منتخب ۴: شانس دوباره‌ی خورشیدی

هفت‌برکه: این هم از طنازی‌های روزگار است که جوان اول شورای پنجم اکنون مسن‌ترین عضو شورای ششم است. در میان اعضای شورایی که همگی زیر ۴۰ سال سن دارند، خورشیدی با ۴۷ سال سن حق دارد خودش را پیشکسوتی بداند که تجربه‌ی یک دوره‌ی حضور در شورا، هرچند ناتمام، را نیز دارد.

ترکیب شورای ششم یک ترکیب کاملا تازه است با یک نام آشنا از شورای پنجم. مصطفی خورشیدی با رای مردم یک فرصت دیگر پیدا کرده است که خاطرات شورای پنجم را به بایگانی بسپارد و از نو شروع کند.

بزرگ‌ترین شانس خورشیدی این بود که در دوره‌ای که دوگانه‌ی جوانان / پیشکسوتان تعیین‌کننده‌ی نتایج انتخابات شورا بود، او هنوز می‌توانست خودش را در میان جوانان تعریف کند. اتفاق بعدی را نیز هیات نظارت با رد صلاحیت دو تن از اعضای شورای پنجم، یعنی اکبر باقرزاده و حبیب‌الله مهرابی، رقم زد تا خورشیدی تبدیل به تنها حلقه‌ی اتصال بین آن شورا و شورای بعد شود. هر چند بازگشت باقرزاده مهمترین چالش انتخاباتی خورشیدی بود، اما حذف مهرابی باعث شد خورشیدی مهم‌ترین چهره دوره‌های پیشین شورا در انتخابات شورای ششم باشد.

کدام شورای پنجم؟ باقرزاده یا خورشیدی؟

خورشیدی در فضای تبلیغاتی انتخابات خرداد ۱۴۰۰ در ابتدا کمتر دیده شد. چند روز اول، تنها فعالیت آن همان بنر آشنای زردرنگ دوره قبل بود. ستاد او تنها در سه شب آخر فعال بود و سخنرانی او در شب پایانی تبلیغات که با درگیری مختصری نیز همراه بود، مهمترین اتفاق انتخاباتی امسال را رقم زد.

در حالی که در فضای مجازی هشتگ «نه‌_به_شورای_قبل» دیده می‌شد، به نظر می‌رسید نوک این هشتگ بیشتر به سمت اکبر باقرزاده باشد و خورشیدی همچنان از مزایای جایگاه منتقد بودن برخوردار بود.

خورشیدی و باقرزاده در شب آخر تبلیغات انتخاباتی به شکلی علنی از اختلافی که بینشان افتاده بود در ستادهایشان صحبت کردند. این اختلافات تا حدی بود که از چند روز قبل، خورشیدی در یکی از سخنرانی‌هایش گفته بود: «هر کس می‌خواهد به آقای باقرزاده رای بدهد، به من رای ندهد.» رد صلاحیت اولیه باقرزاده و شش نفر دیگر از نامزدهای منتقدتر، سبب شده بود خورشیدی حاشیه‌ی امنی پیدا کند و در نبود نامزد قدری که فعالیت‌های شورای پنجم را به چالش بکشد، با چراغ خاموش حرکت کند. اما تایید صلاحیت باقرزاده در هفته آخر، معادلات خورشیدی را به هم زد و او را مجبور کرد مخالفت‌های شدیدش با باقرزاده را علنی کند. هرچند اینجا نیز بیشتر به کلی‌گویی بسنده شد، و معلوم نشد آن چه در نهایت به انحلال شورای پنجم انجامیده بود، دقیقا چه اختلافاتی بود.

مساله‌ی ریاست شورای پنجم

به اعتقاد بسیاری از ناظران، برای سنجش عملکرد خورشیدی در شورای پنجم، باید به روندهایی که باعث شد او سه بار ریاست شورا را از دست بدهد بازگشت. خورشیدی در سال اول، در توافق با علی‌اصغر حسنی و دکتر مرتضی فتحی، ریاست را به حسنی سپرد و نایب‌رییسی را خرید، به این شرط که در سال دوم خودش رییس شود. اما در سال دوم نیز حسنی بدعهدی کرد و کرسی ریاست را به او نسپرد. این اتفاق در سال سوم به شکل جالب‌تری رقم خورد: در شورای چهارنفره، اکبر باقرزاده با استفاده از امتیاز ایثارگری‌اش رییس شد و علی‌اصغر حسنی نایب رییس. دلخوری خورشیدی از این اتفاقات کاملا واضح بود، هر چند این فوزیه ناصری بود که به شدت با این ترکیب مخالفت کرد و قید حضور در شورای شهر را زد. حمایت سرسختانه‌ی ناصری از ریاست خورشیدی کار را به جایی رساند که جلساتی با حضور معتمدین شهر تشکیل شد و اکبر باقرزاده اعلام کرد برای بقای شورا حاضر است از ریاست کنار بکشد. در نهایت، نه باقرزاده کنار کشید، نه ناصری به شورا برگشت. خشت اولی که در سال اول کج نهاده شده بود، باعث شد دیوار شورا بیش از دو سال و نیم دوام نیاورد.

شورای پنجم و انتخابات مجلس

تا پیش از انحلال شورای پنجم، از خورشیدی شنیده شد که دست کم ۸۰ درصد از وعده‌های انتخاباتی‌اش را عملی کرده است. ادعایی که با بررسیِ بروشورهای تبلیغاتی او و وعده‌های کلانی همچون مسکن ارزان و اشتغال جوانان تایید نمی‌شود. البته او در قالب مجمع خیرین مسکن‌ساز شهرستان گراش نامه‌نگاری‌هایی برای اخذ زمین با اداره کل راه و شهرسازی لارستان داشته است که باید در فرصتی بعد به آنها پرداخت. اما چیزی که مسلم است، این طرح به نتیجه‌ی عملی نرسید. بسیاری از صاحب‌نظران، طرح هتل گراش در مشهد را نیز که از طرف او پیگیری می‌شد، یک طرح با مالکیت کاملا خصوصی می‌دانند که ارتباطی با عملکرد شورای شهر ندارد.

خورشیدی البته موفقیت اصلی شورای پنجم را فرستادن نماینده‌ی مجلس از گراش می‌داند. او که خود از ابتدا برای حضور در انتخابات مجلس دورخیز کرده بود، در نهایت در اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۸ نامه‌ی استعفایش را تقدیم شورا کرد تا طبق قانون، شش ماه بعد بتواند در انتخابات مجلس ثبت نام کند. اما استعفای او با دو امضای اکبر باقرزاده و مرتضی فتحی پذیرفته نشد تا خورشیدی از شرکت در انتخابات به عنوان نامزد جا بماند.

در جریان انتخابات اسفند ۹۸، در نبودِ کنشِ موثر از طرف تمام نهادهای رسمی شهر، از جمله شورا، ابتکار عمل به دست گروه‌هایی از جوانان افتاد. هر چند خورشیدی پیش از شب برگزاری جلسه اجماع با انتشار «بیانیه انتخابات آزاد» با این طرح مخالفت کرد، اما بعد از به نتیجه رسیدن اجماع، سه عضو شورا یعنی خورشیدی، باقرزاده و فوزیه ناصری هر کدام جداگانه به شکل‌های مختلف با ستاد حسین‌زاده همکاری داشتند و در یک هفته تبلیغات او را همراهی کردند.

بعد از انتخابات البته به نظر می‌رسد ارتباط خورشیدی با دفتر حسین‌زاده کمرنگ شده است. باید دید نقش خورشیدی به عنوان یکی از اعضای شورای ششم در ارتباط با حسین‌زاده در سه سال باقی‌مانده چگونه خواهد بود.

پایان شورای پنجم

دقیقا معلوم نیست خورشیدی چطور رسانه‌ها را یکی از مقصران اصلی انحلال شورای پنجم می‌داند. او بارها پیشنهاد مجموعه رسانه‌های هفت‌برکه را در مورد انجام مصاحبه به دلایل مختلف در لحظه‌ی آخر رد کرده است و حتی به پیشنهاد گفتگو در لایو اینستاگرامی هفت‌برکه نیز برای جواب دادن به سوالات مردم روی خوش نشان نداده است. البته باید قبول کرد که الآن دیگر وقت بازگشت به جستجوی مقصر نیست، و شاید بهتر این باشد که ماجرای شورای پنجم را به بایگانی سپرد.

بدیهی است که خورشیدی دوست ندارد مقصر اصلی در انحلال شورا شناخته شود و اگر منصفانه به قضایای منجر به انحلال شورا بنگریم، نقش او از بقیه کم‌رنگ‌تر است. شورای حل اختلاف مرکزی، دلیل انحلال شورای پنجم را استعفا و عدم حضور فوزیه‌ی ناصری در جلسات شورا و از حد نصاب افتادن اعضای شورا اعلام کرده است. وقتی اعضای باقی‌مانده‌ی شورا به تکاپو افتادند که محمد ناصریِ انصراف‌داده را به شورا بیاورند، خورشیدی در اقدامی پیش‌دستانه، نامه‌ی سرگشاده‌ای به فرماندار نوشت و از حضور در شورا «انصراف» داد. از نظر حقوقی، این نامه تاثیری در انحلال شورا نداشت؛ اما از نظر ارتباطات درون شورا، نظر خورشیدی را در مورد وضعیت شورا به خوبی نشان می‌داد.

یک شورای تازه

مصطفی خورشیدی در شورای پنجم با ۷۱۱۴ رای در جایگاه اول ایستاد اما در دوره ششم، آرای او با ۳۱ درصد افت به ۴۸۶۱ رای کاهش پیدا کرد. معمولا افرادی که در یک سمت انتخابی قرار دارند، در انتخابات بعدی با افت رای روبه‌رو می‌شوند. این اتفاق برای خورشیدی نیز مثل دیگران در این دوره و در دوره‌های قبل رخ داد، ولی او آن‌قدر در دوره پنجم آرای بالایی کسب کرده بود که با وجود افت رای، در نهایت بتواند در لیست پنج‌نفره‌ی اعضای شورای شهر باقی بماند.

خورشیدی در این دوره نتوانست در هیچ‌کدام از صندوق‌ها، رای اول را به دست بیاورد و ضعیف‌ترین عملکرد او مربوط به دو حوزه‌ی رای‌گیری نرجس‌خاتون و مسجد حوض بود.

چه کسی رییس می‌شود؟

مهم‌ترین چالش خورشیدی در شورای پنجم، مساله‌ی ریاست شورای شهر بود. با حضور سه رییسِ پیشینِ شوراها در شورای پنجم، خورشیدی به عنوان رای اول مردم از گزینه‌های اصلی ریاست بود. اما در هر سه سال، تلاش او برای ریاست به نتیجه نرسید. خود او معتقد بود که این یک ضعف قانونی است که نفر اول نمی‌تواند مستقیما به عنوان رییس انتخاب شود.

اکنون در شورای ششم مساله برعکس شده است: خورشیدی به عنوان نفر چهارم شورا، باسابقه‌ترین عضو و یکی از مدعیان ریاست است. باید دید ترکیب پنج‌نفره‌ی شورای شهر چه کسی را به صندلی ریاست خواهند نشاند. اما با درس گرفتن از تجربه شورای پنجم، به نظر می‌رسد این بار اعضای منتخب پیش از رسیدن به روز رای‌گیری هیات رییسه، تکلیف رییس شورا را مشخص کنند تا چالش‌هایِ بی‌پایانِ ریاست در دوره‌ی قبل، این بار تکرار نشود.

مهم‌تر از سمتی که خورشیدی در شورای ششم به عهده می‌گیرد، مسئولیتی است که او در این شورای جوان می‌تواند برای خودش تعریف کند: ایجاد پل ارتباطی و انتقال تجربیات تلخ و شیرین بین شورای قبل و شورای کنونی. خورشیدی باید بتواند از شانسی که مردم یک بار دیگر به او داده‌اند استفاده کند و با دیدی واقع‌بینانه‌تر، سنگینیِ بارِ این مسئولیت را به دوش بکشد.

خبرها و سوابق خورشیدی در هفت‌برکه