هفت‌برکه – محمد خواجه‌پور: سی سال از برپایی سینه‌زنی بوشهری در گراش می‌گذرد. از سال ۱۳۷۲ که حمید رایگان و جوان‌های آن‌ سال‌های مجمع‌القرآن سبک آشنای بوشهری‌ها را از تلویزیون به خانه امام آوردند این سبک سینه‌زنی فراز و فرود زیادی داشته است و با آیین‌های سینه‌زنی گراش چنان پیوند خورده است که عده‌ای دوست ندارند آن را سینه‌زنی بوشهری بنامند و نام سینه‌زنی گراشی را بیشتر می‌پسندند.

شباهت بخش پایانی سینه‌زنی سنتی گراش معروف به واحد با سبک سینه‌زنی بوشهری باعث شد در سی سال گذشته این سینه‌زنی به سرعت در میان انواع دیگر عزاداری در گراش جا باز کند و حالا دیگر بسیاری تا ساعت یک بامداد منتظر می‌مانند تا سینه‌زنی با نوحه‌ی احمد تاجبخش شروع شود.

Bohshehri

هر چند جوان‌هایی که در دهه ۷۰ بزرگ شدند اکنون در میانسالی قرار دارند، اما ریتم سریع‌تر و حرکت بیشتر باعث شده است که جوانان و نوجوانان همچنان مهمترین سینه‌زنان بوشهری باشند.

سینه‌زنی بوشهری که از حسینیه ولی‌عصر (عج) و مسجد امام حسن مجتبی(ع) در کنار آن آغاز شده بود در سال‌های بعد گسترش پیدا کرد و در محل‌های دیگر به ویژه حسینیه اعظم با استقبال همراه شد.

در محرم امسال سال ۱۴۰۲ شمسی سه هیات اصلی سینه‌زنی بوشهری در گراش فعال هستند و در شهرهای دیگر مانند قشم و کیش هم که گراشی‌ها نمی‌توانند برای عزاداری به خیابان بیایند، به همین شیوه عزاداری اکتفا می‌کنند.

احمدرضا تاجبخش شناخته‌شده‌ترین نوحه‌خوان سبک بوشهری در گراش است که از روزهای ابتدای شکل‌گیری این سبک با شعرهایی که بیشتر سروده خود اوست توانست در دل جوانان جا باز کند.

سال ۱۴۰۱ بازگشت تاجبخش بعد از وقفه کرونا بود. سینه‌زنی حسینیه اعظم از سالن به حیاط حسینیه منتقل شد و با افزایش استقبال تا بعد از نیمه شب ادامه داشت. امسال هم سینه‌زنی بوشهری حسینیه اعظم یکی از پرشورترین و شلوغ‌ترین مکان‌های عزاداری است که تقریبا بعد از پایان برنامه تمام هیات‌ها، سینه‌زنی این گروه شروع می‌شود.

عزاداری هیات معمولا بعد از ساعت ۱۲ و گاهی ساعت یک بامداد آغاز می‌شود و فرصتی است تا جوانان از هیات‌های مختلف دوباره در کنار هم مشغول عزاداری شوند. صبح عاشورا قبل از رسیدن سینه‌زنی سنتی به حسینیه اعظم هم دیگر گردهمایی بزرگ این عزاداران است.

جعفر سعیدی و محمد نیکخو دو نوحه‌خوان شناخته شده دیگر این سبک در دو هیات دیگر هستند.

برنامه هیات قاسم ابن‌الحسن (ع) بیشتر با نوحه‌خوانی جعفر سعیدی ساعت‌های اولیه شب در زیرزمین مسجد ولی عصر (عج) برگزار می‌شود که چراغ‌های قرمزرنگ مجلس، آن را متمایز می‌کند.

هیات دیگر نیز نام مشابهی دارد. هیات متوسلین به قاسم ابن الحسن(ع) بعد از مسجد امیرالمومنین(ع) و حسینیه ابوالفضل(ع) امسال به خانه اول سینه‌زنی بوشهری یعنی خانه امام یا همان حسینیه ولی‌عصر(عج) برگشته‌ است. محمد نیکخو شاخص‌ترین نوحه‌خوان این هیات است.

سینه‌زنی بوشهری برای جذب جوانان در سال‌های اخیر دو رقیب تازه دارد. سینه‌زنی شور و دمام‌زنی شیوه‌های دیگر عزاداری هستند که جوانان به سراغ آن می‌روند. سینه‌زنی شور سبک مرسوم سال‌های اخیر در بسیاری از شهرها است که سینه‌زنی با دو دست است. هیات هفتگی در حسینیه حضرت زینب (س) مهمترین محل برپایی سینه‌زنی شور است و محمدحسن عباسپور و خسرو جولافیان دو نوحه‌خوان اصلی آن هستند. گسترش دمام‌زنی هم نیازمند یک بحث جداگانه است. 

البته تعداد نوحه‌خوانان بوشهری گراش بیش از این‌هاست. هادی موغلی و علی‌اکبر غلامی در سال‌های گذشته با هیات‌های مختلف همکاری داشته‌اند. ابوالفضل رزمان چند سالی است به قشم می‌رود و محمد درستکار و علی‌اکبر امانی امسال در کیش نوحه می‌خوانند.

بین نسل جدید نوحه‌خوانان سبک بوشهری، عباس مجلسی بیش از دیگران چهره شده است. او از موسیقی پاپ تا دمام‌زنی و سینه‌زنی فعالیت دارد.

سینه‌زنی بوشهری در سی سال گذشته با واحد سینه‌زنی گراشی ترکیب شده و استفاده از شعرهای گراشی به ویژه از سوی احمد تاجبخش این پیوند را نزدیک‌تر است. سبکی که به نظر می‌رسد با سبک زندگی پسران جوان و نوجوان نزدیکی بیشتر دارد و آنان را بهتر به محرم و عزادارای حسینی پیوند می‌دهد.  

عکس‌های محمد صادقی را از محل‌های گوناگون سینه‌زنی بوشهری در محرم ۱۴۴۵ ببینید:

12