هفت‌برکه – سمیه کشوری: پیوندهای هنری ایران و افغانستان در فیلم «چند متر مکعب عشق» به کارگردانی جمشید محمودی و موسیقی فرید زُلاند
فیلم: عشق ایرانی-افغانی
«چند متر مکعب عشق» نمایش یک عشق پاک است که در مکعبی آهنی گرفتار می‌شود. عشقی که قربانی تعصبات و فرهنگ‌ها و آوارگی‌ها می‌شود و فرجامش را هیچ‌کس نمی‌داند. این فیلم با نمایش لطیف و نه چندان رو، تمام این مسائل را در بر می‌گیرد و در قالب علاقه‌ی بین یک دختر افغانی و یک پسر ایرانی، تصویر تازه‌ای از عشق را ارائه می‌دهد. ایده این فیلم به گفته‌ی تهیه‌کننده‌ی آن در سفری که به افغانستان داشته شکل گرفته است و به نوعی ریشه در واقعیت دارد. یک حکایت چند خطی که در یک پروسه‌ی طولانی به فیلمنامه می‌رسد و بالاخره به تصویر کشیده می‌شود و جوایز زیادی را از آن خود می‌کند.
این فیلم به کارگردانی و نویسندگی جمشید محمودی و تهیه‌کنندگی برادرش نوید محمودی است و با نگاهی نو و در عین حال واقع‌گرا به سراغ زندگی مهاجرین غیر قانونی افغانی رفته است. این دو برادر در حال حاضر سریال پرطرفدار «پوست شیر» را در حال بخش دارند. «چند متر مکعب عشق» اولین ساخته‌ی بلند سینمایی آنهاست. فیلمی با بازی جذاب ساعد سهیلی، حسیبا ابراهیمی، نادر فلاح، علیرضا استادی و مسعود میرطاهری.
حسیبا ابراهیمی که افغانستانی است، بازیگر نقش اول زن این فیلم، با وجود اینکه اولین حضور سینمایی خود را در این اثر تجربه کرده است، در جشنواره فجر نامزد بهترین بازیگر نقش اول زن شد. با تامل در فیلم می‌توان به نمادهایی دست یافت و با توجه به اینکه فیلم دربرگیرنده‌ی دو کشور است که روزی روزگاری یک کشور محسوب می‌شدند، نمادها شکل پیچیده‌تری به خود می‌گیرند.
فیلم نماهای زیبایی دارد که گویی خود به تنهایی ادامه‌ی فیلم را برای ما پیش‌بینی می‌کند. مثلاً نمایی که مرونا با خوشحالی در حالی که بقچه‌ای در دست دارد و برای دیدن پسر می‌دود، دوربین از بالای کانتینر او را تعقیب می‌کند؛ شاید می‌خواهد به ما بگوید قصه‌ی عشق آن‌ها با این مکعب آهنین گره می‌خورد.
موسیقی: آهنگساز فارسی‌زبان
فرید زُلاند متولد نهم مردادماه ۱۳۳۴ در کابل افغانستان و اصالتاً اهل افغانستان است اما یکی از پرکارترین و موفق‌ترین آهنگسازان موسیقی ایران به شمار می‌آید.
او در یک خانواده تاجیک‌تبار که در افغانستان زندگی می‌کردند به دنیا آمد. پدرش جلیل زلاند آهنگساز و خواننده بود و در بیشتر کشورهای همسایه از جمله شوروی سابق، پاکستان، هند و ایران برنامه اجرا کرده است و فرید موسیقی را نزد او فرا گرفت.
در ۱۱سالگی به تهران مهاجرت کرد و در سال ۱۳۴۸ با بورسیه‌ای که توسط وزارت فرهنگ هنر ایران به او داده شد به هنرستان عالی موسیقی رفت. در ابتدا به یادگیری پیانو مشغول شد اما پس از یک سال تغییر رشته داد و در رشته‌ی هارمونی موسیقی و آهنگسازی به تحصیل خود ادامه داد. از اساتید زلاند در آن زمان می‌توان به فریدون فرزانه (استاد هارمونی و آهنگسازی)، مصطفی پورتراب (استاد سولفژ)، یوسف‌زاده، مرتضی حنانه (استاد سازشناسی) و… اشاره کرد. او در همان زمان برای بسیاری از خوانندگان مطرح آهنگسازی کرد.
زلاند در مورد اینکه خود را بیشتر اهل کجا می‌داند گفته: «من نه خود را آهنگساز افغان، نه ایرانی و نه تاجیکی می‌دانم. من آهنگساز فارسی‌زبان هستم.»
نخستین کار مشترک و البته بسیار موفق فرید زلاند، ترانه‌ی «یاور همیشه مومن» با شعری از ایرج جنتی عطایی است؛ و تنها اثری است که واروژان تنظیم آن را برای آهنگی از زلاند برعهده داشته است.
