گریشنا: شاهدان عینی که در هفته گذشته به بالای کلات رفته‌اند، خبر از انجام یک سری ساخت و سازها در کنار قلعه‌ی همایون‌دژ می‌دهند. بعد از بحث‌هایی که هشت سال پیش در زمان دفن شهدای گمنام در کنار قلعه همایون‌دژ در مورد امکان آسیب رسیدن به این قلعه تاریخی در گرفت و در نهایت به توافق دو طرف، یعنی ستاد شهدای گمنام و اداره میراث فرهنگی، منجر شد؛ اکنون یک بار دیگر نگرانی دوست‌داران میراث فرهنگی در این خصوص زنده شده است. یکی از آنها می‌گوید: «کنار مسجد قدیمی روی کلات، شالوده‌ی سیمانی زده‌اند و سنگ‌ها را در آورده‌اند و یک طرف چیده‌اند.» شاهد عینی دیگری نیز می‌گوید: «از حجم کاری که انجام شده، به نظر می‌رسد این کار را چند کارگر و طی مدت حداقل یک هفته انجام داده‌اند.»

جالب اینجاست که شاهدان اعتقاد دارند این اقدامات دور از چشم مردم و مسئولین انجام گرفته است؛ در غیر این صورت، اداره میراث فرهنگی و فرمانداری شهرستان جلوی آن را می‌گرفتند، چون قلعه همایون‌دژ یک اثر ثبت‌شده‌ی میراث فرهنگی است، و ساخت و ساز در آن بدون اجازه ادارات مسئول، غیرقانونی است.

 یکی از «مسئولین امر»: بازسازی می‌کنیم، نه تخریب.

وقتی بحث در بین دوست‌داران میراث فرهنگی و بخصوص در جوامع مجازی از جمله «اچم‌نت» بالا گرفت، یکی از مسئولین که نامی از او فاش نشد توضیحی ارائه داد. مهدی قنبری، مدیر اچم‌نت، در پستی نوشت:

«در مورد کلات و بحث تخریب آثار مسئولین تماس گرفتند و درخواست داشتند مواردی را خدمتتان عرض کنم:

به گفته مسئولین امر بنا بر شرایط موجود و لزوم بازسازی آثار باستانی و همچنین نیاز به وجود مکانی برای نماز و عبادت در کنار مقبره شهدای گمنام تصمیم بر این گرفته شده تا با استفاده از جنبه تبلیغی و پیشرانه‌ی وجهه مذهبی موضوع، وجهه باستانی نیز در شرایط مطلوبی قرار بگیرد بدین گونه که با اعتباری که از خیرین دریافت خواهد شد و با مجوز سازمان میراث فرهنگی مسجد سابق قلعه گراش به همان فرم و نقشه قدیمی و با مصالح استفاده شده سابق بازسازی بشود. لذا نه ‌تنها تخریبی در کار نیست بلکه شاهد بازسازی بخشی از قلعه گراش خواهیم بود. ان‌شاءالله».

در این توضیح، کلمه «بازسازی» ما را بر آن داشت که از مسئولین میراث فرهنگی در خصوص این طرح بازسازی بپرسیم.

 میراث فرهنگی: اصلا خبری نداریم

برای سوال درباره این موضوع با غلامرضا عباسی نماینده‌ی میراث فرهنگی در گراش تماس می‌گیریم. عباسی از کل موضوع اظهار بی‌اطلاعی می‌کند و با تاکید می‌گوید: «به حساب، من نماینده میراث فرهنگی هستم، ولی هیچ‌گونه خبری از ساخت و سازهای روی کلات ندارم.» او می‌گوید: «یک زمانی گفتند غلامرضا عباسی نماینده میراث است؛ ولی حکم و نامه‌ای به من نداده‌اند و هیچ وقت هم هیچ چیزی را با ما هماهنگ نمی‌کنند و در جلسه‌ای هم نیستیم.» رییس انجمن میراث فرهنگی، فرماندار شهرستان است. عباسی که خود از جانبازان دفاع مقدس است، اظهار می‌کند: «ما همیشه به مقام شهدا احترام می‌گذاریم، و دوست داریم در کنار مقبره آباد باشد. ولی اگر کسانی که دست به این کار می‌زنند راست می‌گویند، خانه و مسجد قدیمی که آن بالا هست را درست بسازند، و آن موقع از آن استفاده هم می‌شود کرد.»

با سیما علویه، رییس اداره میراث فرهنگی و گردش‌گری لارستان، که امور مربوط به میراث فرهنگی شهرستان گراش را نیز اداره می‌کند، هم تماس می‌گیریم. او هم می‌گوید: «به ما هیچ اطلاعی نداده‌اند و شما اولین نفری هستید که در مورد این مساله تماس می‌گیرید. ما روز شنبه یک نماینده از اداره می‌فرستیم تا ببینیم چه خبر است.»

 شیرزادی: اصلا ساخت و سازی در کار نیست.

در صحبت‌هایی که در فضای مجازی و بین اصحاب رسانه در این مورد انجام می‌شود، نام عبدالله شیرزادی بیش از بقیه شنیده می‌شود. او دبیر آموزش و پرورش و عضو ستاد شهدای گمنام است.

در تماس ما با شیرزادی برای شنیدن اظهار نظر او در این خصوص، او ساخت و ساز یا عملیات جدید بر روی کلات را انکار می‌کند، و اظهار می‌دارد: «تازگی‌ها هیچ خاک‌برداری یا ساخت و سازی صورت نگرفته است.» او طرح این مساله در رسانه‌ها را ناشی از یک سوء تفاهم می‌داند و توضیح می‌دهد: «من در جواب دوستان که از من درباره ساخت و ساز پرسیدند، اطلاعات جدید نداشتم، و پیشنهاد دادم مسجد بسازند. ولی در واقع خواستم پیشنهاد دهم که مسجد قدیمی روی کلات را بازسازی و از آن استفاده شود.»

شیرزادی می‌گوید طرح این مساله مربوط به هفت، هشت سال پیش است که در خاک‌برداری‌های روی کلات، یک سالن اجتماعات با بیست ستون پیدا شد، و به نظر خیلی‌ها ساختمان یک مسجد بوده است. او چند بار تاکید می‌کند که به نظر او این ساختمان یک مسجد نیست و یک سالن اجتماعات است، و ادامه می‌دهد: «پیشنهاد ما این است که همان سالن اجتماعات با کمک خیرین بازسازی و به عنوان موزه میراث فرهنگی استفاده شود.» شیرزادی می‌گوید: «به نظر من هم ساختن مسجد اسراف است. ولی هر کاری بشود، ما حاضریم همکاری کنیم.»

 عکاس‌ها: عکس‌ها حرف می‌زنند

به هر حال باید منتظر ماند و اظهار نظر فرمانداری شهرستان گراش و اداره میراث فرهنگی به عنوان دو متولی اصلی این امر را در این خصوص شنید. تا آن موقع، عکس‌های محمدعلی نورانی و مسلم پورشمسی را که به ترتیب در روز سه‌شنبه ۱۴ خرداد و پنج‌شنبه ۱۶ خرداد از بالای کلات گرفته شده‌اند ببینید.