نداشتن ساختمان و تعداد دانشجو، دلیل تقلیل دانشگاه آزاد گراش بود

هفت‌برکه: دکتر محمد کارکن که بیشتر چهره‌ای علمی در شاخه مهندسی بود، از خرداد ۱۳۹۹ ریاست دانشکده آزاد گراش را بر عهده گرفت.

کارکن ۳۵ ساله متولد گراش و دارای مدرک دکترای عمران گرایش سازه و عضو دانشگاه آزاد اسلامی لارستان است. به مناسبت آغاز به کار و برای آشنایی با برنامه‌های آینده دانشگاه آزاد گراش، به دیدار او رفتیم.

فعالیت دانشگاه آزاد گراش از سال ۱۳۸۶ آغاز شد و بعد از مدت کوتاهِ سرپرستی علی‌اصغر حسنی، دکتر مهدی شیرشمسی بیش از ده سال ریاست آن را بر عهده داشت. این واحد آموزشی در حال حاضر در ساختمان استیجاری مدرسه شبانه‌روزی در بلوار شهدای گراش مستقر است.

صدور حکم ریاست دانشگاه آزاد گراش از طرف رییس دانشگاه آزاد لارستان یکی از مسائل بحث‌ برانگیز در آغاز فعالیت رییس جدید و اولین سوال ما از او بود.

هفت‌برکه: نحوه انتخاب و شروع کار شما در دانشگاه آزاد گراش چگونه بود؟

دکتر کارکن: در خردادماه که بنده انتخاب شدم، مستحضر هستید که حکمم را دانشگاه لار به عنوان دانشکده وابسته به واحد لارستان صادر کرد. علت هم این بود که در سال ۹۵ دانشگاه گراش از مرکز به دانشکده تنزل پیدا کرده و زیرمجموعه واحد لارستان شدیم. اگرچه حالت معلق دارد، یعنی از لحاظ سلسله مراتب اداری و آموزشی هنوز هم مستقل هستیم، ولی از لحاظ قانونی ما دانشکده هستیم و زمانی که دانشکده می‌شویم، طبیعتا حکم از طریق دانشگاه مادر صادر می‌شود.

یعنی تنزل مرتبه سال ۹۵ اتفاق افتاده است؟

بله این تصمیم سال ۹۵ در استان گرفته شده بود.

الان چه دانشکده‌هایی در شهرهای مختلف زیر نظر لار هستند؟

دانشگاه لار چهار مرکز خنج، اوز، گراش و بیرم داشت که متاسفانه بیرم و گراش تبدیل به دانشکده شد. این موضوع در بیرم اجرا شد، ولی گراش عملا اجرا نشده است. یعنی رسما دانشکده است، ولی غیر رسمی هنوز بر ما قانون مرکز جاری است.

دلیل تنزل مرتبه چه بوده است؟

آن موقع بنده در گراش مسئول نبودم. ولی برداشت شخصی من این است که احتمالا بازرسان آمده‌اند و دیده‌اند و میزان امکانات موجود موثر بوده است. چون این تصمیم در جلسه هیئت امنای استان مطرح می‌شود. این اتفاق برای خیلی از مراکز مانند خفر و بیرم هم افتاد که احتمالا به دلیل شرایطی بوده مانند تعداد دانشجو و ساختمان. چون ما ساختمان مستقلی نداریم.

آیا بازگشت به سطح مرکز در برنامه شما هست؟

بله، ما پیگیری‌ها را شروع کردیم، هم از طریق ریاست استان و هم از طریق لارستان و هم از طریق نماینده محترم جناب آقای حسین‌زاده که لطف کنند، همکاری کنند و این اتفاق دوباره بیفتد. حالا با صحبت‌هایی که با دوستان و ریاست محترم استان داشتیم، به هر حال ان‌ شاء الله که این اتفاق برگردد و قانونا هم ما مرکز بشویم. یکی از برنامه‌های من در بدو شروع به کار، همین بود که بتوانیم دانشکده را به مرکز برگردانیم. این هم موضوع در حیطه وظایف هیئت امنای استان هست که معمولا سالی یک بار بیشتر تشکیل نمی‌شود.

در مورد ساختمان اشاره کردید. مطلع هستید که زمینی که در ورودی از سمت اوز به دانشگاه آزاد واگذار شده، در چه وضعیتی است؟

حدود ده سال پیش یک زمین ده هکتاری به دانشگاه گراش واگذار شد که متاسفانه ساخت‌وسازی صورت نگرفته است. حالا مشکلاتی بوده و به هر تقدیر صورت نگرفته و پیگیر هستیم که با کمک خیرین ان شاء الله بتوانیم بسازیم. یکی از عامل‌های مهم در ارتقا دانشگاه، داشتن ساختمان مستقل است. ما اگر ساختمان داشته باشیم، هم در ارتقای منطقه‌ای دانشگاه و هم در آوردن رشته‌های جدید خیلی موثر است. زمین همچنان در اختیار دانشگاه است و دنبال این هستیم که با توجه به شرایطی که برای دانشگاه پیش آمده، سریعا این ساخت‌وساز به کمک خیرین انجام شود.

فراخوانی مربوط به جذب دانشجو بدون کنکور و با شرط معدل منتشر شده است. با توجه به شرایط کرونا، برای سال آینده چه دانشجوهایی اینجا پذیرفته خواهند شد؟

ما کلا ۱۳ رشته داریم که در سه مقطع کاردانی، کارشناسی پیوسته و کارشناسی ناپیوسته دانشجو پذیرش می‌کنیم. برخی از رشته‌های ما دانشجو ندارد و برخی از رشته‌ها متقاضی خوب داریم. دنبال این هستیم که تقاضای رشته‌های جدید بدهیم، ولی متاسفانه سیاست وزارت علوم در تاسیس رشته‌های جدید خیلی سختگیرانه هست. نه فقط برای ما، برای همه دانشگاه‌هاست که ما باید هیئت علمی داشته باشیم.

با توجه به این که دانشکده قانونا زیر نظر لار است، نمی‌شود از هیئت علمی لار اینجا استفاده کرد؟ یا دانشکده باید هیئت علمی مستقل داشته باشد؟

بله، وقتی نداشته باشیم، باید از هیئت علمی واحد مادر استفاده کرد. ما حتی اگر مرکز هم باشیم باز هم وابسته به واحد لارستان هستیم، با یک درجه استقلال بیشتر. ولی قانونا تمامی نظارت‌های دانشگاه‌ها را مراکز واحد مادر انجام می‌دهد. برای رشته هم ما دنبال آن هستیم که از اساتید واحد مادر استفاده کنیم.

این ۱۳ رشته را می‌شود نام ببرید.

در مقطع کاردانی: برق، کامپیوتر، حسابداری، بهداشت مدارس و تاسیسات؛ در کارشناسی ناپیوسته: مهندسی کامپیوتر، گرافیک، آموزش‌های ابتدایی، حسابداری و برق؛ و در کارشناسی پیوسته: مهندسی کامپیوتر. در این مقطع رشته روانشناسی هم داشتیم و با این که متقاضی داشتیم، چون این رشته را از جای دیگری آورده بودیم از ما  گرفتند. البته همین دانشجوهایی که هستند، باید فارغ‌التحصیل شوند.

رشته‌های جدیدی هم در راه است؟

 دو رشته دیگر که درخواست دادیم، رشته علوم تربیتی و رشته علوم قرآنی است که امیدوارم بتوانیم این رشته‌ها را بیاوریم.

یکی از چالش‌هایی که الان خیلی از دانشگاه‌ها در شهرهای کوچک با آن روبرو هستند، جذب دانشجو است. مزیت دانشگاه آزاد نسبت به دانشگاه‌های دیگر برای حضور دانشجویان در این دانشگاه چیست؟

مزیت دانشگاه آزاد گراش این است که دانشجوهای بومی نیازی ندارند به لار یا شهرهای دورتر بروند. نسبت به دانشگاه‌های غیر انتفاعی هم وجود هیئت علمی امتیاز دانشگاه ما است. در دانشگاه‌های غیر انتفاعی، تقریبا چیزی به نام هیئت علمی نداریم؛ ولی در دانشگاه آزاد نسبت دانشجو به هیئت علمی زیر چهل نفر است که نسبت خوبی‌ است. هر چند نسبت بالایی نیست و خیلی از دانشگاه دولتی کمتر است، ولی در کل نسبت خوبی است. ما در دانشگاه گراش با توجه به مرکز بودن، از اساتید هیئت علمی استفاده کردیم و می‌کنیم و جدیدا سیاست دانشگاه بر استفاده کردن از هیئت علمی است. با توجه به سیاست سازمان مرکزی مبنی بر کاهش استفاده از اساتید حق التدریس، میزان استفاده از اساتید حق التدریس در کل دانشگاه‌های آزاد از این ترم به بعد خیلی کاهش خواهد داشت.

استفاده از اساتید حق‌التدریس بومی از مزایای دانشگاه آزاد نبود؟

ما این را هنوز هم داریم و لغو نشده است. الان هم ما از چیزی حدود بیش از ۲۰ استاد مدعو استفاده می‌کنیم. به طور کامل لغو نشده و نمی‌شود؛ ولی با توجه به داشتن اساتید هیئت علمی خیلی خوبی درسطح استان، این‌ها را به عنوان مدعو پیشنهاد می‌کنیم. چون اساتیدی که برای حق التدریس می‌آیند اکثرا کارشناسی ارشد هستند، ولی اساتید هیئت علمی که داریم بخش زیادی از آن‌ها استادیار هستند که از این جهت سطح علمی دانشگاه بالاتر می‌رود و امیدواریم بتوانیم با کیفیت بالاتری از نظر آموزشی به دانشجویان خدمات ارائه کنیم. از این جهت، به نظرم نقطه قوتی برای دانشگاه محسوب می‌شود تا بتوانیم دانشجوهای بومی بیشتری جذب کنیم.

با توجه به شرایط بهداشتی و وضعیت کرونا، فکر می‌کنید ترم بعد به چه صورت باید برگزار کنید؟ 

فعلا آن چیزی که به عنوان بخشنامه ارائه شده و چیزی که مسلم است، ترم آینده کلاس‌های تئوری را به صورت مجازی برگزار خواهیم کرد و کلاس‌های عملی را هم به صورت گروه‌های دو و سه نفری، یعنی به صورت خیلی معدود با تعداد گروه‌های بیشتر و نفرات کمتر.

پس برای ترم بعد خوابگاه هم ندارید؟

نه، خوابگاه با توجه به شرایط نمی‌توانیم داشته باشیم و عملا چون کلاس‌ها به صورت مجازی است نیز نیازی به خوابگاه نداریم و حضور دانشجو غیر بومی در گراش ضرورتی ندارد. جز در موارد معدود برای چند تا کلاس‌های عملی.

به جز بحث آموزشی، خود شما سابقه پِژوهشی خوبی هم دارید. فکر می کنید که آیا فضا وجود ندارد که دانشگاه آزاد در حوزه‌های پژوهش و حضور اجتماعی فعال‌تر باشد؟

همینطور که فرمودید، دانشگاه علاوه بر آموزش، در بخش پژوهش و بخش فرهنگی هم باید فعالیت داشته باشد. در بخش پژوهش، نه تنها دانشگاه گراش، بلکه در کل منطقه دانشگاه‌ها ضعیف عمل کرده‌اند. در لار فرمانداری متولی برگزاری روز پژوهش است و این کار را ارجاع می‌دهد به دانشگاه و دانشگاه دولتی متولی این کار شده است و تیم بررسی‌کننده از اساتید دانشگاه‌های مختلفی که هستند کار را انجام می‌دهد. ان شاء الله اگر که ما بتوانیم این کار را راه بیاندازیم نیاز هم نیست اساتید از هیئت علمی باشد، هر پژوهشگری و اساتید مدعو اگر پژوهش قابل توجهی داشته باشند، می‌توانند شرکت کنند.

در پایان فکر می‌کنید نیاز اصلی دانشگاه در حال حاضر چیست؟

همینطور که فرمودید مهمترین نیاز ما در وضعیت فعلی، ساختمان مستقل برای دانشگاه است. به هر حال ما نیاز داریم که با کمک خیرین این ساختمان و این دانشگاه را برای شهرستان گراش ایجاد کنیم. واقعیت این است که ساختمان یک نوع برند برای دانشگاه است و دانشگاهی که ساختمان مستقل نداشته باشد، عملا خیلی نمی‌تواند موثر باشد. ان شاء الله بتوانیم با کمک خیرین و با همکاری مردم و علاقه‌مندان به پیشرفت دانشگاه در شهر، این ساختمان را بسازیم. باتوجه به وضعیتی که در دانشگاه‌ها وجود دارد، واقعیت این است از نظر علمی مرکز گراش با مراکز اطراف تفاوتی وجود ندارد و ان شاء الله مردم بتوانند در شهر خودشان از خدمات دانشگاه آزاد استفاده کنند و بتوانیم پذیرای دانشجوهای بیشتری باشیم.