هفتبرکه – نوریه بلبل: چند روز از آمدن ماه عزا میگذرد و نوای نوحه از خانهها، کوچهها و خیابانها شنیده میشود. محرم و عزاداریهایش فقط یک سنت نیست، بلکه فرهنگی است که از دیرینه با قلب و جان ما پیوند خورده است و ما سال به سال با آن قد میکشیم. کوچهها و خیابانها با نوای عزاداری جانی دوباره میگیرند و شهر رنگ و بویش با دیگر ماهها فرق میکند. پرچمهای سیاه سوگواری، صدای نوحهها و حرکت دستههای زنجیرزنی و سینهزنی نشانههایی از زیبایی عشق بینهایت مردم به خاندان اهلبیت(ع) است، اما این زیبایی فقط در شور حسینی خلاصه نمیشود بلکه در رفتاری که بعد از مراسم نشان میدهیم هم ادامه دارد.
رفتارهای بعد از مراسم عزاداری نیز یکی از جلوههای عزاداری است. یکی از این رفتارها، احترام به محیط زیست و فضای عمومی است. تمیز نگه داشتن کوچه و خیابانها بعد از پایان عزاداریها از مهمترین جلوههای فرهنگ و عزاداری حسینی است. ظروف پلاستیکی یک بار مصرفی که بعد از پخش هر نذری در کوچه و خیابان رها میشود چهرهی شهر را از هر عزاداری غمانگیزتر میکند.
اگر عزاداریهایمان به زبالهریزی در کوچه و خیابانها ختم شود، نه تنها به شهر که به شأن این ایام نیز بیاحترامی کردهایم و عزاداریهایمان میشود بار مضاعفی بر دوش شهرداری و پاکبانانی که در گرمای تابستان جنوب باید آلودگیها را از چهرهی شهر بزدایند. ما یعنی مردم باید هر یک نگهبان پاکیزگی شهر باشیم. هر شهروند یک پاکبان.
این رفتار، هم نشان ارادت است و هم نوعی تبلیغ عملی برای ارزشهای دینی. حفظ حرمت محرم فقط در اشک و علم و زنجیر خلاصه نمیشود بلکه در تمامی رفتار ما باید نمود داشته باشد.
این روزها که هیاتها، موکبها و ایستگاههای صلواتی در چند قدمی هم علم شدهاند و عشق به اهل بیت(ع) را به مردم یادآوری میکنند، چه خوب است که همزمان با شور حسینی، شعور حسینی را نیز به مردم یادآور شوند و برنامهای برای آن داشته باشند. مسئولین و اعضای هیاتها، مواکب و ایستگاههای صلواتی تنها وظیفهی پذیرایی و عزاداری را به عهده ندارند، بلکه وظیفهی مهمترشان این است که باید الگوی درست برای مردم به ویژه کودکان و نوجوانان باشند. آنها حتی میتوانند در فرهنگسازی و رعایت حقوق شهروندی نیز پیشگام باشند و به مردم یادآوری کنند که محبت به اهل بیت(ع) با رعایت حقالناس و حفظ محیط زیست کامل میشود.
مسئولین و اعضای هیاتها، مواکب و ایستگاههای صلواتی در خط مقدم جا انداختن این فرهنگ به مردم هستند و همانطور که برای عزاداری و پذیرایی برنامههای مفصلی دارند، میتوانند شخصی را برای این کار در نظر بگیرند که مسئول نظافت باشد، همانطور که مسئول صدا، انتظامات و … در هیاتها، دستههای زنجیرزنی و سینهزنی فعال هستند. هرچند که بعضی از ایستگاههای صلواتی این کار را از قبل شروع کردهاند و حتی قبل از شروع برنامه و عزاداری برنامهی نظافت دارند و کوچه و خیابان را برای عزاداران اباعبدالله آب و جارو میکنند؛ که اجر کارشان با صاحب این شبها و روزهاست.
آبان ماه یازده سال پیش (۱۳۹۳) گروهی در گراش با عنوان «دستکش سفیدها» خودجوش و داوطلبانه زبالههای رها شده را بعد از پایان مراسم عزاداری از کوچه و خیابانهای شهر جمعآوری میکردند (خبر در سایت هفتبرکه). آنها کارشان را از شب تاسوعای همان سال و از خیابان آبیاری شروع کردند و در ادامه هم تعداد نفراتشان بیشتر شد و هم توانستند به خیابانهای بیشتری سر بزنند تا زبالههای آن را جمعآوری کنند.
کار جمعآوری زبالهها معمولا در ساعات آخر شب و پایان عزاداریها انجام میشود اما چه خوب است که به ساعات آخر شب موکول نشود و مردم بعد از بازگشت از عزاداری به خانههایشان با چهرهی آلودهی شهر روبهرو نشوند.
پیام عاشورا تنها به گریه و ماتم خلاصه نمیشود، بلکه دعوتیست برای مسئولیتپذیری و رعایت اخلاق در تمام شئون زندگی. همانطور که امام حسین(ع) برای اصلاح امت قیام کرد، امروز هم میتوان با همین نگاه اصلاحگر، شهر را از هر گونه آلودگی، حتی بعد از پرشورترین مراسمها، پاک نگه داشت.