مهندس ابراهیم وقارفرد: چهار اولویت برای استیفای حقوق شهروندی

هفت‌برکه – گزارش آگهی: مهندس ابراهیم وقارفرد یکی از مهندسان جوان و پرکار است که به دعوت نظام مهندسی گراش برای کسب یکی از کرسی‌های ششمین دوره شورای اسلامی شهر گراش وارد انتخابات شده است. در جایی که همگان اعتقاد دارند که حداقل یک مهندس متخصص باید در شورا حضور داشته باشد، مهندس وقارفرد بهترین گزینه برای پر کردن خلاء جامعه‌ی مهندسان در شورای شهر است؛ چون او به مدت دو سال ریاست نظام مهندسی گراش را به عهده داشته و سال‌ها به عنوان ناظر بر ساخت‌وسازهای شهر گراش اشراف کامل کسب کرده است. سابقه‌ی فعالیت ساخت‌وساز در کلان‌شهر شیراز نیز باعث شده است او تجربه‌ی ارزشمندی بیاندوزد.

این مصاحبه برای آشنایی بیشتر با اولویت‌های مهندس ابراهیم وقارفرد برای حضور در شورای اسلامی شهر گراش انجام می‌شود. او به عنوان یکی از کارشناسان در حوزه‌های مختلف مهندسی و شهرسازی، تاکنون نظرات و مطالب متعددی را در سایت هفت‌برکه به اشتراک گذاشته است که می‌توانید برای آشنایی با سوابق و دیدگاه‌های ایشان، این صفحه را ببینید.

اول: شفاف‌سازی امور شهرداری و شورای شهر

هفت‌برکه: اولویت‌های شما پس از ورود به شورا چیست؟ فکر می‌کنید به چه کارهایی باید اول از همه پرداخته شود؟

مهندس وقارفرد: هدف اصلی من «استیفای حقوق شهروندی» است. برای رسیدن به این مساله، چند برنامه اصلی دارم.

اولین برنامه برای احقاق حقوق شهروندان، اصلاح ساختار شهرداری است. من اعتقاد دارم شهرداری به یک جراحی اساسی نیاز دارد. ما می‌بینیم که شهرهای دیگر این مسیر را رفته‌اند و به این نتیجه رسیده‌اند که باید به سمت شفاف‌سازی بروند. این کار را با اجرای دفاتر ماده ۳۳ انجام دادند که در آنها، یک سری از خدمات شهرداری را به دفاتر خصوصی می‌سپردند؛ و اکنون یک مرحله فراتر از این رفتند و «شهروندسپاری» انجام می‌دهند؛ یعنی حالا به این نتیجه رسیدند که خدمات اداری را که قبلا توسط شهرداری انجام می‌شده، باید توسط خود شهروندان انجام بگیرد. الآن سیستمی به نام ایساپ esup در همه‌ی کلان‌شهرها وجود دارد که این خدمات در آن به راحتی در دسترس شهروندان است. راه‌اندازی این سیستم در گراش، کار و وقت خیلی زیادی نمی‌برد.

هفت‌برکه: آیا زیرساخت‌های لازم برای چنین سیستمی آماده است؟

مهندس وقارفرد: بله. آماده است. طرح جامع شهر گراش از قبل وجود دارد و باید طبق قانون در سال ۱۴۰۰ اصلاح شود، و مطالعات طرح تفصیلی هم از سال‌ها پیش انجام شده است و می‌توان از این مطالعات بهترین استفاده را کرد. برای گسترده‌تر کردن این طرح‌ها، باید نقشه‌برداری هوایی و زمینی انجام شود و جزییات تمام پلاک‌های زمین و نوع کاربری‌ها مشخص شود. بعد از این کار، هر پلاکی با تمام سوابق و جزیی‌ترین اطلاعات با یک کد یکتا به اسم کد نوسازی مشخص می‌شود. ما می‌توانیم یک قدم بلندتر برداریم، و برای اصلاح ساختار شهرداری، نقشه‌های GIS را تهیه کنیم که اطلاعات بسیار دقیق‌تری دارد، مثلا تراکم جمعیت در یک محله و حتی دبیِ یک جوی آب هم در آن مشخص است. قانونِ تهیه‌ی این نقشه‌ها هم مصوب سال ۶۹ مجلس شورای اسلامی است و همه‌ی شهرها را اجبار کرده‌اند که این کار انجام بگیرد ولی متاسفانه تاکنون انجام نشده و الان استانداری برنامه دارد که تمام شهرداری‌ها این نقشه را پیاده کنند.

در مجموع، هدف تمام این مسائلی که مطرح شد، یعنی پیاده کردن نقشه GIS و برون‌سپاری و شهروندسپاری که در سیستم ایساپ انجام می‌شود، این است که امور شهرداری کاملا شفاف شود تا اجازه‌ی هیچگونه سوءاستفاده یا فسادی در آن داده نشود.

هفت‌برکه: این شفافیت چه سودی برای شهروندان دارد؟ به عبارت دیگر، شهروندان چطور می‌توانند از این سیستم استفاده کنند؟

مهندس وقارفرد: در سیستم ایساپ، تمام اطلاعات سراسر شهر قرار می‌گیرد و هر مالک با استفاده از کد و رمزی که دارد، می‌تواند وارد سیستم شود، مثل نقشه گوگل‌مپ. روی هر پلاک که کلیک کنید، تمام اطلاعات با جزییات به شما ارائه می‌شود. یعنی همه کارهای شهرداری به صورت شفاف جلو روی ماست و اگر کاری با شهرداری داریم، در همین سیستم، بدون رفتن به شهرداری، انجام می‌دهیم. مثلا اگر شما یک زمین دارید و می‌خواهید ساختمان بسازید، با ورود به سیستم می‌توانید تمام اطلاعات لازم را دریافت کنید، که چند درصد باید درست کنید و تراکم چقدر است و چقدر باید عوارض بدهید و …

یا مثلا اگر تصمیم به خرید زمینی دارید، اگر کسی ادعا کند زمین مال او است، شما می‌توانید در این سایت اسم مالک را پیدا کنید یا بفهمید زمین در طرح قرار دارد یا نه. و حتی جزییات بیشتر، از جمله اطلاعات صلح‌نامه و عوارض یا کمیسیون‌ها و …

هفت‌برکه: علاوه بر شفافیت در امور شهرداری، آیا برای شفافیت در امور شورا هم برنامه‌ای دارید؟

مهندس وقارفرد: در شورا هم ما برای این شفافیت قانون داریم. ماده‌ی ۷۹ می‌گوید: «شورا و شهرداری موظف‌اند با راه‌اندازی پایگاه رایانه‌ای، زمینه‌ی اطلاع عموم از مصوبات، تصمیمات، عملکرد و بودجه، هزینه و درآمد خود را فراهم نماید.» این شفافیت اجباری است، اما متاسفانه تاکنون ما نداشته‌ایم. منِ نوعی که وارد شورا می‌شوم اگر بدانم که تمام مصوبات شورا در اختیار عموم قرار می‌گیرد، نمی‌توانم چیزی را به نفع شخص خودم یا اطرافیانم امضا کنم. چون کاملا مشخص است که چه کسی موافق مصوبه و چه کسی مخالف و چرا. بهترین ابزار برای مبارزه با رانت، همین جریان و همین قانون است.

مثلا در شوراهای قبل، ما مورد داشته‌ایم که مصوب کرده‌اند که در شیراز ساختمانی بخرند؛ این مصوبه در هیات تطبیق در فرمانداری تایید نشده، ولی شورا آن را اجرا کرده است. این کاملا خلاف قانون است، چون نه تنها در هیات تطبیق تایید نشده است، بلکه جزو معاملات سنگین بوده و باید روند مناقصه را طی می‌کرد. خب، چه کسی ضرر کرده است؟ ضررش را مردم گراش کردند!

یا مثلا مدارکی موجود است که شورای قبل بر خلاف قانون، در جابجایی افراد در شهرداری دخالت کرده است. این‌گونه مسائل وجود دارد، چون شورا شفافیت نداشته است. شفافیت از رانت‌خواری و فساد اداری جلوگیری می‌کند و ما را در راستای هدف نهایی، یعنی استیفای حقوق شهروندی قرار می‌دهد.

دوم: اهمیت دادن به سکونتگاه‌های شهر

هفت‌برکه: با توجه به تخصص شما در مباحث شهرسازی و تاسیسات، در این زمینه نیز باید برنامه‌های متفاوتی داشته باشید.

مهندس وقارفرد: بله، بحث دوم من، اهمیت دادن به سکونتگاه‌ها است. یکی از مهم‌ترین مباحث در این زمینه، بحث سیما و منظر شهری است که پیش از این در جلسات مختلفی در همین موسسه هفت‌برکه به آنها پرداخته‌ایم و خوانندگان می‌توانند آن را مرور کنند (اینجا).

من مناطق را به چند قسمت تقسیم می‌کنم. یکی از آنها، بافت فرسوده است که ارزش تاریخی و فرهنگی ندارد. این مناطق باید کامل بازسازی شود، ولی با یک سری اصول و قوانین، که ماهیت آن بافت را تغییر ندهد. من با خیابان‌کشی و یا ساختمان بلند در بافت فرسوده مخالفم.

قسمت دوم، بافت تاریخی است که خیلی برای ما مهم است و باید با چنگ و دندان حفظش کنیم. باید بحث بوم‌گردی در این بافت به جد دنبال شود. دوستان جوانی از جمله در انجمن ایکوموس بودند که روی این موضوع کار می‌کردند، مثلا در طرح «خونه کدیم». حفظ و مرمت خانه‌های این بافت، که با مرمت سرای سعادت و خانه‌ی شهیدان عظیمی و مجموعه چل‌پسین به مرحله‌ای عالی رسیده است، باید ادامه پیدا کند. ما به این خانه‌ها نیاز داریم تا مکانی برای تبادل فرهنگ برای جوان‌ها باشد. همچنین باید به احیای دروا‌زه‌های قدیم بپردازیم تا هویت قدیم خود را حفظ کنیم.

بخش سوم، محلاتی مثل بیدله و آبیاری و بندوشیخ است که قدیمی نیست، اما هنوز با مشکلاتی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. مثلا بیدله یک بن‌بست است ورودی درستی ندارد. این محله باید وصل شود به شهرک عظیمی تا از این بن‌بست خارج شود. معظلاتی مثل نداشتن پارک و فضای سبز و دفع آب‌های سطحی هم هنوز گریبانگیر این محله است. همین مسائل را برای محلات آبیاری و بسیج هم داریم.

هفت‌برکه: شما روی تامین فضای سبز این محلات تاکید دارید، اما معمولا شهرداری بهانه‌ی کمبود آب را می‌آورد. چکار می‌توان کرد؟

مهندس وقارفرد: باید روی بحث بازیافت فاضلاب شهری کار کنیم. این نعمتی است که باید استفاده کرد. البته تصفیه‌ی نهایی فاضلاب شهری را باید اداره آبفا انجام دهد، که کمک نماینده مجلس را می‌طلبد تا بودجه ملی به آن تعلق بگیرد. اما در حال حاضر، موقتا می‌شود آب‌هایی را که هدر می‌رود، با یک پروسه ساده بازیافت کرد.

می‌توانیم روی بازیافت آب در خانه‌ها هم کار کنیم. اعتقاد دارم شهرداری باید یک سری تشویق‌ها برای خانه‌هایی که فاضلاب خودشان را بازیافت می‌کنند، در نظر بگیرد. این کار سختی هم نیست، و تصور کنید اگر یک خانواده بتواند هزار لیتر آب در روز برای مصرف فضای سبز بازیافت کند، چه تاثیری در سرانه‌ی فضای سبز خواهد داشت.

هفت‌برکه: در بحث سکونت‌گاه‌ها، شما برای سکونت‌گاه‌های غیررسمی هم نظر و برنامه‌ای دارید؟

مهندس وقارفرد: سکونتگاه‌های مهم دیگری که باید به آنها دقت زیادی شود، بحث حاشیه‌نشینی و سکونت‌گاه‌های غیررسمی است. حاشیه‌نشینی در گراش از دهه ۷۰ در زورآباد و فرهنگیان شکل گرفت و مردم هنوز درگیر هستند. الان نیاز است که نماینده شهرستان حمایت کند و زودتر کار به پایان برسد. معتقدم پیگیری شورا در این زمینه بسیار واجب است.

در بحث حاشیه‌نشینی‌های جدید، جاهایی مثل محمدآباد و سلطان‌آباد و باغ موسی را داریم که امروز با مشکلات زیادی مواجهند. من دو نگرش برای حاشیه‌نشینی دارم: اول پیشگیری، تا دیگر حاشیه‌نشینی جدید به وجود نیاید؛ و دوم پیگیری. در بحث پیشگیری، ما فقط نمی‌توانیم بگوییم که مردم حق ندارند هیچ ساخت‌وسازی انجام دهند. در بحث حاشیه‌نشینی، چاره‌ی کار واگذاری زمین به تعاونی‌های مسکن جهت ساخت‌وساز به کمک‌ خیرین و تسهیلات بانکی است.

در بحث محمدآباد و سلطان‌آباد، مساله این است که اصلا چرا شکل گرفته است؟ یک سری افراد بدون این که مجوز داشته باشند، زمین‌های کشاورزی خودشان را تفکیک کردند و به مردم فروختند و کلی سود کردند. از طرفی دیگر، مسئولان هم جلوی این کار را نگرفتند. ما قانون داریم که هر ساخت‌وساز غیرقانونی که در محدوده و حریم شهر اتفاق بیافتد باید شهرداری دخالت کند و از طریق کمیسیون ماده ۱۰۰ جلو آن را بگیرد؛ و اگر خارج از حریم شهر باشد، هم باید کمیسیون ماده ۹۹ تشکیل شود. قصور را مسئولین کردند، سود را مالک اصلی برده، و دردسرهای آن برای مردم مانده است.

هفت‌برکه: گذشته از این که چرا این محلات به وجود آمده‌اند، اکنون چکار باید کرد؟

مهندس وقارفرد: اول این که باید از طریق قانونی پیگیری کرد که تا کسانی که موجب به وجود آمدن این وضعیت شده‌اند، چه مالکان اصلی که سود بردند و چه مسئولانی که کم‌کاری کردند، جوابگو باشند. ولی خب، راه حل این نیست. بهترین راه حل این است که در طرح جامع که باید در سال ۱۴۰۰ بازنگری شود، این بخش وارد محدوده شود. درست است که می‌گویند قبلا برای اینها کدهای آبادی گرفته‌اند، ولی مشکلی با این کد حل نمی‌شود. مشکل مردم در جاهایی مثل محمدآباد، فقط مشکل آب و برق و گاز نیست؛ بلکه مشکل ریشه‌ای این موضوع است. باید بررسی شود که شورای قبلی چرا اقدامی نکرده است؟ آیا می‌توانست از لحاظ قانونی الحاق کند؟ اگر نمی‌توانست چرا جاهای دیگر را الحاق می‌کرد؟

سوم: ایجاد نشاط شهروندی

هفت‌برکه: تا الآن در مورد زیرساخت‌ها و مسائل شهرسازی صحبت کردیم. اما در زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی چه برنامه‌هایی دارید؟

مهندس وقارفرد: یکی از مهم‌ترین حقوق شهروندان، بحث نشاط شهروندی است. برای این موضوع هم طرح‌های زیادی داریم. یکی از موارد، بحث اجرای ورزش همگانی است، از جمله اجرای پیاده‌راه سلامت، و تعبیه‌ی مسیر دوچرخه‌سواری در تمام سطح شهر. طبق مطالعات من، می‌توانیم طوری این مسیرها را تعریف کنیم که هر کسی در هر نقطه از شهر به راحتی به آن دسترسی داشته باشد و بتواند برای انجام کارهای روزمره از مسیرهای دوچرخه‌سواری استفاده کند. می‌توان از تجربه‌ی دوچرخه‌های «بی‌دود» در شهرهای دیگر هم استفاده کرد. این کار می‌تواند معظل ترافیک خیابان اصلی را هم برطرف ‌کند.

اجرای پارک‌های محله‌ای و پارک بانوان نیز در اولویت کارهای من است. البته باید پارک‌های محله‌ای را به استاندارد نزدیک کنیم. این کافی نیست که فقط در یک زمین پرت، چند وسیله‌ی بازی بگذاریم و بعد هم به آنها سر نزنیم! پارک‌ها باید شاداب و جذاب باشند و فضای سبز کافی داشته باشند.

چهارم: جذب سرمایه‌گذاری و رونق اقتصادی

هفت‌برکه: با توجه به لزوم توجه به تولید و مسائل اقتصادی، و با توجه به این که خود شما سال‌ها در بحث تولید فعالیت داشته‌اید، چه برنامه‌هایی در این زمینه دارید؟

مهندس وقارفرد: برای بحث جذب سرمایه‌گذاری و رونق اقتصادی در گراش به اعتقاد من قدم اول این است که باید بازارهای محلی و منطقه‌ای برخی صنایع ما که ظرفیت بالقوه‌ای دارند تقویت شود. نمونه‌ی خوب این کارها که توسط سرمایه‌گذاران خصوصی انجام می‌شود، بازار طلا است. ما در بحث طلا در منطقه خیلی قوی هستیم، و بازار طلا باعث تقویت این مرکزیت می‌شود.

شورا باید چنین شرایطی را برای صنایع دیگر هم ایجاد کند. مثلا ما در صنایع چوب خیلی قوی هستیم و این صنعت می‌تواند رو به رشد باشد. یا صنایع مصالح ساختمانی گراش که خیلی قوی است و باید طوری از آن حمایت کرد که کل منطقه، بازار اصلی‌اش در گراش باشد. یا همه می‌دانند که ما در منطقه برای تامین پروتین هم بازار قوی داریم، و اگر سرمایه‌گذاران را به ساخت کشتارگاه صنعتی تشویق کنیم، می‌توانیم رونق بسیار زیادی در این بخش ایجاد کنیم. من اعتقاد دارم اگر شورا بتواند همین صنعت‌های ظرفیت‌دار را تقویت کند، باعث ایجاد رونق در بقیه‌ی صنایع و کسب‌وکارها هم خواهد شد.

هفت‌برکه: برنامه‌ای برای تقویت مشاغل خانگی هم دارید؟

مهندس وقارفرد: در کنار این صنایع بزرگ، باید زمینه برای تقویت مشاغل خانگی نیز مهیا شود. بسیاری از شهروندان ما الآن در بحث صنایع دستی و غذایی بازار خوبی در سطح مشاغل خانگی کسب کرده‌اند. می‌توان با ساخت بازارچه‌هایی برای فروش محصولات و همچنین ایجاد زمینه‌هایی برای فروش اینترنتی، این مشاغل خانگی را تقویت کرد.

#شوراششم #نامزد۲۰