احیای مناظره، احیای مطالبه‌گری و پاسخگویی

 هفت‌برکه – حامد عبدالهی: یک سال از برگزاری مناظره نامزدهای شورای اسلامی شهر گراش می‌گذرد. روزی که در جلسه شورای تامین شهرستان به اتفاق دکتر مهدی نوروزی به نمایندگی از گروه حضور پیدا کردیم و شروطی شورا درباره‌ی تامین امنیت و نظم جلسه را قبول کردیم، می‌‌دانستیم که به نمایندگی از جمع تمام مسئولیت برگزاری دو مناظره را به عهده می‌گیریم. تنها پس از اتمام دو مناظره بود که متوجه شدیم چه مسئولیت سختی را به دوش کشیده‌ایم!

اما خدا را شاکریم که مناظره‌ها بدون هیچ اتفاق و حواشی خاصی تمام شد. ما برای تک‌تک لحظات مناظره پیش‌بینی‌های لازم را انجام داده بودیم، و این بود که در ذهن‌ها آنچه باقی ماند فراتر از دو مناظره‌ی معمولی بود.

از همان روزهای اول که خبرهای مناظره در شهر پیچید، از ما می‌پرسیدند به دنبال چه هدفی هستیم؟ جواب‌های مردم مختلف بود: عده‌ای می‌گفتند ما به دنبال هموار کردن مسیر برای نامزدهای مورد نظر خودمان هستیم؛ عده‌ای گفتند جمعی از نخبگان علمی شهر به جای حمایت از گزینه‌های ایده‌آل برای شورای شهر، از این مسئولیت شانه خالی کرده‌اند و به برگزاری مناظره پناه برده‌اند؛ و عده‌ای هم می‌گفتند چون خودشان نمی‌توانند نامزد شوند، سعی می‌کنند با این مناظره در انتخابات خودشان را مطرح کنند.

واقعیت این است که ما تصمیم گرفتیم و عزم‌مان را جزم کردیم که فرصتی برای تمام نامزدهای شورای شهر ایجاد کنیم که فارغ از شهرت، تجربه، جوانی، کارگشتگی، مسئولیت و … در یک زمان مساوی با مردم صحبت کنند؛ تا مردم بشنوند، مقایسه کنند و در نهایت تصمیم بگیرند. می‌دانستیم در این مناظره‌ها شاید کمتر از بیست درصد از رای‌دهندگان به صورت مستقیم و غیر مستقیم از صحبت‌های مناظره‌کنندگان بهره‌مند می‌شوند، و نبود شبکه‌ی رسانه محلی در قالب رادیو و تصویر برای اطلاع دیگر همشهریان به شدت احساس می‌شد.

اما در فضای آرام و به دور از التهاب و بدون حضور نیروهای امنیتی در سالن، صحبت‌ها و شعارهای نامزدها در یک زمان مشخص شنیده شد و بی‌شک، برنده‌ی واقعیِ مناظره‌ها، به نقل از مقاله‌ی سایت گریشنا، «مردم گراش» بودند (اینجا). مردمی که ساعت‌ها نشستند، صبورانه شنیدند و سکوت و متانت را به نامزدها هدیه دادند.

این تجربه که شاید در سطح کشور بی‌نظیر بود، می‌تواند نهادینه شود. یک سال از برگزاری مناظره‌ها می‌گذرد و در کنار تمام تعریف و تمجید‌هایی که از ابتکار چند جوان انجام شد، سوالی هم از سوی مردم تکرار می‌شود: چرا دیگر مناظره‌ها را ادامه نمی‌دهید؟

فارغ از هر موضوعی که در این یک سال برای شهر و شهرستان گراش اتفاق افتاده، بر خلاف عده‌ای از دوستان که معتقدند «همه‌ی مسایل نباید در جامعه گفته شود»، به نظر می‌رسد مردم مطالبه دارند که از مسایل مختلف شهر آگاهی یابند؛ و ما نیز معتقدیم آگاهی مردم بهترین راه حل برای مسایل است، به شرطی که به گفتگو با مردم بپردازیم.

یکی از باب‌های تقویت گفتگوی صریح و شفاف میان مسئولین و مردم، مناظره است. تجربه مناظره‌های نامزدهای شورای اسلامی شهر گراش در سال گذشته نشان می‌دهد ما بستر لازم را برای گفتگوی مستقیم با مردم داریم. تجربه مناظره‌ها نمونه‌ای از آگاهی‌بخشی در خصوص مشکلات و موانعی بود که نامزدها هر کدام از دیدگاه خود به مسایل می‌پرداختند و در این کارزار، مطالبات مردم بود که موجب می‌شد چارچوب سخنان و گفتگوها شکل بگیرد.

این چارچوب مطالبه‌گری از چند وجه قابل بررسی است: اول، به عنوان نمونه،‌ سخنان افراد در خصوص یک موضوع می‌تواند موجب آگاهی‌بخشی به مردم شود و مطالبه‌گری را تقویت نماید. دوم، مردم با شنیدن اظهارات گوناگون در خصوص یک موضوع، تمام جوانب را می‌بینند و بهتر نتیجه‌گیری می‌کنند؛ و در نتیجه حتی ممکن است قضاوت‌هایی که بر اثر ناآگاهی به وجود آمده و گاه مطالبات نادرست را شکل داده، پایان یابد. سوم، مسئولین مربوط با ارایه‌ی گزارش‌هایی، مردم را با مسایلی آشنا می‌کنند و همراهی آنان در موضوعات موجب همگرایی بیشتر در حل مشکلات و مطالبات است. چهارم، مردم می‌دانند مسیر صحیحی وجود دارد که بتوانند مطالباتشان را در بستر مناسب و به دور از تنش دنبال کنند و با مسئولین همراه شوند. پنجم، این نوع گفتگوها از هر نوع بی‌اطلاعی مردم که موجب سوء استفاده از احساسات و هیجان‌ها شود جلوگیری می‌کند و مطالبات در مسیر درستی هدایت می‌شود. در مورد مناظره نامزدهای شورای اسلامی شهر گراش نیز جوانب یاد شده تا حدود زیادی قابل بررسی است، اما به نظر می‌رسد نیاز داریم هر یک از موضوعات کلان و مهم شهر در یک قالب بازخوانی و بررسی شود.

در این یک سال، با گروه‌های مختلفی از مردم صحبت کرده‌ایم؛ برنامه‌های مختلفی را بررسی کرده‌ایم و بر آن شده‌ایم که باز فضای مناظره را با فرمتی بهتر از سال گذشته ایجاد کنیم. این بار نه تنها مسایل شورای شهر، بلکه موضوعاتی از قبیل واکاوی انتخابات مجلس گذشته، مسایل محدوده، بررسی فعالیت‌های نهادها و ارگان‌ها و … هم مد نظر است. باید بستری را آماده کنیم تا حرف‌ها و صحبت‌ها یک‌جا شنیده و شفاف‌سازی شود و واقعیت‌ها گفته شود. در مجموع باید با کلید واژه‌ی «آگاهی‌بخشی به جامعه»، مردم را با خود همراه سازیم.

ما نیاز داریم بار دیگر در فضایی آرام و دور از تنش، با تکیه بر تجربه‌ی مناظره‌ی سال گذشته، با مسئولین حرف بزنیم و مطالبه کنیم؛ و مسئولین نیز باید صحبت کنند، گزارش بدهند و پاسخگو باشند. در مجموع، این فرهنگ گفتگومحور در جامعه می‌بایست میان مردم و مسئولین ادامه پیدا کند تا شکاف کنونی میان مردم و مسئولین که ناشی از عدم گفتگوی مستقیم است، بسیار کمتر شود.

در پایان، از مسئولین گرامی تقاضا داریم ما را همراهی کنند و بنا بر اعتمادی که در سال گذشته نیز تجربه آن را داشتند، به ما کمک کنند تا بار دیگر فضایی را پدید آوریم که مردم راحت و بی‌پرده و دور از تنش، با مسئولین خود گفتگو کنند. می‌توانیم در پیچ و خم مشکلات، مانند گذشته با هم همراه شویم و معتقدیم گفتگو به همراه آگاهی‌بخشی است که می‌تواند افکار را به همگرایی در یک جامعه تشویق نماید.

گزارش‌های مناظره سال گذشته را در گریشنا بخوانید:

استقبال غیرمنتظره از اولین مناظره‌ی نامزدهای شورای شهر گراش

مردم شهر محو مناظره‌ی دوم