزی تاریک «گونه هنری است که به عنوان زیرمجموعهی سبک خیالپردازی به شمار میرود. این نوع سبک میتواند به آثار ادبی، هنری و سینمایی اشاره داشته باشد که آمیختهای از عناصر خیالپردازی و عناصر وحشت هستند. خیالپردازی تیرهوتار اقتباسی از عناصر گونه وحشت و اغلب دارای ویژگیهایی از قبیل ترس و مرگ، غمناکی، موضوعات خشن و وحشیانه همراه با موجودات فراطبیعی شیطانی است. با این حال، برخلاف گونه وحشت تمرکز داستان به منظور ترساندن خواننده نیست. در این سبک محدودیتی برای نشان دادن بخش تاریک طبیعت انسان وجود ندارد.»
«همچنین برخی از نویسندگان از واژهی فانتزی تاریک (یا فانتزی گوتیک) به عنوان جایگزینی برای توصیف وحشت استفاده میکنند، چرا که آنها احساس میکنند واژهی دومی بیش از حد ترسناک یا اثرگذار است.»
گویا زمانی که گیمن در دههی ۱۹۹۰ نوشتن داستان کورالین را شروع کرد، ژانر وحشتِ نوع گوتیک از مُد افتاده بود. اما گیمن به مُد کاری نداشت. جالب است بدانید عنوان این کتاب، نتیجهی یک اشتباه تایپی است. گیمن میگوید: «میخواستم نام «کارولین» را تایپ کنم ولی اشتباه شد. به کلمهی «کورالین» نگاهی انداختم. میدانستم نام کسی است. میخواستم بدانم چه اتفاقاتی برایش می افتد.»
از همین منظر باید گفت نویسنده برای دستیابی به این فضا و اتمسفر، نکات بسیار زیرکانه و جزئی از جایجای خانهای که در آن ساکن هستند و فضای اطراف آپارتمان ارائه میدهد. در واقع از نقاط قوت داستان میتوان به تصویرسازیهای کافی و هوشمندانه اشاره کرد که با پیشروی در روند روایت داستان و مقایسهی شباهتها و تفاوتهای میان دو زندگی، بیشتر به لزوم آن پی میبریم.
در همین پیکربندی فضا، به شخصیت اصلی یا همان قهرمان قصه یعنی کورالین میرسیم. دختربچهای که بین آدمبزرگها با تمایلات متفاوت گیر افتاده است. با این وجود، نویسنده رفتارها و تصمیمات او را طوری تعیین کرده که او در عین کودکی و محدودبودن، به حد کافی باهوش و زیرک باشد تا به روش آدمبزرگها چیزهایی که از او دزدیده شده را پس بگیرد و فریب تجملات و دروغها را نخورد.
از دیگر ویژگیهای این اثر، تعلیق بالا و ماجراجوییهای پر فراز و نشیب و البته پر معنا و مفهوم آن است. طوری که نویسنده با تعیین راوی در قالب دانای کل، به خوبی از عهدهی وضوح و کشش آن برآمده است.
نکتهی دیگری که در کتاب قابل مشاهده است این است که این اثر تا حد زیادی مخاطب را به یاد قصهی «آلیس در سرزمین عجایب» میاندازد. تا جایی که برخی کورالین را با آلیس در سرزمین عجایب مقایسه کردهاند.
کورالین جوایز زیادی را نصیب خود کرده است، از جمله جایزهی برام استوکر در سال ۲۰۰۲، جایزهی نبیولا در سال ۲۰۰۳، جایزهی لوکس در سال ۲۰۰۳، جایزهی هوگو سال ۲۰۰۳، جایزهی ورزالا در سال ۲۰۰۳، نامزدی جایزهی جهانی فانتزی در سال ۲۰۰۳، نامزدی جایزهی ورمونت در سال ۲۰۰۴، بهترین کتاب کودک به انتخاب مجله کودکان، و جزء صد کتاب برتر قرن ۲۱ به انتخاب گاردین.
این کتاب به همهی کسانی که از خواندن کتابهای اسرارآمیز و ماجراجویانه لذت میبرند، پیشنهاد میشود، و از بین همه، بهخصوص برای نوجوانان انتخاب بسیار خوبی است.
نسخهی انیمیشن این کتاب هم در سال ۲۰۰۹ با تکنیک استاپموشن ساخته شد. هنری سیلیک کارگردان، تهیهکننده و نویسندهی فیلمنامهی آن است. این انیمیشن با نقدهای مثبتی روبهرو شد و حدود ۱۲۴ میلیون دلار در جهان فروش کرد. همچنین جوایز گوناگونی کسب کرد و نامزد جایزهی اسکار شد.
کتاب صوتی آن را هم میتوانید در سایت یا اپلیکیشن کتاب گویای ایرانصدا به صورت رایگان بشنوید.
هشتگ کمد (معرفی کتاب، فیلم و موسیقی) را از این صفحه دنبال کنید.